Investing.com -- Không chỉ ngành thép mà nhiều sản phẩm xuất khẩu khác của Việt Nam cũng đang đối mặt với nguy cơ bị ảnh hưởng từ các chính sách thuế quan.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh áp thuế 25% lên toàn bộ nhôm và thép nhập khẩu từ các quốc gia, có hiệu lực từ ngày 4/3. Dự báo những quốc gia bị tác động từ quyết định này, theo CNBC, bao gồm Việt Nam, Canada, Mexico, Brazil, Hàn Quốc, Nhật Bản và Đức.
Dữ liệu từ Bộ Thương mại Mỹ cho thấy kim ngạch thép xuất khẩu từ Việt Nam vào Mỹ đạt 1,13 tỷ USD vào năm ngoái, đứng thứ 8 về giá trị. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng của Việt Nam là cao nhất trong các nhà cung cấp, với mức tăng hơn 140% so với năm 2023, theo tính toán của CNBC.
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, Việt Nam xuất khẩu 1,67 triệu tấn thép, trị giá gần 1,32 tỷ USD sang Mỹ, chiếm khoảng 9,4% sản lượng và 10,5% kim ngạch xuất khẩu thép của Việt Nam trong năm qua.
Với khả năng thép sẽ là mặt hàng đầu tiên chịu tác động trực tiếp từ chính sách thuế quan của Tổng thống Trump, nhóm phân tích của Ngân hàng HSBC trong báo cáo ngày 11/2 đã chỉ ra rằng các rủi ro thuế quan đang gây tác động tiêu cực cho triển vọng thương mại.
"Việt Nam là quốc gia đối diện với rủi ro thuế quan do có thặng dư thương mại lớn với Mỹ", báo cáo nhận định.
Trong năm qua, theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, Việt Nam xuất khẩu 112,5 tỷ USD và nhập khẩu 10,5 tỷ USD từ Mỹ, lần lượt tăng 16% và giảm gần 24% so với năm 2023.
Thuế quan không chỉ ảnh hưởng trực tiếp mà còn gây tác động tiêu cực đến sức mua, tỷ giá và triển vọng xuất khẩu của nhiều mặt hàng khác ngoài thép. Trước tiên, nền kinh tế Mỹ - thị trường xuất khẩu quan trọng của Việt Nam - có thể tăng trưởng chậm lại, trong khi lạm phát gia tăng sẽ ảnh hưởng đến tiêu dùng.
Theo dự báo gần đây của Ngân hàng United Overseas Bank (UOB), với các chính sách thuế quan đã được công bố (chưa bao gồm thuế 25% lên thép) và những đe dọa thuế khác, tăng trưởng GDP của Mỹ có thể giảm xuống chỉ còn 1,8%, trong khi lạm phát sẽ tăng thêm 0,4 điểm phần trăm, lên 2,5%. Nếu các chính sách thuế áp lên Mexico và Canada được thực thi sau một tháng nữa, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Mỹ có thể chỉ đạt 1% và lạm phát có thể lên đến 3,1%.
Ông Olu Sonola, Trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế Mỹ của Fitch Ratings, nhận định thuế quan có thể gây ra lạm phát cao hơn và làm giảm tốc độ tăng trưởng chi tiêu tiêu dùng ở Mỹ, đặc biệt là với các mặt hàng lâu bền như tủ lạnh, điều hòa, điện thoại, TV, xe cộ và máy móc công nghiệp. Những mặt hàng này là chủ lực của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ, mang về hàng tỷ USD mỗi năm.
Ngành dệt may cũng là một trong những ngành xuất khẩu chính của Việt Nam, với kim ngạch đạt 44 tỷ USD vào năm ngoái, trong đó Mỹ là thị trường lớn nhất với hơn 16 tỷ USD.
Ngoài ra, thuế quan và rủi ro lạm phát có thể khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải thận trọng hơn trong việc giảm lãi suất, làm đồng USD duy trì sức mạnh. Ngân hàng UOB dự báo tỷ giá USD/VND có thể tăng lên mức 26.000 đồng vào quý III.
Sự yếu đi của VNĐ so với USD có thể tạo thuận lợi cho xuất khẩu nhưng lại làm tăng chi phí đầu vào, khi Việt Nam nhập khẩu nhiều nguyên liệu và thiết bị phục vụ sản xuất. Các doanh nghiệp sản xuất trong nước có thể gặp khó khăn với biên lợi nhuận, nhất là khi đồng USD mạnh lên, các đối thủ có đồng tiền yếu hơn cũng sẽ trở nên cạnh tranh hơn.
Bên cạnh đó, tỷ giá tăng cũng gây áp lực lớn lên các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam, khi mục tiêu kinh doanh của họ tính bằng USD. Một số chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp Việt sẽ phải quay lại khai thác thị trường nội địa, dẫn đến sự cạnh tranh gia tăng trên thị trường trong nước khi sức mua chưa được cải thiện nhiều.
Tuy nhiên, nhóm phân tích từ HSBC nhận định rằng vẫn còn quá sớm để đưa ra kết luận, vì tình hình vẫn còn nhiều bất định đối với khu vực và Việt Nam. Vấn đề quan trọng hiện nay là liệu rủi ro thuế quan có thành hiện thực hay không và bao nhiêu công ty sẵn sàng thay đổi chuỗi cung ứng, mặc dù có thể sẽ tốn kém cả về thời gian và chi phí.
Ngân hàng UOB dự báo rằng trong thời gian tới, các thị trường tài chính và nhà đầu tư toàn cầu sẽ phải thích nghi với nguy cơ thuế quan liên tục và các cuộc đàm phán căng thẳng. Trung tâm nghiên cứu kinh doanh hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) khuyến nghị các doanh nghiệp nên chuẩn bị sẵn các kịch bản ứng phó với các cuộc chiến thuế quan toàn cầu.