Lượng tiền lớn trên thị trường đang dư thừa nhưng doanh nghiệp vẫn không hấp thụ được. Tài chính Ngân hàngNgân hàng thừa tiền nhưng doanh nghiệp vẫn khát vốn, vì đâu?Dương Lam • {Ngày xuất bản}Lượng tiền lớn trên thị trường đang dư thừa nhưng doanh nghiệp vẫn không hấp thụ được.
“Vốn ngân hàng hiện nay đang dư thừa, nói cách khác ngân hàng đang phải chữa bệnh thừa tiền. Chữa bệnh thiếu tiền đã khó nhưng chữa bệnh thừa tiền còn khó hơn. Nếu thiếu tiền, Ngân hàng Nhà nước có thể cho vay tái cấp vốn, nhưng thừa tiền thì Ngân hàng Nhà nước cũng không 'cứu' được”, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cho biết.
Trong bối cảnh này, đẩy mạnh bơm tín dụng ra nền kinh tế là vấn đề được Chính phủ quan tâm. Tuy vậy, theo ông Đào Minh Tú, để có thể thúc đẩy tín dụng, cần có sự tháo gỡ từ hai phía.
Gói tín dụng chưa phù hợp với nhu cầu của các doanh nghiệp
Ông Ngô Minh Hiển, Tổng Giám đốc CTCP Xuất Nhập khẩu Thuỷ sản Năm Căn (Cà Mau) cho biết, tôm quảng canh chính vụ của Cà Mau được thu hoạch từ tháng 3 đến tháng 6. Doanh nghiệp cần tiền vào thời điểm này để mua sản phẩm cho người nông dân. Doanh nghiệp mua tôm cũng theo mùa vụ, nhưng hạn mức ngân hàng chỉ cho vay 100 tỷ đồng.
Điều này dẫn đến doanh nghiệp “đứt vốn”, không thể tiếp tục thu mua, nông dân phải bán qua thương lái, qua nhiều trung gian khác nhau nên không có giá tốt. Đến khi doanh nghiệp vay được vốn thì phải quay lại mua tôm với giá cao vì trái vụ, còn nông dân không bán được cho doanh nghiệp thì thường xuyên dẫn đến tình trạng giá tôm chính vụ “rẻ như khoai lang”.
Theo ông Lê Thanh Hạo Nhiên, Giám đốc tài chính của Lộc Trời, doanh nghiệp dự tính năm 2023 cần đến lượng vốn khoảng 8.000 tỷ đồng cho các hoạt động sản xuất kinh doanh. Sang năm 2024, doanh nghiệp này có thể cần lượng vốn lưu động gần gấp đôi, lên tới 15.000 tỷ đồng.
Để đáp ứng nhu cầu về vốn cho doanh nghiệp, nguồn tín dụng ngân hàng là lựa chọn tất yếu. Tuy nhiên, ông Nhiên cho rằng cần thiết kế những gói vay phù hợp với đặc thù của từng ngành, thậm chí từng doanh nghiệp trong từng thời điểm.
Bởi theo ông, các gói vay cho doanh nghiệp lúa gạo hiện nay thường được các ngân hàng giới hạn chỉ có thời hạn 6 tháng. Ông Nhiên cho rằng, với một doanh nghiệp tham gia sâu vào chuỗi giá trị như Lộc Trời, thời hạn vay 6 tháng là quá ngắn. Do đó, ông kiến nghị ngành ngân hàng có những gói tín dụng kéo dài từ 10 - 12 tháng.
Ông Phạm Thái Bình, Chủ tịch HĐQT CTCP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An cũng thừa nhận, nếu doanh nghiệp đầu tư theo chuỗi giá trị thì cần vay vốn với thời hạn 12 tháng, vì doanh nghiệp đầu tư từ đầu vụ đến cuối vụ rồi lại gối tiếp vụ sau. Với Trung An, do vòng quay vốn ngắn nên ông cho biết, vay vốn kỳ hạn 6 tháng là phù hợp. Thậm chí dù ký hợp đồng 6 tháng nhưng doanh nghiệp này toàn trả nợ ngân hàng trước hạn vì sau khi ký hợp đồng xuất khẩu gạo là tiền về trước khi đến hạn trả nợ cho nhà băng.
Không có tài sản bảo đảm, khó vay vốn
Ông Vũ Công Huân, Giám đốc CTCP HDC (HM:HDC) cho hay: “Hiện nay, khó khăn lớn nhất của chúng tôi là thiếu nguồn vốn. Để có thêm nguồn lực phục vụ cho sản xuất, kinh doanh đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước, chúng tôi đã tiếp cận với ba ngân hàng và được phê duyệt tổng hạn mức tín dụng là 80 tỉ đồng”.
Song thực tế, theo ông Huân, hiện cả ba ngân hàng mới chỉ giải ngân khoảng 10 tỉ đồng theo hình thức tín chấp. Nếu muốn được giải ngân thêm thì phải có tài sản thế chấp. Đây là điều kiện vô cùng khó với DN vừa và nhỏ.
Ngân hàng muốn doanh nghiệp phải minh bạch
Tuy nhiên, đại diện các ngân hàng đều cho hay, việc giải ngân khó khăn vì nhiều lý do, nhất là với các doanh nghiệp ngành lúa gạo, thuỷ sản.
Thứ nhất, đặc thù thu mua sản phẩm nông nghiệp từ nông dân không có hóa đơn chứng từ gây khó khăn NHNN trong giải ngân cho vay bằng tiền mặt và kiểm soát mục đích sử dụng vốn vay.
Bên cạnh đó, phần lớn tài sản bảo đảm trong cho vay nông nghiệp nông thôn là đất nông nghiệp, đất nuôi trồng thủy hải sản,... có giá trị thấp, tính thanh khoản không cao.
Thứ ba, đối với tài sản đảm bảo là hàng tồn kho, khoản phải thu khó quản lý và dễ dẫn đến tình trạng trùng lắp giữa nhiều ngân hàng (một tài sản đảm bảo có thể được sử dụng để thế chấp tại nhiều ngân hàng).
Đại diện NHTM, ông Lê Ngọc Lâm - Tổng Giám đốc BIDV (HM:BID) chia sẻ, ngân hàng mong muốn đồng hành cùng doanh nghiệp song ngược lại cũng mong các doanh nghiệp doanh nghiệp minh bạch để tạo niềm tin với ngân hàng.
Hiện tỷ lệ cho vay tín chấp cao, doanh nghiệp càng minh bạch thì ngân hàng càng có điều kiện đẩy mạnh tín dụng. Đồng thời, cũng mong doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động kinh doanh cốt lõi, không hoạt động ngoài ngành để đảm bảo an toàn, hiệu quả.
Top 5 cổ phiếu ngân hàng được khuyến nghị MUA, kỳ vọng lãi đến 39% ]]>