Tăng trưởng GDP 6 tháng cao nhất 15 năm: Động lực đến từ đâu?

Investing.com - GDP Việt Nam trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng 7,52%, mức cao nhất trong vòng 15 năm qua. Kết quả ấn tượng này diễn ra trong bối cảnh kinh tế toàn cầu tiếp tục đối mặt nhiều biến động, cho thấy sức bật nội tại mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam. Vậy đâu là những lĩnh vực góp phần làm nên kỳ tích này?

Trước hết, du lịch là một trong những ngành ghi dấu ấn rõ nét nhất. Trong nửa đầu năm, Việt Nam đã đón gần 10,7 triệu lượt khách quốc tế, tăng 20,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Không chỉ thị trường quốc tế, du lịch nội địa cũng giữ vai trò là trụ đỡ chính, đảm bảo dòng tiền và giúp toàn ngành phục hồi nhanh, thậm chí đang bước vào giai đoạn tăng tốc. Sự kết hợp hiệu quả giữa hai thị trường này tạo nên thế phát triển vững chắc, kéo theo tiêu dùng trong các lĩnh vực liên quan như vận tải, lưu trú, ẩm thực tăng trưởng mạnh. Theo Tổng cục Thống kê, nhóm ngành du lịch, vận tải và thương mại đã đóng góp tới 8,14% vào mức tăng giá trị gia tăng trong nửa đầu năm – một con số kỷ lục trong vòng 15 năm qua.

Cùng với đó, ngành xây dựng bất ngờ vươn lên mạnh mẽ với mức tăng hơn 9,6%, cao nhất kể từ năm 2011 đến nay. Đây là dấu hiệu cho thấy các dự án đầu tư công và tư nhân – đặc biệt là trong lĩnh vực hạ tầng – đang được triển khai quyết liệt trên toàn quốc. Cũng trong 6 tháng qua, số doanh nghiệp thành lập mới đạt con số kỷ lục 24.000 đơn vị, cao gấp đôi mức bình quân của giai đoạn 2021–2024. Đồng thời, số doanh nghiệp gia nhập và quay trở lại thị trường cũng vượt số doanh nghiệp rút lui, phản ánh môi trường kinh doanh đã dần cải thiện và niềm tin thị trường đang được khôi phục.

Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục đóng vai trò trụ cột với tổng vốn đăng ký đạt 21,51 tỷ USD, tăng hơn 32% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, dòng vốn giải ngân cũng tăng mạnh, chứng tỏ Việt Nam vẫn giữ được sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư toàn cầu, bất chấp những bất ổn thương mại và chính sách từ bên ngoài.

Theo TS Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược và Cạnh tranh, mức tăng trưởng cao trong tháng 6 của các ngành dịch vụ như du lịch, vận tải và ăn uống là diễn biến phù hợp với đặc điểm mùa vụ, khi nhu cầu tiêu dùng và đi lại bước vào cao điểm hè. Tuy nhiên, theo ông, điểm mấu chốt tạo ra bước đột phá tăng trưởng không chỉ đến từ thị trường, mà xuất phát từ các chính sách điều hành hiệu quả và quyết liệt, đặc biệt là trong cải cách thể chế và hành chính.

Ông dẫn chứng rằng trong 6 tháng qua, tốc độ tăng trưởng của ngành dịch vụ hỗ trợ hành chính đạt gần 15%, một con số hiếm gặp trước đây, phản ánh tác động tích cực từ cuộc cải cách bộ máy và tinh gọn thủ tục hành chính. Ông cũng nhấn mạnh, không chỉ các doanh nghiệp FDI, mà ngày càng nhiều tập đoàn trong nước đã mạnh dạn tham gia các dự án hạ tầng quy mô lớn – vốn trước đây được coi là “sân chơi” của doanh nghiệp nước ngoài.

Chuyên gia Trần Anh Tùng, Trưởng ngành Quản trị kinh doanh Trường Đại học Kinh tế – Tài chính TP.HCM, nhận định rằng ba trụ cột chính thúc đẩy GDP 6 tháng đầu năm là FDI, xuất khẩu và du lịch. Trong ba yếu tố này, FDI và xuất khẩu đóng vai trò chủ đạo nhờ khả năng tạo ra hiệu ứng lan tỏa về sản xuất và việc làm, trong khi du lịch đóng vai trò hỗ trợ tiêu dùng trong nước. Ông cho rằng, chính sách tiền tệ linh hoạt trong nửa đầu năm – với việc kiểm soát tỷ giá và lạm phát ổn định – đã góp phần duy trì sức mua và củng cố niềm tin tiêu dùng.

Ngoài ra, sự chuyển dịch cơ cấu sản xuất sang các ngành chế biến – chế tạo có giá trị gia tăng cao, đi cùng với tiến độ giải ngân đầu tư công đạt khoảng 43% kế hoạch năm, cũng là những động lực chính thúc đẩy tăng trưởng. Không thể không nhắc đến các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, vốn tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp tận dụng ưu đãi thuế quan, thúc đẩy xuất khẩu và mở rộng đầu tư.

Bên cạnh các yếu tố ngắn hạn, chuyên gia Trần Anh Tùng cũng nhấn mạnh vai trò nền tảng của cải cách thể chế. Theo ông, sự quyết liệt trong tái cấu trúc bộ máy, tháo gỡ rào cản tiếp cận đất đai, tín dụng, thị trường và trao quyền cho khu vực tư nhân sẽ là động lực dài hạn giúp nền kinh tế tăng năng suất, giảm phụ thuộc vào FDI và cải thiện sức cạnh tranh quốc gia. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng các cải cách này thường có độ trễ trước khi phát huy hiệu quả rõ rệt. Việc ban hành nghị quyết, hướng dẫn thực thi và tạo niềm tin thị trường cần thời gian từ 6 đến 12 tháng, thậm chí lâu hơn để chuyển hóa thành hành động cụ thể.

Dù đạt thành tựu trong nửa đầu năm, chặng đường 6 tháng còn lại sẽ không dễ dàng. Theo kịch bản của Tổng cục Thống kê, để đạt mục tiêu tăng trưởng cả năm là 8%, Việt Nam cần đạt tốc độ 8,42% trong nửa cuối năm. TS Võ Trí Thành đánh giá đà phục hồi từ quý III là thuận lợi, nhưng nền kinh tế vẫn đối diện nhiều rủi ro từ bên ngoài như xung đột địa chính trị, biến động thương mại, và xu hướng bảo hộ tại các thị trường lớn. Trong nước, tiến độ giải ngân đầu tư công tại nhiều địa phương vẫn thấp, cần được cải thiện nếu muốn duy trì đà tăng trưởng. Ông cũng nhấn mạnh rằng các cấp chính quyền sau sáp nhập phải nhanh chóng ổn định tổ chức và vận hành thực chất, tránh tình trạng hình thức khiến niềm tin thị trường bị suy giảm.

Chuyên gia Trần Anh Tùng bổ sung rằng tiêu dùng nội địa vẫn phục hồi chậm do thu nhập của người lao động chưa bắt kịp với chi phí sinh hoạt. Xuất khẩu dù tăng hai chữ số trong nửa đầu năm nhưng có nguy cơ chững lại do nhu cầu tiêu dùng suy yếu từ Mỹ và EU – đặc biệt ở các ngành chủ lực như điện tử, dệt may, gỗ. Bên cạnh đó, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung cùng các biện pháp kiểm soát xuất xứ hàng hóa đang làm gia tăng chi phí tuân thủ và rủi ro cho doanh nghiệp. Trong khi đó, dòng vốn FDI khó duy trì mức cao như nửa đầu năm, do nhiều dự án đã tranh thủ giải ngân sớm để hưởng lợi từ ưu đãi thuế và giá vật liệu ổn định. Ngoài ra, hiệu ứng nền thấp – vốn hỗ trợ tăng trưởng trong quý I và II – sẽ không còn khi bước vào nửa cuối năm, bởi cùng kỳ 2024 nền kinh tế đã phục hồi mạnh.

Trong bối cảnh đó, cả hai chuyên gia đều đồng thuận rằng, để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% cho cả năm 2025, nền kinh tế không chỉ cần giữ vững các động lực hiện tại mà còn phải nỗ lực vượt mong đợi ở nhiều cấp độ – từ chính sách điều hành, cải cách thể chế đến sự linh hoạt và quyết liệt trong thực thi ở từng địa phương.