Ông Trump sa thải Thống đốc Fed, hiệu lực ngay lập tức
Investing.com - Khi thời điểm chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump bắt đầu áp dụng chính sách thuế quan mới vào ngày 1/8 đang đến gần, nhiều nền kinh tế Đông Nam Á như Singapore, Thái Lan, Malaysia và Campuchia vẫn chưa thể đạt được thỏa thuận thương mại với Washington. Trong khi đó, các quốc gia láng giềng như Việt Nam, Indonesia và gần đây là Philippines đã lần lượt ký kết được các thỏa thuận với Mỹ, tạo sức ép đáng kể đối với phần còn lại của khu vực.
Nếu không thể đi đến một thỏa thuận trong vòng một tuần tới, hàng hóa xuất khẩu từ Thái Lan và Campuchia sẽ phải chịu mức thuế quan lên tới 36%, Malaysia là 25%, còn Singapore ít nhất cũng bị áp 15%. "Các chính phủ ASEAN đều đã cử phái đoàn đến Washington để đàm phán," bà Deborah Elms – Giám đốc chính sách thương mại tại tổ chức Hinrich Foundation – cho biết. "Tuy nhiên, chưa rõ điều kiện cụ thể để được giảm thuế là gì, và nếu yêu cầu quá khắt khe, nhiều khả năng sẽ không có thỏa thuận nào được ký kết".
Trong ngày 22/7, Philippines thông báo đã đạt được thỏa thuận với Mỹ, theo đó thuế quan đối với hàng hóa xuất khẩu của nước này giảm từ 20% xuống 19%. Đổi lại, Manila sẽ miễn thuế cho hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ. Cùng ngày, Mỹ cũng công bố chi tiết thỏa thuận với Indonesia, trong đó Jakarta cam kết xóa bỏ gần như toàn bộ thuế quan đối với hàng hóa Mỹ, còn thuế suất với hàng hóa từ Indonesia được giảm từ 32% xuống 19%.
Theo thông báo từ Tổng thống Trump, Mỹ cũng đồng ý giảm thuế đối với hàng hóa Việt Nam xuống còn 20%, nhưng hiện vẫn chưa có thông tin cụ thể hơn về nội dung thỏa thuận giữa hai bên.
Báo cáo công bố ngày 23/7 của Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế Vĩ mô ASEAN+3 cảnh báo rằng tiến trình đàm phán không đồng đều và nguy cơ thuế quan Mỹ gia tăng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động thương mại và tăng trưởng kinh tế của toàn khu vực.
Ngay cả Singapore – quốc gia duy nhất trong khu vực Đông Nam Á đang thâm hụt thương mại với Mỹ – cũng chưa thể chắc chắn đạt được thỏa thuận. Phó Thủ tướng kiêm trưởng đoàn đàm phán thương mại Gan Kim Yong đang có mặt tại Mỹ để thúc đẩy quan hệ thương mại đôi bên cùng có lợi với Washington. Trên đường từ New York đến Washington ngày 23/7, ông Gan chia sẻ trên mạng xã hội rằng Singapore sẽ tiếp tục hợp tác với Mỹ trong các lĩnh vực thương mại và đầu tư.
Theo thông báo ban đầu từ Tổng thống Trump hồi tháng 4, mức thuế cơ sở với hàng hóa từ Singapore là 10%. Tuy nhiên, tại một sự kiện ngày 23/7, ông Trump cho biết con số này có thể tăng lên ít nhất 15% nếu hai bên không đạt được thỏa thuận trước thời hạn.
Singapore đang đặc biệt quan tâm tới thuế quan đối với ngành dược phẩm – lĩnh vực xuất khẩu chủ lực. Theo bà Lee Yen Nee, chuyên gia phân tích tại công ty BMI (HM:BMI), nếu thuế đối với dược phẩm của Mỹ tăng lên 25%, tăng trưởng kinh tế Singapore trong năm 2025 có thể giảm từ 0,1 đến 1 điểm phần trăm. Tuy nhiên, bà lạc quan rằng Mỹ sẽ có nhượng bộ, bởi Singapore là một trong số ít quốc gia có quan hệ thương mại thặng dư với Washington.
Tại Thái Lan, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Pichai Chunhavajira – người phụ trách đàm phán – cho biết Bangkok sẽ gửi quyết định cuối cùng cho phía Mỹ trong ngày 24/7, với kỳ vọng Mỹ sẽ giảm thuế đối với hàng hóa Thái xuống còn 20%. Năm 2024, Mỹ là thị trường tiêu thụ 55 tỷ USD hàng hóa Thái Lan, chiếm 18% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này. Theo ông Piyasak Manason từ công ty chứng khoán InnovestX, nếu thuế Mỹ giảm còn 15–20%, kinh tế Thái Lan có thể tăng trưởng ở mức 1,1–1,4% trong năm nay.
Tại Malaysia, Thủ tướng Anwar Ibrahim cho biết các cuộc đàm phán vẫn chưa tiến tới giai đoạn then chốt. Trọng tâm của các cuộc thương lượng là ngành điện, điện tử và chất bán dẫn – những lĩnh vực đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Ông bày tỏ hy vọng các bất đồng sẽ được giải quyết một cách hòa bình.
Theo giới phân tích, các nền kinh tế nhỏ trong ASEAN sẽ là những bên chịu tác động mạnh nhất nếu không đạt được thỏa thuận thương mại với Mỹ, do sự phụ thuộc lớn vào thị trường này. Campuchia là một ví dụ điển hình khi gần 40% tổng kim ngạch xuất khẩu của nước này – tương đương gần 10 tỷ USD – đến từ thị trường Mỹ. Phòng Thương mại Mỹ tại Campuchia ước tính khoảng 65% sản phẩm sản xuất ở Campuchia để xuất sang Mỹ có thể bị chuyển sang nơi khác nếu không đạt được giảm thuế.
Ông Ath Thorn – Phó Chủ tịch Liên minh công đoàn ngành may Campuchia – cảnh báo rằng tình hình này có thể làm chậm tiến trình giảm nghèo, thậm chí đẩy một bộ phận người dân trở lại tình trạng đói nghèo nếu mất việc làm do doanh nghiệp chuyển sản xuất ra khỏi nước này.