Bộ Tài chính đề xuất áp thuế 20% với giao dịch chứng khoán, vốn
Investing.com - Tính đến ngày 30/6/2025, tỷ lệ dư nợ cho vay ký quỹ (margin) trên vốn chủ sở hữu (VCSH) của các công ty chứng khoán (CTCK) đã vượt ngưỡng 100%, mức cao nhất trong vòng hơn 3 năm, kể từ quý 2/2022.
Theo số liệu thống kê, tổng dư nợ cho vay của khối CTCK cuối quý 2/2025 đạt khoảng 300.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 11,5 tỷ USD), tăng thêm 20.000 tỷ đồng so với cuối quý 1 và lập mức kỷ lục mới trong lịch sử thị trường. Riêng dư nợ margin ước đạt 292.000 tỷ đồng, tăng khoảng 19.000 tỷ đồng so với quý trước và cũng là con số cao nhất từ trước đến nay.
Cùng thời điểm, tổng vốn chủ sở hữu của các CTCK đạt khoảng 287.000 tỷ đồng, tăng 12.000 tỷ so với quý 1. Tỷ lệ margin/VCSH theo đó đã tăng vượt mốc 100%. Dù vậy, mức này vẫn thấp hơn khá nhiều so với giai đoạn đỉnh cao của VN-Index từ cuối năm 2021 đến đầu 2022, khi tỷ lệ từng vượt 120%.
Theo quy định hiện hành, dư nợ cho vay ký quỹ của một CTCK không được vượt quá 2 lần vốn chủ sở hữu. Với tỷ lệ hiện tại, thị trường về mặt lý thuyết vẫn còn dư địa khoảng 282.000 tỷ đồng cho vay ký quỹ trong thời gian tới. Tuy nhiên, con số này chỉ mang tính chất tham khảo, bởi trên thực tế, thị trường chưa từng chạm đến giới hạn 2 lần vốn ngay cả trong thời điểm giao dịch sôi động nhất.
Thêm vào đó, một số CTCK dù vẫn còn "room" về hạn mức margin nhưng lại rơi vào tình trạng thiếu nguồn do đã phân bổ vốn sang các kênh đầu tư khác như trái phiếu, giấy tờ có giá,… Ngoài ra, khả năng nhà đầu tư vay thêm bao nhiêu còn phụ thuộc vào tài sản đảm bảo (cổ phiếu, tiền mặt) cụ thể.
Tình hình cũng cho thấy sự phân hóa rõ nét giữa các CTCK. Những công ty có quy mô vốn lớn như SSI, TCBS, VNDirect, VPBankS... vẫn còn nhiều dư địa để cấp margin. Ngược lại, các CTCK như HSC, Mirae Asset, MBS, KIS VN và KAFI lại đang tiến sát ngưỡng tối đa, chủ yếu vì tốc độ tăng vốn và lợi nhuận giữ lại chưa bắt kịp với nhu cầu vay margin ngày càng tăng từ phía khách hàng.
Trong bối cảnh nhà đầu tư tổ chức nước ngoài đã được phép giao dịch không cần ký quỹ 100% (non pre-funding), năng lực vốn của CTCK ngày càng trở thành yếu tố sống còn. Ngay cả các công ty có quy mô lớn cũng không thể đứng ngoài cuộc đua mở rộng vốn khi cạnh tranh trong ngành ngày càng gay gắt.
Ngoài việc chuẩn bị cho làn sóng nâng hạng thị trường đang ngày một rõ ràng, các CTCK cũng cần chủ động củng cố nền tảng tài chính để theo kịp tốc độ phát triển, thu hút dòng vốn mới và tránh nguy cơ bị tụt lại. Bên cạnh đó, lĩnh vực tài sản số đang dần được hoàn thiện về mặt pháp lý cũng hứa hẹn trở thành một sân chơi tiềm năng mà các CTCK không thể bỏ qua trong chiến lược mở rộng hoạt động.