Investing.com -- Tính đến cuối năm 2024, dư nợ cho vay tại các công ty chứng khoán tại Việt Nam đã đạt mức kỷ lục, ước tính khoảng 245.000 tỷ đồng (~10 tỷ USD), tăng 13.000 tỷ so với quý trước. Trong đó, dư nợ margin chiếm phần lớn, đạt 240.000 tỷ đồng, mức tăng 17.000 tỷ đồng so với cuối quý 3, tạo ra một cột mốc mới trong lịch sử ngành chứng khoán Việt Nam.
Nhiều công ty chứng khoán lớn đã ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng trong dư nợ cho vay, với một số tên tuổi như TCBS, HSC, VPS, Vietcap, MBS, VPBankS, KIS VN, vượt xa so với giai đoạn thị trường đạt đỉnh vào cuối 2021 đầu 2022.
Đặc biệt, Chứng khoán SSI đã có mức tăng trưởng mạnh nhất trong quý cuối năm 2024, đạt gần 22.000 tỷ đồng, tăng 2.500 tỷ so với cuối quý 3. Tuy nhiên, mức dư nợ này vẫn thấp hơn so với mức kỷ lục gần 23.700 tỷ đồng vào cuối năm 2021.
Theo thống kê, vào cuối năm 2024, có 8 công ty chứng khoán có dư nợ trên 10.000 tỷ đồng, với 3 công ty đầu ngành có dư nợ vượt mốc 20.000 tỷ đồng. TCBS dẫn đầu thị trường với dư nợ cho vay gần 26.000 tỷ đồng, là công ty duy nhất có dư nợ vượt 1 tỷ USD. Dự báo, với xu hướng tăng vốn trong ngành chứng khoán, sẽ có thêm công ty chứng khoán đạt dư nợ tỷ USD trong thời gian tới.
Mặc dù dư nợ margin tiếp tục tăng cao, giá trị khớp lệnh trên sàn HoSE lại ghi nhận xu hướng giảm, với khối lượng giao dịch trung bình giảm xuống dưới 12.000 tỷ đồng/tháng trong tháng 12/2024 và tiếp tục giảm mạnh trong tháng đầu năm 2025. Điều này cho thấy, dù nhu cầu vay margin từ các nhà đầu tư cá nhân vẫn tăng, nhưng một phần lớn dư nợ có thể đến từ các tổ chức lớn và cổ đông, lãnh đạo doanh nghiệp. Họ sử dụng công cụ vay margin như một phương thức huy động vốn khi kênh tín dụng ngân hàng và trái phiếu doanh nghiệp gặp khó khăn.
Bên cạnh đó, việc vay vốn thông qua thế chấp cổ phiếu, dễ dàng hơn so với các hình thức vay truyền thống như thế chấp tài sản hay phát hành trái phiếu, đã thúc đẩy xu hướng "ngân hàng hóa" tại các công ty chứng khoán, hay có thể coi là sự phát triển của "shadow banking" trên thị trường. Dòng vốn từ vay margin phần lớn không chảy vào thị trường chứng khoán mà được sử dụng cho các mục đích khác, dẫn đến tình trạng thanh khoản không đồng pha với mức dư nợ tăng mạnh.
Dự báo, xu hướng tăng trưởng dư nợ margin sẽ tiếp tục trong thời gian tới, dù thị trường chứng khoán có sự giảm sút trong giao dịch. Điều này phản ánh một sự chuyển hướng trong hoạt động tài chính, khi các công ty chứng khoán ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp vốn cho các doanh nghiệp và tổ chức lớn.