Chứng khoán bước vào giai đoạn ‘nhạy cảm’

Vietstock - Chứng khoán bước vào giai đoạn ‘nhạy cảm’

Hàng loạt các thông tin được chia sẻ trong cộng đồng nhà đầu tư được chia thành hai thái cực. Một có vẻ lạc quan thái quá, nhưng phần lớn lại ngần ngại chờ đợi thông tin chính thức và cả biến số vĩ mô.

Nhiễu thông tin nâng hạng

Rốt cuộc thì những thông tin đồn đoán xung quanh việc “bỏ phiếu” nâng hạng của một số tổ chức trong tuần trước lại là tin giả, theo nhóm phân tích của CÔng ty chứng khoán Vietcap. FTSE Russell đã tiến hành 2 cuộc họp chính thức trong tháng 9, nhưng danh tính của các chuyên gia là tuyệt mật.

Theo quy trình, Ủy ban Cố vấn Phân loại Thị trường FTSE chính thức xem xét các quốc gia trong Danh sách theo dõi (trong đó có Việt Nam) để nâng hạng hoặc hạ hạng. Các khuyến nghị của FTSE Russell được trình lên Ban Cố vấn Chính sách FTSE Russell. Sau đó, FTSE Russell trình xin xác nhận của Ban Cố vấn Chính sách FTSE Russell đối với các khuyến nghị, sau đó các khuyến nghị này được chia sẻ với Ban Quản trị Chỉ số FTSE Russell để phê duyệt cuối cùng. Cuộc họp của Ban Quản trị Chỉ số FTSE Russell diễn ra trong tuần này.

Vì vậy, câu trả lời có nâng hạng hay không thì hiện vẫn chưa ai trả lời được, dù hầu hết đều bình luận lạc quan vào kỳ xem xét trong tháng 10 này. Thay vào đó, các nhà phân tích đặt hai kịch bản, một là được nâng hạng vào ngày công bố vào ngày 8-10 (theo giờ địa phương); hai là được nâng hạng vào tháng 3 năm sau.

Thị trường trước đó đã nói nhiều về những nỗ lực của Chính phủ trong câu chuyện thiết lập các quy tắc, đáp ứng các điều kiện để nâng hạng. Hầu hết các tiêu chí đều đã đạt, trừ 2 vấn đề liên quan đến câu chuyện thanh toán.

Theo đó, hai rào cản được nhắc đến là tiêu chí “Chu kỳ thanh toán”, hiện còn ở mức đánh giá là “hạn chế”. Tiêu chí này liên quan đến yêu cầu ký quỹ trước giao dịch đối với các nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức. Rào cản thứ hai là tiêu chí “thanh toán”, liên quan đến giao dịch thất bại. Tiêu chí này được nâng từ mức “chưa xếp hạng” lên mức “hạn chế” vào tháng 3-2025. Cả hai tiêu chí cần phải ở mức “đạt”.

Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 68 vào tháng 11 năm ngoái, đã loại bỏ yêu cầu này và giới thiệu quy trình không yêu cầu ký quỹ trước giao dịch (NPF) mới. Trong 11 tháng qua, FTSE Russell đã đánh giá tính hiệu quả của quy trình NPF và ghi nhận phản hồi từ các bên tham gia thị trường. Việt Nam đã ghi nhận một trường hợp giao dịch thất bại đầu tiên và duy nhất vào tháng 12-2024. Giao dịch thất bại này cũng đóng vai trò là một tình huống kiểm nghiệm để FTSE Russell xác nhận tính thực tiễn của quy trình xử lý giao dịch thất bại. Do đó, theo Vietcap, hai tiêu chí này có thể “đạt”.

Lo ngại hiện nay của giới quan sát là các nhà đánh giá có thể vẫn cần khoảng thời gian giám sát thị trường trước những sự thay đổi về thanh toán. Ví dụ như hai tiêu chí thanh toán trên cần theo dõi trong 6-9 tháng, còn chu kỳ thanh toán của hệ thống KRX (T+1,5) dự kiến cần 6-9 tháng để giám sát, theo báo cáo Công ty chứng khoán HSC.

Trong diễn biến có liên quan gần đây, Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 03 và Thông tư 25, nhằm rút ngắn quy trình mở tài khoản, vốn được cho là gánh nặng hành chính lớn đối với các nhà đầu tư nước ngoài.

Trong cuộc họp đại hội cổ đông bất thường vào tuần trước, ông Nguyễn Duy Hưng, Chủ tịch HĐQT Công ty Chứng khoán SSI tỏ ý khá tự tin khi đưa ra xác suất 90-95%, vì còn phải thông qua việc lấy ý kiến và biểu quyết của các nhà đầu tư. Tuy nhiên, ông cũng nói thêm rằng câu chuyện nâng hạng không phải là “phép màu” đối với thị trường.

Thị trường bước vào giai đoạn “nhạy cảm”

Trong khoảng thời gian chờ đợi thông tin nâng hạng, tháng 9 là tháng suy giảm của chứng khoán Việt Nam. “Kỳ vọng về việc nâng hạng đã tạo ra tâm lý lo lắng cao độ từ cả giới đầu tư tổ chức và cá nhân”, nhóm phân tích của VietCap đánh giá.

Trong tuần trước, chỉ số gần như đi ngang dù tăng 0,13% tính theo tuần, tương ứng tăng hơn 2 điểm. Thanh khoản giao dịch cũng giảm đến 18%, bình quân chỉ đạt 25.300 tỉ đồng, mức thấp nhất trong vòng hai tháng qua.

Còn tính đến hết ngày 1-10, chỉ số VN-Index giảm 0,97% so với tháng trước, nhưng vẫn tăng 21% theo quí và hơn 31% kể từ đầu năm. Thanh khoản theo tháng bình quân đạt 21.317 tỉ đồng, giảm 37,5% so với tháng trước. Trong khi đó, nhóm nước ngoài vẫn bán ròng hơn 27.257 tỉ đồng trong tháng qua.

Nhưng nhiều nhà đầu tư cũng tin rằng thị trường bước vào giai đoạn “nhạy cảm” vì nhiều tin tức quan trọng khác, bao gồm báo cáo kết quả kinh doanh đang “rò rỉ” dần với tên gọi chung là “tin đồn”.

Rõ nhất là nhóm chứng khoán, ngành được cho là hưởng lợi lớn trong đợt nâng hạng này và cả chờ đón tin tức kinh doanh tích cực khi thanh khoản ghi nhận nhiều kỷ lục mới trong quí vừa qua.

Theo nhóm phân tích Công ty chứng khoán MBS, ngành tăng trưởng cao phải kể đến chứng khoán (73%), bất động sản dân cư (70%), ngành ngân hàng dự báo tăng 21,5%, khả quan hơn so với con số nửa đầu năm.

Tuy nhiên cũng có một số ngành ước tính tăng trưởng lợi nhuận thấp hơn so với thị trường như bất động sản công nghiệp, công nghệ viễn thông. Còn con số dự báo toàn thị trường quí này ghi nhận tăng trưởng lợi nhuận quí 3 đạt 25% so với cùng kỳ.

Bên cạnh thông tin về triển vọng nâng hạng và hoạt động kinh doanh, trước đó sẽ là loạt dữ liệu kinh tế vĩ mô trong quí 3. Những sự kiện này được cho là sẽ quyết định thị trường vào cuối năm.

Trong diễn biến liên quan, S&P Global vừa công bố chỉ số PMI ngành sản xuất của Việt Nam tiếp tục duy trì trên mốc 50 điểm tháng thứ 3 liên tiếp, nhưng không đổi so với tháng trước.

Theo đánh giá của nhóm phân tích Công ty chứng khoán Maybank, con số này được cho là tích cực kể cả hoạt động xuất khẩu cũng cho thấy dấu hiệu ổn định, được kỳ vọng thúc đẩy tăng trưởng. Tuy nhiên, yếu tố cần theo dõi chặt chẽ trong tháng tới là diễn biến lạm phát. “Tốc độ tăng của chi phí đầu vào và giá bán đã liên tục mạnh lên. Nếu xu hướng này tiếp diễn, áp lực về giá có thể sẽ tác động tiêu cực đến nhu cầu tiêu dùng”, nhóm này đánh giá.

Còn theo MBS, để đạt mức tăng trưởng GDP ở mức 8% trở lên thì tăng trưởng quí vừa qua phải đạt thấp nhất ở mức 8,4%. Trong kịch bản tích cực (tức thông tin về tăng trưởng và nâng hạng đi như kỳ vọng), thị trường mới có thể bứt phá khỏi vùng tích lũy trong hơn 1 tháng qua. Ngược lại, dòng vốn đầu cơ trong nước sẽ đẩy chỉ số VN-Index lùi sâu dưới mốc 1.600 điểm.

Dũng Nguyễn