KQKD quý 3/2025: Bức tranh phân hóa, điểm sáng từ ngân hàng và xây dựng
Theo Dong Hai
Investing.com – Phiên cuối tuần có thể vẫn tiếp tục chứng kiến VN-Index diễn biến thận trọng, chứng khoán Hoa Kỳ điều chỉnh nhẹ trước khi diễn ra bài phát biểu của tổng thống J.Biden về gói cứu trợ bổ sung và chính sách tiền tệ - tín dụng mở rộng gây sức ép lạm phát và bong bóng giá tài sản… Dưới đây là 3 điều cần biết về thị trường Việt Nam hôm nay thứ Sáu ngày 15/1.
1. Phiên cuối tuần có thể vẫn tiếp tục chứng kiến VN-Index diễn biến thận trọng
Theo SSI (HM:SSI) Research, diễn biến giằng co trong phiên ngày thứ Năm tuy nhiên VN-Index vẫn đóng cửa trong sắc xanh với khối lượng khớp lệnh không biến động nhiều, cho thấy tâm lý của nhà đầu tư vẫn đang ổn định. VN-Index vẫn có thể diễn biến thận trọng trong phiên cuối tuần, chờ đợi nhóm VN30 quay lại dẫn dắt trước khi kiểm lại vùng 1.200 trong các phiên tới.
Khuyến nghị: Điều chỉnh là cơ hội để Mua
2. Chứng khoán Hoa Kỳ điều chỉnh nhẹ trước khi diễn ra bài phát biểu của tổng thống J.Biden về gói cứu trợ bổ sung
S&P 500 và DJIA giảm tương ứng -0.38% và -0.22%, về 3,795.54 điểm và 30,991.52 điểm. NASDAQ cùng chung trạng thái với biên độ -0.12% về 13,112.64 điểm. CBOE VIX tăng trở lại +4.7% lên 23.25 điểm.
Rổ S&P 500 ghi nhận 4 lĩnh vực tăng giá, dẫn đầu là nhóm Năng lượng (+3.1%), bên cạnh lĩnh vực Bất động sản (+0.62%), Tài chính (+0.51%). Ở chiều ngược lại, nhóm giảm điểm chứng kiến cổ phiếu Công nghệ thông tin giảm -0.95%, Viễn thông giảm -0.83%
Tổng thống mới đắc cử J.Biden sẽ có bài phát biểu vào sáng nay (theo giờ Việt Nam) nhằm đề xuất gói cứu trợ kinh tế bổ sung có quy mô 1.900 tỷ USD. Gói cứu trợ này sẽ bao gồm 415 tỷ USD hỗ trợ hệ thống y tế ứng phó với Covid-19, 1000 tỷ USD hỗ trợ trực tiếp cho các gia đình và 440 tỷ USD cho các doanh nghiệp nhỏ.
Thị trường lao động cho thấy tín hiệu chững lại khi số đơn xin trợ cấp thất nghiệp trong tuần gần nhất đạt 965 nghìn đơn vị, tăng mạnh so với quy mô trong tuần liền trước (784 nghìn đơn). Trong ngày cuối tuần, thị trường Mỹ sẽ đón nhận số liệu KQKD Q4/2020 của nhóm ngân hàng, bên cạnh số liệu doanh số bán lẻ tháng 12/2020.
Liên quan đến thị trường hàng hóa, dầu Brent và WTI đều tăng trở lại, lần lượt với biên độ +0.66% và +1.64%, lên ngưỡng 56.4 USD/thùng và 53.8 USD/thùng. Kỳ vọng về sự hỗ trợ của gói cứu trợ bổ sung đang giúp các nhà giao dịch trở nên lạc quan hơn về triển vọng tiêu thụ dầu thô trong năm 2021.
3. Việt Nam: chính sách tiền tệ - tín dụng mở rộng gây sức ép lạm phát và bong bóng giá tài sản
Hưởng lợi chính từ chính sách tiền tệ mở rộng chủ yếu là khu vực ngân hàng - tài chính hơn là khu vực sản xuất. Bong bóng giá tài sản có thể không chỉ gây bất ổn kinh tế vĩ mô và làm chậm quá trình hồi phục của nền kinh tế, mà còn làm gia tăng khoảng cách giàu nghèo trong xã hội.
Trong năm 2020, để giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch Covid-19 đến doanh nghiệp và người dân, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ba lần điều chỉnh các lãi suất điều hành. Kết quả là, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu và trần lãi suất tiền gửi ngắn hạn (1-6 tháng) lần lượt giảm từ mức 6%, 4% và 5,5% hồi đầu năm xuống còn 4%, 2,5% và 4% những tháng cuối năm.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, được giữ nguyên nhóm nợ, được miễn, giảm lãi. Các tổ chức tín dụng có khách hàng được cơ cấu lại thời hạn trả nợ trích lập và sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro nhưng không phải áp dụng nguyên tắc điều chỉnh vào nhóm nợ có mức độ rủi ro cao hơn.
Ngoài ra, NHNN cũng hoãn lộ trình giảm tỷ lệ tối đa sử dụng nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung hạn và dài hạn của các ngân hàng thêm một năm.
Việc mở rộng tiền tệ và nới lỏng/trì hoãn việc thực hiện các quy định an toàn hệ thống đã giúp các doanh nghiệp phần nào tiếp cận được nguồn vốn tín dụng rẻ và dễ dàng hơn.
Tính đến ngày 28-12-2020, tổng phương tiện thanh toán M2 tăng khoảng 13,26% so với cuối năm và 14,61% so với cùng thời điểm năm 2019 (cả năm 2019 tăng 14,78%); tính đến ngày 31-12-2020 tín dụng tăng khoảng 12,13% so với cuối năm 2019 (cả năm 2019 tăng 13,65%). Trong năm 2021, NHNN tiếp tục đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng 12% để định hướng trong điều hành chính sách tiền tệ. Cung tiền và tín dụng tăng cao hơn tốc độ tăng GDP danh nghĩa.
Trong năm 2020, tăng trưởng cung tiền và tăng trưởng tín dụng không thấp hơn quá nhiều (chưa kể phát hành trái phiếu doanh nghiệp tăng mạnh trong năm đưa quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp lên khoảng 13% GDP, từ mức 10,85% trong năm 2019), nhưng tăng trưởng kinh tế chỉ đạt 2,91%, bằng hơn một phần ba so với con số 7,02% của năm 2019. Bên cạnh đó, động lực tăng trưởng chính của năm 2020 lại đến từ đầu tư công và xuất khẩu của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) - khu vực rất ít phụ thuộc vào tín dụng.
Dòng tiền/tín dụng trong nền kinh tế, và có thể được giải thích bởi ba lý do chính sau:
- Một phần tăng trưởng tín dụng là nhờ việc cơ cấu gia hạn/đảo nợ mà các doanh nghiệp gặp khó khăn chưa trả được đúng hạn. Nếu một doanh nghiệp gặp khó khăn không trả được đúng hạn, lãi có thể phải nhập gốc và làm dư nợ tăng lên theo tốc độ bằng lãi suất.
- Một lượng tiền khá lớn đã được hấp thụ bởi trái phiếu chính phủ. Lượng trái phiếu chính phủ do Kho bạc Nhà nước phát hành ròng (phát hành trừ đáo hạn) trong năm 2020 là khoảng 219.000 tỉ đồng, gấp 2,6 lần so với con số của năm 2019, và phần lớn số này được mua bởi các tổ chức tín dụng.
- Tín dụng không trực tiếp đi vào sản xuất mà chủ yếu đi vào các kênh tiêu dùng hàng nhập khẩu (ô tô), và đặc biệt là giao dịch tài sản (bất động sản và chứng khoán).
Mặc dù giá cả tiêu dùng khá ổn định nhưng bong bóng giá tài sản (bên cạnh nợ xấu) là một rủi ro đáng quan ngại khi chính sách tiền tệ được nới lỏng trong điều kiện dư địa chính sách hạn hẹp.
Bên cạnh đó, giá bất động sản cũng tăng bất thường trong năm, đặc biệt là những nơi có những dự án hạ tầng lớn được triển khai.
Ngoài ra, hiệu ứng phụ của việc mở rộng tiền tệ còn thể hiện qua việc lãi suất cho vay (bình quân giảm 1%) giảm chậm hơn lãi suất huy động giúp các ngân hàng thương mại tiếp tục có một năm lãi lớn. Hưởng lợi chính từ chính sách tiền tệ mở rộng chủ yếu là khu vực ngân hàng - tài chính hơn là khu vực sản xuất. Bong bóng giá tài sản có thể không chỉ gây bất ổn kinh tế vĩ mô và làm chậm quá trình hồi phục của nền kinh tế, mà còn làm gia tăng khoảng cách giàu nghèo trong xã hội.