Các công ty quốc doanh Ấn Độ "quay lưng" với dầu Nga sau cảnh báo từ ông Trump

Vietstock - Các công ty quốc doanh Ấn Độ "quay lưng" với dầu Nga sau cảnh báo từ ông Trump

Các nhà máy lọc dầu quốc doanh của Ấn Độ đã ngừng mua dầu thô Nga trong tuần qua khi mức chiết khấu thu hẹp và Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo các quốc gia không mua dầu từ Moscow, các nguồn tin trong ngành cho biết.

Quyết định này rất quan trọng bởi vì Ấn Độ là khách hàng mua dầu lớn nhất của Nga trên thế giới (tính theo lượng dầu vận chuyển bằng tàu biển). Việc bán dầu cho Ấn Độ mang về nguồn tiền lớn giúp Nga duy trì nền kinh tế khi xung đột với Ukraine bước sang năm thứ 4. 

Bốn "ông lớn" lọc dầu quốc doanh của Ấn Độ bao gồm Indian Oil Corp, Hindustan Petroleum Corp, Bharat Petroleum Corp và Mangalore Refinery Petrochemical Ltd đều đã dừng việc đặt mua dầu thô Nga trong khoảng một tuần qua. Thông tin này được bốn nguồn tin am hiểu kế hoạch mua hàng của các doanh nghiệp này tiết lộ với Reuters.

Để bù đắp cho việc thiếu hụt nguồn cung, các nhà máy lọc dầu đã nhanh chóng chuyển hướng sang thị trường giao ngay để tìm kiếm các lựa chọn thay thế. Họ hiện đang tập trung mua các loại dầu từ Trung Đông như dầu thô Murban của Abu Dhabi và dầu từ các nước Tây Phi.

Trong khi các doanh nghiệp quốc doanh đang "xa lánh" dầu Nga, các nhà máy lọc dầu tư nhân như Reliance Industries và Nayara Energy vẫn giữ mối quan hệ chặt chẽ với Moscow. Đáng chú ý, Nayara Energy có phần lớn cổ phần thuộc sở hữu của các công ty Nga, trong đó có gã khổng lồ dầu khí Rosneft. Cả Reliance và Nayara đều có hợp đồng dài hạn với Nga và hiện là những người mua dầu Nga lớn nhất tại Ấn Độ.

Áp lực từ Washington đang ngày càng gia tăng. Hồi giữa tháng 7, ông Trump đã dọa áp mức thuế khủng 100% lên các quốc gia tiếp tục mua dầu Nga, trừ khi Moscow đạt được thỏa thuận hòa bình với Ukraine.

Ngoài áp lực chính trị, các yếu tố kinh tế cũng thúc đẩy quyết định này. Các nhà máy lọc dầu Ấn Độ đang rút lui khỏi dầu thô Nga khi mức chiết khấu thu hẹp xuống mức thấp nhất kể từ năm 2022 - thời điểm các lệnh trừng phạt của phương Tây lần đầu được áp đặt lên Moscow. Nguyên nhân chính là do xuất khẩu của Nga giảm trong khi nhu cầu vẫn ổn định.

Các nhà máy lọc dầu cũng lo ngại rằng các biện pháp hạn chế mới nhất từ EU có thể gây khó khăn cho hoạt động thương mại quốc tế của họ, bao gồm cả việc vay vốn từ ngân hàng - ngay cả khi họ mua dầu theo đúng mức giá trần quy định. Chính phủ Ấn Độ đã nhiều lần nhấn mạnh sự phản đối với những "lệnh trừng phạt áp đặt một chiều" này. 

Trong ngày 30/07, ông Trump công bố áp thuế 25% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Ấn Độ từ ngày 01/08, nhưng cho biết thêm rằng các cuộc đàm phán vẫn đang tiếp diễn. Ông cũng cảnh báo về các hình phạt tiềm năng đối với việc mua vũ khí và dầu của Nga.

Về mặt số liệu, Nga hiện là nhà cung cấp hàng đầu cho Ấn Độ, chiếm khoảng 35% tổng nguồn cung. Trong nửa đầu năm 2025, các nhà máy lọc dầu tư nhân đã mua gần 60% lượng nhập khẩu dầu Nga trung bình 1.8 triệu thùng/ngày của Ấn Độ, trong khi các nhà máy lọc dầu nhà nước - dù kiểm soát hơn 60% tổng công suất lọc dầu 5.2 triệu thùng mỗi ngày - chỉ mua phần còn lại.

Một dấu hiệu cho thấy sự thay đổi trong chiến lược mua sắm là việc Reliance đã mua dầu thô Abu Dhabi Murban để giao hàng vào tháng 10 trong tháng này, một động thái bất thường của nhà máy lọc dầu này, các nhà giao dịch cho biết.

Vũ Hạo (Theo CNBC)