Singapore, Thái Lan “sốt ruột" khi ASEAN đua nhau đàm phán thuế quan Trump

Vietstock - Singapore, Thái Lan “sốt ruột" khi ASEAN đua nhau đàm phán thuế quan Trump

Với chỉ còn vài ngày trước thời hạn chót 01/08, không khí căng thẳng đang bao trùm các nền kinh tế quan trọng của ASEAN chưa thể đạt được thỏa thuận thuế quan với chính quyền Trump. Singapore, Thái Lan, Malaysia và Campuchia đang trải qua những ngày đàm phán đầy lo âu khi áp lực ngày càng gia tăng.

Sự căng thẳng này được khuếch đại bởi thành công của các nước láng giềng. Mới đây, Indonesia và Philippines đều đã thành công trong việc đàm phán với Washington, tạo ra áp lực lớn cho những quốc gia còn lại.

Cái giá phải trả cho việc không đạt được thỏa thuận là rất đắt: Thái Lan và Campuchia sẽ phải chịu mức thuế đối ứng 36%, Malaysia 25%, trong khi Singapore phải đối mặt với mức thuế ít nhất 15%.

Cuộc đua đàm phán căng thẳng

Deborah Elms, Chuyên gia chính sách thương mại tại Quỹ Hinrich, mô tả tình hình hiện tại: "Tất cả các Chính phủ ASEAN đều đã có mặt tại Washington để đàm phán. Thực sự không rõ họ cần làm gì để có được mức thuế quan thấp hơn trước ngày 01/08. Nếu các điều kiện quá khắt khe, rất có thể không có thỏa thuận nào được đạt thành".

Trong ngày 22/07, Philippines đã đàm phán giảm thuế quan từ 20% xuống 19%, trong khi ông Trump ca ngợi cam kết "thuế quan bằng 0%" của Philippines đối với hàng hóa Mỹ.

Cùng ngày, Washington cũng công bố chi tiết thỏa thuận với Indonesia. Jakarta đã cam kết cắt giảm gần như toàn bộ thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ, đổi lại việc Mỹ giảm mức thuế quan đề xuất từ 32% xuống 19%.

"Tiến triển không đồng đều trong các cuộc đàm phán thuế quan và khả năng mở rộng thuế quan sang các sản phẩm bổ sung có thể làm gián đoạn thêm các hoạt động thương mại và tác động tiêu cực đến tăng trưởng của khu vực", trích từ báo cáo của Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế vĩ mô ASEAN+3 được công bố trong ngày 23/07.

Singapore và Thái Lan "chạy nước rút"

Ngay cả Singapore - quốc gia Đông Nam Á duy nhất thâm hụt thương mại với Mỹ và lý thuyết ít có khả năng bị ông Trump nhắm tới - cũng không được đảm bảo an toàn.

Phó Thủ tướng Gan Kim Yong, đồng thời là quan chức thương mại cao nhất của Singapore, hiện đang có mặt tại Mỹ trong tuần này để tìm kiếm "mối quan hệ kinh tế và thương mại cùng có lợi" với Washington, theo thông tin từ Bộ Thương mại và Công nghiệp Singapore. Chuyến thăm này khiến nhiều người đồn đoán rằng một thỏa thuận thương mại đang được thúc đẩy.

"Singapore và Mỹ chia sẻ mối quan hệ song phương lâu dài, cùng có lợi, bao gồm mối quan hệ kinh tế và kinh doanh mạnh mẽ", Gan viết trên trang Facebook (NASDAQ:META) khi di chuyển từ New York đến Washington. "Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác về thương mại và đầu tư".

Singapore, với mức thuế quan "có đi có lại" ban đầu của Mỹ là 10%, đối mặt với viễn cảnh có mức thuế này tăng lên ít nhất 15% nếu không có thỏa thuận trước tháng 8. Singapore đã thúc đẩy các nhượng bộ trong lĩnh vực xuất khẩu dược phẩm, với các quan chức nhấn mạnh thâm hụt thương mại của đất nước với Mỹ như một lập luận hỗ trợ.

Lee Yen Nee, Chuyên gia phân tích rủi ro cấp cao tại BMI (HM:BMI), cho biết: "Mối đe dọa lớn hơn đối với Singapore là thuế quan dược phẩm - nếu thuế quan dược phẩm được nâng lên 25%, mức thuế quan hiệu quả của Mỹ đối với Singapore sẽ tăng lên khoảng 11%, với tăng trưởng năm 2025 có khả năng giảm từ 0.1 đến 1 điểm phần trăm. Chúng tôi kỳ vọng Singapore sẽ nhận được một số nhượng bộ, xét rằng đây là một trong số ít các quốc gia mà Mỹ có thặng dư thương mại".

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Thái Lan Pichai Chunhavajira đang dẫn đầu nhóm đàm phán của Chính phủ, cho biết đề xuất cuối cùng để đáp ứng yêu cầu của ông Trump sẽ được trình vào ngày 23/07. Vương quốc này hy vọng thuế quan sẽ giảm xuống mức 20%. Thái Lan đã xuất khẩu hàng hóa trị giá 55 tỷ USD trong năm 2024 sang Mỹ, chiếm 18% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Piyasak Manason, Trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế tại InnovestX Securities, ước tính Thái Lan sẽ duy trì tăng trưởng kinh tế từ 1.1% đến 1.4% trong năm nay nếu kịch bản tốt nhất với mức thuế quan có đi có lại từ 15% đến 20% được thỏa thuận. Ông lưu ý rằng sự đoàn kết của ASEAN có thể bị ảnh hưởng khi các nước thành viên phải tự đàm phán riêng lẻ với ông Trump thay vì hành động chung.

Tổng thống Mỹ đang nhắm tới việc trấn áp các hoạt động chuyển tiếp hàng hóa của Trung Quốc qua Đông Nam Á. Hoạt động này đã bắt đầu thu hút sự chú ý sau khi ông phát động cuộc chiến tranh thương mại ban đầu với Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu tiên. Các nhà xuất khẩu Trung Quốc ngày càng chuyển việc lắp ráp công đoạn cuối cùng hoặc thậm chí hàng hóa hoàn chỉnh sang các nước thứ ba, chủ yếu ở Đông Nam Á, trước khi vận chuyển chúng đến Mỹ để tránh thuế quan.

Các thành viên ASEAN do đó hiện đang trong tầm bắn khi Washington tìm cách tăng cường các biện pháp chống lại đối thủ kinh tế lớn nhất của mình.

Chính quyền Trump được báo cáo là đang nhắm tới việc hạn chế việc vận chuyển chất bán dẫn đến Malaysia trong nỗ lực ngăn chặn việc buôn lậu chip vào Trung Quốc.

Ngày 21/07, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cho biết vẫn "không có dấu hiệu rõ ràng" về các cuộc đàm phán thuế quan với Mỹ. "Chúng tôi chưa ở giai đoạn cuối cùng của đàm phán", ông nói, giải thích rằng trọng tâm của các cuộc đàm phán với Washington xoay quanh lĩnh vực điện và điện tử, chất bán dẫn và chip. Nhà lãnh đạo này nói ông hy vọng vấn đề có thể được giải quyết "một cách thân thiện".

Các nền kinh tế nhỏ hơn của ASEAN được dự đoán sẽ bị tác động nặng nề hơn nếu không có thỏa thuận với Washington do sự phụ thuộc vào thị trường Mỹ cho xuất khẩu. Campuchia đã xuất khẩu hàng hóa trị giá gần 10 tỷ USD sang Mỹ năm ngoái, chiếm khoảng 40% tổng kim ngạch xuất khẩu. Phòng Thương mại Mỹ tại Campuchia ước tính 65% sản xuất hướng đến Mỹ có thể sẽ chuyển đi nơi khác nếu không có sự giảm mức thuế quan.

"Điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tăng trưởng của nền kinh tế Campuchia, tỷ lệ giảm nghèo sẽ chậm lại rất nhiều và nhiều người Campuchia có thể quay trở lại nghèo đói với việc thiếu cơ hội việc làm", Ath Thorn, Phó Chủ tịch Liên minh Dân chủ Công nhân May mặc Campuchia, nói. "Tôi thực sự lo lắng về khả năng mất thị trường xuất khẩu sản phẩm cho Campuchia".

Vũ Hạo (Theo Nikkei Asia)