Vietstock - Vì sao iShares ETF đóng quỹ và ảnh hưởng ra sao đến chứng khoán Việt?
BlackRock, tập đoàn quản lý tài sản lớn nhất thế giới, vừa thông báo quyết định đóng quỹ iShares Frontier and Select EM ETF – quỹ đầu tư đang nắm giữ một tỷ trọng lớn cổ phiếu Việt Nam. Thông tin này đã làm dấy lên nhiều thắc mắc từ phía nhà đầu tư về nguyên nhân và tác động có thể có đến thị trường chứng khoán Việt Nam.
Ngày 07/06/2024, BlackRock cho biết quỹ iShares Frontier and Select EM ETF, với cổ phiếu Việt Nam chiếm 28% trên tổng quy mô tài sản 425 triệu USD, sẽ ngừng giao dịch và không chấp nhận các lệnh mua bán sau khi thị trường đóng cửa vào ngày 31/03/2025. Từ khi thông báo được phát hành, quỹ đã tiến hành thanh lý cổ phiếu một cách mạnh mẽ và tiếp tục bán dần các tài sản trong danh mục.
Theo BSC Research, việc giải thể này có thể xuất phát từ một số lý do sau:
Định hướng thay đổi và tập trung để hiệu quả hơn: BlackRock cung cấp hơn 600 quỹ tương hỗ và ETF, tạo ra nhiều lựa chọn cho nhà đầu tư. Nhu cầu khách hàng thay đổi và hiệu suất các kênh tài sản khác ấn tượng, như Bitcoin ETF, đã khiến BlackRock quyết định đánh giá lại và giải thể các quỹ kém hiệu quả.
Quỹ iShares đầu tư dàn trải với tham vọng đa mục tiêu: Trước đây, khi tham chiếu bộ chỉ số cũ, quy mô quỹ từng đạt 800 triệu USD nhưng sau đó suy giảm liên tục. Việc chuyển đổi sang bộ chỉ số mới khiến danh mục của iShares ETF trở nên dàn trải, không tập trung vào các cổ phiếu thuộc thị trường cận biên như trước. Sự đa dạng hóa quá mức này khiến quỹ không nổi bật được mục tiêu đầu tư ban đầu.
Quan trọng hơn là quỹ hoạt động không hiệu quả: Theo Bloomberg, hiệu suất của iShares ETF không hiệu quả so với ETF tham chiếu chỉ số S&P500 và VN30. Điều này khiến quỹ khó huy động thêm vốn khi nhà đầu tư có nhiều lựa chọn đầu tư hiệu quả hơn. Ngược lại, Fubon ETF (Đài Loan) – quỹ ETF lớn nhất trên thị trường chứng khoán Việt Nam – đã làm rất tốt trong việc huy động vốn mặc dù TTCK Đài Loan đang tăng trưởng ấn tượng.
Tuy vậy, BSC Research đánh giá việc giải thể quỹ ETF này sẽ không ảnh hưởng quá lớn đến thị trường chứng khoán Việt Nam vì quy mô quỹ không lớn (425 triệu USD) và tỷ trọng của cổ phiếu Việt Nam cũng chỉ còn gần 14%.
Đã bán ra 1,250 tỷ đồng chứng khoán Việt
Hiện iShares ETF đang trong quá trình bán tài sản để chuẩn bị cho việc đóng quỹ. Từ ngày 07/06 đến 18/06/2024, quỹ đã giảm tỷ trọng cổ phiếu Việt Nam từ 28% xuống còn 13.77% (tương đương giá trị khoảng 1,256 tỷ đồng). Áp lực bán mạnh nhất diễn ra trong hai ngày 10-11/06/2024, sau đó tốc độ thanh lý tài sản chững lại.
BSC Research cho rằng áp lực bán ròng từ ETF iShares sẽ giảm bớt và không ảnh hưởng nhiều đến tâm lý nhà đầu tư trên thị trường. Thay vào đó, nhà đầu tư nên chú ý đến diễn biến các quỹ chủ động và quỹ ETF quy mô lớn như Fubon và Diamond ETF.
“BlackRock giải thể quỹ iShares ETF là sự kiện đơn lẻ liên quan đến chiến lược đầu tư của tập đoàn. Tuy nhiên, TTCK Việt Nam cần sớm cải thiện các tiêu chí còn vướng mắc theo nhận định của FTSE và MSCI để hoàn thành mục tiêu nâng hạng từ cận biên lên mới nổi vào năm 2025. Đây sẽ là bước ngoặt quan trọng để TTCK Việt Nam thu hút nhà đầu tư nước ngoài, dòng vốn mới và mở ra các cơ hội cho doanh nghiệp trong nước,” chuyên viên phân tích của CTCK BSC đánh giá.
Vũ Hạo
