Đầu tư tích lũy, nhớ tránh bẫy giao dịch ngắn hạn

Vietstock - Đầu tư tích lũy, nhớ tránh bẫy giao dịch ngắn hạn

Nhận thức được tầm quan trọng của một chiến lược đầu tư nhất quán và chọn tích tiểu thành đại để gia tăng tài sản. Nhà đầu tư lúc này đã chọn giải pháp đầu tư tích lũy. Thế nhưng, trên con đường dài hạn, nhà đầu tư thường bị cám dỗ bởi cái bẫy mang tên giao dịch ngắn hạn.

Không ít người không thể giữ vị thế dài hạn mà rơi vào giao dịch mua thấp bán cao. Dù có những giao dịch đem lại lợi nhuận, số người “đu đỉnh” rồi ngậm ngùi làm cổ đông dài hạn bất đắc dĩ không phải là ít.

Nếu đi tìm nguyên nhân cho cái bẫy này, có thể kể ra không ít. Hiệu ứng FOMO là một trong số đó. 99.99% nhà đầu tư là nạn nhân của hiệu ứng này, gọi nôm na là sợ mất phần. Thị trường sẽ luôn có những cổ phiếu tăng mạnh trong dài hạn. Như cái tên mô tả, vì sợ thiệt thòi khi xung quanh đều đang có lời nên nhà đầu tư sẽ "nhắm mắt" hành động và bỏ qua chiến lược ban đầu. Chính tâm lý “thấy cổ phiếu tăng trần mà ham” đã thôi thúc nhà đầu tư liều lĩnh tranh mua một cách bất chấp, thiếu đánh giá, dẫn đến hậu quả khôn lường mà mọi người thường gọi là "đu đỉnh". 

Một trong những nguyên nhân khác khiến nhà đầu tư rơi vào bẫy giao dịch là ác cảm mất mát. Theo các nghiên cứu tâm lý liên quan đến tác động của mất mát trên con người, trải nghiệm khi mất đi một thứ gì đó gây ra cảm giác đau đớn và để lại nhiều phản ứng trong não bộ hơn so với trải nghiệm niềm vui. Từ những kết quả này, một nhà đầu tư sẽ dễ dàng bỏ nhiều thời gian và nỗ lực hơn vào việc tránh mất đi một khoản tiền nhỏ hơn là để làm ra một khoản tiền tương đương.

Có thể nói, bẫy tâm lý này đóng vai trò quan trọng trong việc giải thích lý do tại sao một số nhà đầu tư lại quyết định bán tháo tất cả các tài sản một cách hoảng loạn khi thị trường chứng khoán sụt giảm đột ngột, thay vì chờ đợi tới thời điểm giá trị của chúng phục hồi (dù thời gian này có thể kéo dài vài tháng hoặc đôi khi vài năm). Do vậy, khi có một biến động thị trường, nhà đầu tư sẽ dễ dàng quên đi triết lý đầu tư mình theo đuổi ban đầu và hoảng loạn bán ra để tránh thua lỗ ngắn hạn.

Nếu nhà đầu tư đã chọn phương pháp đầu tư tích lũy, hãy coi đó như một khoản tiết kiệm. Đầu tư tích lũy không yêu cầu số vốn đầu tư quá lớn; do đó, nhà đầu tư có thể trích một phần thu nhập hàng tháng, đều đặn đầu tư và tận dụng sức mạnh của lãi kép.

Lãi kép là một trong những vũ khí mạnh mẽ nhất trong đầu tư dài hạn. Khi lợi nhuận được tái đầu tư liên tục, tài sản của bạn có thể tăng trưởng theo cấp số nhân theo thời gian. Để tận dụng tối đa lãi kép, cần thời gian đủ dài. Việc nôn nóng chốt lời sớm có thể làm giảm sức mạnh của lợi nhuận kép. Tất nhiên, nhà đầu tư phải tích lũy vào các tài sản có giá trị và tiềm năng tăng trưởng thì lãi kép mới có thể phát huy tác dụng.

Định hướng đầu tư tích lũy phù hợp cho các mục đích lâu dài như dự phòng tài chính, mua sắm lớn trong tương lai (nhà, xe), hưu trí… do đó, nhà đầu tư nên cân bằng kỳ vọng và rủi ro. Chẳng hạn như chiến lược cân bằng rủi ro theo thời gian.

Ở giai đoạn đầu của chu kỳ đầu, khi thời gian còn dài, nhà đầu tư có thể chấp nhận rủi ro cao hơn để tối đa hóa lợi nhuận. Giai đoạn giữa, giảm dần tỷ trọng các khoản đầu tư rủi ro cao, chuyển dần sang tài sản ổn định hơn. Ở giai đoạn cuối, khi gần đạt mục tiêu, ưu tiên bảo toàn vốn bằng các kênh an toàn, thanh khoản cao.

Ví dụ, nếu bạn tích lũy cho mục đích nghỉ hưu, giai đoạn đầu có thể đầu tư 70% vào cổ phiếu, 30% vào quỹ an toàn. Khi gần đến thời điểm nghỉ hưu, có thể chuyển 70% hoặc nhiều hơn sang tài sản an toàn (trái phiếu, tiết kiệm). Nhà đầu tư sẽ không phải lo lắng cho các khoản đầu tư vì đã có cơ cấu tài sản phù hợp với khẩu vị rủi ro của từng giai đoạn.

Kiên nhẫn là yếu tố cốt lõi trong đầu tư dài hạn, giúp nhà đầu tư tránh được những quyết định cảm tính và tối ưu hóa lợi nhuận nhờ lãi kép. Thị trường tài chính luôn biến động, nhưng người kiên trì nắm giữ các tài sản có giá trị thực sự sẽ hưởng lợi trong dài hạn. Để rèn luyện sự kiên nhẫn, nhà đầu tư cần xây dựng tư duy dài hạn, hạn chế theo dõi giá cổ phiếu hàng ngày và tránh bị ảnh hưởng bởi tâm lý đám đông. Quan trọng hơn, cần kiểm soát cảm xúc và tin tưởng vào chiến lược đã đặt ra sẽ giúp nhà đầu tư vượt qua những biến động ngắn hạn.

Đầu tư tích lũy không phải là phương pháp duy nhất để gia tăng tài sản, nhưng là con đường dễ thực hiện và sẽ đem lại kết quả về lâu dài. Để thành công, nhà đầu tư không nên bị cuốn theo thị trường, luôn giữ kỷ luật đầu tư dài hạn thay vì chạy theo hoặc để bị sa vào những cái bẫy tâm lý ngắn hạn.

Yến Chi