Theo Dong Hai
Investing.com - Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh triển khai quân đội tới hai khu vực ly khai ở miền đông Ukraine sau khi công nhận độc lập tại hai khu vực này vào hôm thứ Hai, đẩy nhanh một cuộc khủng hoảng mà phương Tây lo ngại có thể dẫn đến một cuộc chiến tranh lớn.
Một nhân chứng của Reuters đã nhìn thấy xe tăng và các khí tài quân sự khác di chuyển qua thành phố Donetsk do phe ly khai kiểm soát sau khi ông Putin chính thức công nhận các khu vực ly khai và ra lệnh triển khai lực lượng Nga để "giữ hòa bình".
Một phóng viên Reuters cho biết khoảng 5 xe tăng được nhìn thấy trong một cột ở rìa Donetsk và 2 chiếc nữa ở một khu vực khác của thị trấn. Không có phù hiệu nào được nhìn thấy trên các phương tiện.
Tuyên bố của ông Putin đã nhận sự lên án của Hoa Kỳ và châu Âu và thề về các lệnh trừng phạt mới mặc dù không rõ liệu đó có phải là bước quan trọng đầu tiên của ông Putin đối với một cuộc tấn công toàn diện ở Ukraine mà các chính phủ phương Tây đã cảnh báo trong nhiều tuần hay không.
Linda Thomas-Greenfield, đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc, phát biểu trong cuộc họp khẩn cấp của Hội đồng Bảo an vào cuối ngày thứ Hai rằng việc Matxcơva công nhận các khu vực phía đông ly khai là một phần trong nỗ lực tạo cớ cho một cuộc xâm lược tiếp theo vào Ukraine.
Một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết việc triển khai tới các khu vực ly khai chưa tạo thành một "cuộc xâm lược tiếp theo" sẽ kích hoạt các lệnh trừng phạt khắc nghiệt nhất vì Nga đã có lực lượng ở đó, nhưng một chiến dịch rộng lớn hơn có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Ông nói thêm, cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Putin và Tổng thống Mỹ Joe Biden hiện đang bị nghi ngờ.
Ông Biden, người cũng đã nói chuyện với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf Scholz, đã ký một lệnh hành pháp để ngừng tất cả hoạt động kinh doanh của Hoa Kỳ tại các khu vực ly khai và cấm nhập khẩu tất cả hàng hóa từ các khu vực đó.
Người phát ngôn Nhà Trắng Jen Psaki cho biết, các biện pháp này tách biệt với các biện pháp trừng phạt mà Mỹ và các đồng minh đã chuẩn bị nếu Nga tiến hành một cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.
Nhà Trắng cho biết các biện pháp trừng phạt tiếp theo sẽ được công bố vào thứ Ba.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cho biết lệnh hành pháp được "thiết kế để ngăn chặn Nga thu lợi từ việc vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế".
Dầu đã tăng lên mức cao nhất trong bảy năm, các đồng tiền trú ẩn an toàn như đồng yên tăng giá và chứng khoán tương lai của Mỹ lao dốc khi sườn phía đông của châu Âu đứng trên bờ vực chiến tranh. Đồng rúp kéo dài mức lỗ sau khi ông Putin phát biểu, có thời điểm trượt trên 80 mỗi đô la.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy, cáo buộc Nga phá hoại các cuộc đàm phán hòa bình và bác bỏ các nhượng bộ lãnh thổ trong một bài phát biểu trước quốc gia này vào đầu ngày thứ Ba.
Người phát ngôn của ông Scholz cho biết Đức, Pháp và Mỹ đã đồng ý đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt, trong khi Ngoại trưởng Anh Liz Truss cho biết Anh sẽ công bố các lệnh trừng phạt mới vào thứ Ba.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cáo buộc Nga "cố ngụy tạo" cho một cuộc xâm lược tiếp theo. Nga sáp nhập Crimea từ Ukraine vào năm 2014.
Trong một bài phát biểu dài trên truyền hình chứa đựng nhiều bất bình chống lại phương Tây, ông Putin rõ ràng tức giận nói rằng miền đông Ukraine là vùng đất cổ của Nga ..
Truyền hình nhà nước Nga chiếu cảnh ông Putin, cùng với các nhà lãnh đạo phe ly khai do Nga hậu thuẫn, ký sắc lệnh công nhận nền độc lập của hai khu vực ly khai Ukraine - Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng và Cộng hòa Nhân dân Lugansk.
Điện Kremlin cho biết ông Putin đã thông báo quyết định của mình trong các cuộc điện đàm trước đó với các nhà lãnh đạo của Đức và Pháp.
Trong bài phát biểu của mình, ông Putin đã đi sâu vào lịch sử từ thời đế chế Ottoman và gần đây là những căng thẳng về sự mở rộng về phía đông của NATO. Yêu cầu của ông về việc Ukraine từ bỏ mục tiêu dài hạn là gia nhập liên minh quân sự Đại Tây Dương đã bị quốc gia này và NATO nhiều lần từ chối.
Ông Putin nói: “Tôi cho rằng cần phải đưa ra một quyết định mà lẽ ra phải được đưa ra từ lâu - công nhận độc lập và chủ quyền của Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Cộng hòa Nhân dân Lugansk”.
Hoa Kỳ cho biết Nga đã tăng cường một lực lượng với số lượng 169.000-190.000 quân trong khu vực, bao gồm cả lực lượng ly khai ở các khu vực ly khai, và cảnh báo sự xâm lược có thể diễn ra bất cứ lúc nào.
Trong nhiều năm, ông Putin đã nỗ lực khôi phục ảnh hưởng của Nga đối với các quốc gia nổi lên sau khi Liên Xô sụp đổ, trong đó Ukraine giữ một vị trí quan trọng trong tham vọng của ông.
Nga phủ nhận mọi kế hoạch tấn công nước láng giềng, nhưng đe dọa sẽ có hành động "quân sự-kỹ thuật" không xác định trừ khi nhận được các đảm bảo an ninh sâu rộng, bao gồm cả lời hứa rằng Ukraine sẽ không bao giờ gia nhập NATO.
Việc công nhận các khu vực do phe ly khai nắm giữ sẽ thu hẹp các lựa chọn ngoại giao để tránh chiến tranh, vì đó là sự bác bỏ rõ ràng lệnh ngừng bắn kéo dài 7 năm do Pháp và Đức làm trung gian.