Hoạt động sản xuất của Nhật Bản trong tháng 8 tiến gần đến mức tăng trưởng - theo chỉ số PMI
Investing.com - Chính quyền Tổng thống Donald Trump tiết lộ thêm một số chi tiết về cách ông sẽ kiểm soát Tập đoàn thép Hoa Kỳ (U.S. Steel) thông qua thương vụ đầu tư từ Tập đoàn thép Nhật Bản Nippon Steel, khiến công đoàn lao động nêu lên nhiều lo ngại.
Theo thông tin mới được công bố, Nhà Trắng đã đạt được thỏa thuận về "cổ phần vàng" – một điều khoản đặc biệt cho phép Tổng thống Hoa Kỳ có quyền can thiệp trực tiếp vào các quyết định chiến lược của U.S. Steel, điều kiện cần để chính phủ ủng hộ thương vụ này.
U.S. Steel (trụ sở tại Pittsburgh) và Nippon Steel dự kiến đầu tư 11 tỷ USD vào Hoa Kỳ từ nay đến năm 2028. Nhà Trắng gọi đây là một “khoản đầu tư” và “quan hệ đối tác”, nhưng Nippon Steel vẫn giữ nguyên mục tiêu nắm quyền sở hữu hoàn toàn U.S. Steel, với đề xuất gần 15 tỷ USD đưa ra từ cuối năm 2023.
Ông Howard Lutnick – Bộ trưởng Thương mại – cho biết trên mạng xã hội rằng "cổ phần vàng" do Tổng thống nắm giữ sẽ cho phép chính phủ kiểm soát chặt chẽ các hoạt động như: cấm chuyển trụ sở khỏi Pittsburgh, cấm đổi tên công ty, không được chuyển sản xuất và việc làm ra nước ngoài, không được đóng cửa nhà máy hay tái cấu trúc ra nước ngoài. Ngoài ra, mọi sự thay đổi hoặc trì hoãn trong kế hoạch đầu tư 14 tỷ USD cũng phải có sự đồng ý của Tổng thống.
Ông Lutnick khẳng định: “Cổ phần vàng của Hoa Kỳ trong U.S. Steel mang lại quyền lực lớn, bảo vệ lợi ích nước Mỹ, bang Pennsylvania, người lao động ngành thép và các nhà sản xuất trong nước.”
Con số 14 tỷ USD này còn cao hơn mức 11 tỷ được công bố trước đó khi ông Trump ký sắc lệnh hành pháp ủng hộ thương vụ, dựa trên thỏa thuận an ninh quốc gia đã đạt được. Theo các nghị sĩ bang Pennsylvania, phần chênh lệch đến từ kế hoạch xây dựng một lò hồ quang điện hiện đại tại Mỹ – giúp nâng tổng giá trị thương vụ lên ít nhất 28 tỷ USD.
Tổng thống cũng có quyền bổ nhiệm một trong ba giám đốc độc lập trong hội đồng quản trị và có quyền phủ quyết hai người còn lại. Thông tin này được xác nhận bởi một nguồn tin quen thuộc với thỏa thuận và được New York Times đưa tin đầu tiên.
Dù vậy, các điều khoản đầy đủ vẫn chưa được công bố công khai. U.S. Steel và Nippon Steel chưa công bố chi tiết toàn bộ thương vụ cũng như thỏa thuận an ninh quốc gia với chính phủ.
Vào Chủ nhật, Công đoàn Thép Hoa Kỳ (United Steelworkers – USW) – đại diện cho người lao động tại U.S. Steel – đã gửi thư bày tỏ lo ngại. Công đoàn cho biết họ “thất vọng” vì ông Trump từng tuyên bố sẽ chặn thương vụ nhưng nay lại thay đổi quan điểm. “Chính phủ và các công ty vẫn chưa công khai toàn bộ điều khoản của giao dịch này. Hợp đồng lao động hiện tại sẽ hết hạn vào ngày 1/9/2026, và USW sẵn sàng làm việc với chủ sở hữu mới để đạt được một thỏa thuận công bằng.”
Việc ông Trump nắm quyền kiểm soát cao như vậy có thể đặt ông vào vị trí “nhạy cảm” khi phải đàm phán trực tiếp lương và phúc lợi với công đoàn trong giai đoạn giữa kỳ bầu cử.
Trước đó, cựu Tổng thống Joe Biden – trong những ngày cuối nhiệm kỳ – đã từng ngăn chặn thương vụ bằng cách viện dẫn lo ngại an ninh quốc gia, sau khi Ủy ban Đầu tư nước ngoài (CFIUS) tiến hành rà soát.
Khi tái đắc cử, ông Trump đã để ngỏ khả năng đạt được thỏa thuận và yêu cầu CFIUS đánh giá lại. Từ đó, ý tưởng "cổ phần vàng" được hình thành như một cách dung hòa để giải quyết vấn đề an ninh và bảo vệ ngành công nghiệp thép nội địa.
Để đạt được sự chấp thuận của phía Mỹ, Nippon Steel đã cam kết duy trì trụ sở U.S. Steel tại Pittsburgh, không đóng cửa nhà máy, thành lập hội đồng quản trị với đa số thành viên là công dân Mỹ và không nhập khẩu thép tấm cạnh tranh với các lò cao tại Pennsylvania và Indiana. Họ cũng hứa bảo vệ lợi ích của U.S. Steel trong các vấn đề thương mại.