Căng thẳng địa chính trị đẩy USD lên cao, tỷ giá trong nước lập đỉnh
Investing.com -- Ngày 1/6, giữa làn sóng lo ngại xoay quanh tương lai của chính sách thuế quan đối ứng – một trụ cột trong chương trình nghị sự kinh tế của Tổng thống Mỹ Donald Trump – các cố vấn cấp cao trong chính quyền ông đã lên tiếng trấn an, khẳng định thuế quan sẽ không biến mất. Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick khẳng định điều này trong một cuộc phỏng vấn với Fox News Sunday, nhấn mạnh sự kiên định của chính quyền bất chấp các trở ngại pháp lý đang gia tăng.
Trước đó, vào ngày thứ Tư, Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ (CIT) đã tuyên bố vô hiệu hóa thuế quan đối ứng, cho rằng hành động này của ông Trump vượt quá quyền hạn mà Hiến pháp cho phép tổng thống. Ngay sau đó, Nhà Trắng đã đệ đơn kháng cáo và được tòa phúc thẩm chấp thuận hoãn thi hành phán quyết của CIT. Tuy nhiên, việc tạm hoãn này chỉ là bước đi ban đầu, mở ra một cuộc chiến pháp lý được dự báo sẽ kéo dài và khó lường, có khả năng lên tới Tòa án Tối cao.
Phán quyết của CIT đang làm gia tăng sự bất định vốn đã bao quanh chính sách thương mại của ông Trump, trong khi kế hoạch thuế đối ứng, được công bố hôm 2/4, đã gây xáo trộn mạnh mẽ trên các thị trường tài chính toàn cầu. Kế hoạch này áp dụng mức thuế đối ứng lên hàng hóa đến từ hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ, được chính quyền Trump coi là công cụ để điều chỉnh thâm hụt thương mại và củng cố vị thế chiến lược của Mỹ.
Mặc dù vậy, các cố vấn của ông Trump vẫn thể hiện sự tin tưởng rằng chính sách thuế quan sẽ tiếp tục được duy trì dưới hình thức này hay cách khác. Ông Kevin Hassett, Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, khẳng định trong một cuộc phỏng vấn trên kênh ABC News rằng ông "rất tin tưởng" các thẩm phán tại Tòa án Tối cao sẽ đứng về phía chính quyền, và “kế hoạch A” – tức giữ nguyên chính sách thuế – là đủ để đạt mục tiêu. Dù vậy, ông cũng không loại trừ khả năng sẽ có các phương án thay thế nếu tòa án ra phán quyết bất lợi, tuy từ chối nêu chi tiết và chỉ nói rằng có nhiều con đường để thực hiện điều chính quyền đang theo đuổi.
Phán quyết của CIT lập luận rằng Đạo luật Thẩm quyền Kinh tế Quốc tế Khẩn cấp (IEEPA) – căn cứ pháp lý mà ông Trump viện dẫn – không cho phép tổng thống áp đặt thuế quan trên diện rộng đối với hàng hóa nhập khẩu. Tổng thống Trump thì cho rằng tình trạng thâm hụt thương mại hàng hóa kéo dài đã tạo nên một tình huống khẩn cấp quốc gia, từ đó biện minh cho quyền áp thuế của mình.
Theo Politico, hiện vẫn chưa rõ Tòa án Tối cao sẽ phán quyết theo hướng nào, bởi dù đa số thẩm phán mang xu hướng bảo thủ, điều đó không đảm bảo họ sẽ nghiêng về phía ông Trump. Về phần mình, Nhà Trắng cho rằng phán quyết chặn thuế quan sẽ làm suy yếu vị thế của Mỹ trong các cuộc đàm phán thương mại, đồng thời ảnh hưởng tiêu cực tới việc sử dụng các công cụ kinh tế trong chiến lược đối ngoại của nước này.
Ông Lutnick từng phát biểu vào tháng 5 rằng một quyết định như vậy có thể làm suy giảm hiệu quả của các chính sách kinh tế chiến lược khác. Còn trong một bài viết trên mạng xã hội Truth Social ngày 1/6, ông Trump cảnh báo rằng nếu các tòa án ngăn chặn thuế quan Mỹ, điều đó sẽ “cho phép các quốc gia khác bắt nước Mỹ làm con tin bằng thuế quan của họ”, và theo ông, đó là con đường dẫn đến “sự suy vong kinh tế” của nước Mỹ.