Căng thẳng địa chính trị đẩy USD lên cao, tỷ giá trong nước lập đỉnh
Investing.com - Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent mới đây lên tiếng cảnh báo rằng chính phủ Mỹ có thể không đủ khả năng thanh toán các nghĩa vụ tài chính nếu trần nợ công không được nâng hoặc đình chỉ trong thời gian tới.
Trong báo cáo tài chính tháng 5 công bố ngày 9/6, CBO dự đoán chính phủ liên bang có thể cạn nguồn vay vào khoảng giữa tháng 8 đến cuối tháng 9, nếu trần nợ không được điều chỉnh. Dự báo này chậm hơn khoảng hai tuần so với nhận định đưa ra hồi tháng 3. Theo CBO, thu - chi ngân sách trong ba tháng qua diễn biến đúng như kỳ vọng, giúp giảm nguy cơ cạn kiệt biện pháp tài chính ngay từ đầu tháng 8.
Điều này tạo thêm dư địa thời gian để Quốc hội Mỹ tiếp tục đàm phán về việc nâng trần nợ trong khuôn khổ dự luật chi tiêu và thuế do Tổng thống Donald Trump đề xuất. Dự luật này đã được Hạ viện thông qua vào cuối tháng 5, trong đó bao gồm điều khoản cho phép tăng trần nợ thêm 4.000 tỷ USD. Văn kiện hiện đang chờ Thượng viện xem xét.
Từ tháng 1, Mỹ đã chạm ngưỡng trần nợ – tức mức vay tối đa mà chính phủ liên bang được phép sử dụng để chi trả các khoản đã cam kết. Hiện tại, trần nợ được ấn định ở mức 36.100 tỷ USD. Để tránh vi phạm giới hạn này, Bộ Tài chính đã áp dụng hàng loạt biện pháp tạm thời nhằm duy trì khả năng thanh toán.
Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent tiếp tục kêu gọi Quốc hội, đặc biệt là các nghị sĩ Cộng hòa, sớm thông qua việc nâng trần nợ trước kỳ nghỉ giữa tháng 7 – được xem là "thời hạn an toàn cuối cùng", theo CBS.
“Tôi kêu gọi Quốc hội hành động trước giữa tháng 7 để bảo vệ uy tín tài chính của nước Mỹ,” ông Bessent nhấn mạnh. Ông cũng cảnh báo rằng việc chậm trễ có thể gây tác động nghiêm trọng đến thị trường tài chính, khu vực doanh nghiệp và cả hoạt động của chính phủ liên bang.
Không giống như nhiều nền kinh tế phát triển khác, Mỹ áp dụng mức trần nợ cứng – tức giới hạn vay được Quốc hội đặt ra, cần điều chỉnh định kỳ khi chi tiêu vượt quá thu ngân sách. Dù là việc thường xuyên, nhưng việc nâng trần nợ luôn là vấn đề gây tranh cãi tại Washington vì nhiều nghị sĩ tỏ ra lo ngại về nợ công gia tăng.
Trần nợ lần đầu được thiết lập vào năm 1917 nhằm tài trợ cho Thế chiến I. Hệ thống trần nợ hiện đại bắt đầu từ năm 1939 với mức khởi điểm 45 tỷ USD. Tính đến nay, Quốc hội Mỹ đã phê duyệt nâng trần nợ tổng cộng 103 lần.
Trong báo cáo tháng 5, CBO cũng công bố thâm hụt ngân sách liên bang trong 7 tháng đầu năm tài khóa 2025 đã lên tới 1.100 tỷ USD – tăng 196 tỷ USD so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi doanh thu tăng 5% (khoảng 146 tỷ USD), chi tiêu liên bang lại tăng 9% (tương đương 342 tỷ USD).
CBO lưu ý, một phần thâm hụt tăng do yếu tố thời điểm – một số khoản chi lẽ ra thực hiện vào đầu tháng 10/2023 đã được chi sớm vào tháng 9, khiến thâm hụt năm 2024 thấp hơn thực tế. Nếu loại bỏ yếu tố này, thâm hụt thực chất năm 2025 cao hơn khoảng 123 tỷ USD.
Ngoài ra, việc gia hạn thời gian nộp thuế từ 2023 sang 2024 đã làm doanh thu năm trước tăng đột biến, góp phần làm chênh lệch thâm hụt giữa hai năm thêm rõ rệt.
Hồi đầu năm, CBO dự báo mức thâm hụt ngân sách năm 2025 có thể đạt 1.900 tỷ USD – tương đương với mức thực tế của năm 2024.