Các Ngân hàng trung ương vẫn đang tìm cách để duy trì tín dụng khi lãi suất vẫn ở mức thấp và họ đang xem xét phương pháp kiểm soát đường cong lãi suất được tiên phong bởi Ngân hàng Nhật Bản trong những năm gần đây.
Bằng phương pháp này, Ngân hàng trung ương Nhật Bản giữ mức lợi suất trên điểm chuẩn của trái phiếu 10-year chính phủ gần bằng 0 bằng cách mua trái phiếu khi lợi suất có xu hướng tăng. Sản lượng di chuyển ngược với giá, vì vậy việc thu mua làm tăng giá và giảm sản lượng trái phiếu chính phủ.
Hiện nay, Ngân hàng Anh và Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đang xem xét việc kiểm soát đường cong lãi suất như là một phương pháp để thay thế cho lãi suất âm đang được áp dụng tại Ngân hàng Trung ương Châu Âu.
Tại Nhật Bản, tác động của hiệu ứng neo trái phiếu 10 năm làm dốc đường cong lợi suất vì trái phiếu có thời hạn dài hơn có thể tự do dao động theo nhu cầu. Tuy nhiên, BOJ cũng dự trù sẽ có các biện pháp thay thế khi cần thiết.
Thống đốc Haruhiko Kuroda cho biết sau cuộc họp chính sách tiền tệ vào tuần trước rằng sự sụt giảm quá mức của trái phiếu 20 năm và 30 năm mang lại lợi nhuận không mong muốn. Ngày hôm sau, các nhà đầu tư mạnh dạn tăng lãi suất trái phiếu dài hạn lên một điểm cơ bản.
Trên thực tế, các nhà phân tích ngày càng tìm kiếm các đường cong lãi suất cao hơn trong trái phiếu chính phủ, vì các ngân hàng trung ương tập trung mua hàng vào thời gian ngắn hơn và chi tiêu của chính phủ cho các biện pháp ngăn chặn Coronavirus làm tăng nguồn cung trái phiếu dài hạn. Các nhà đầu tư đang tận dụng các đường dốc trong tăng mua trái phiếu ngắn hạn và giảm mua trái phiếu dài hạn.
Kiểm soát đường cong lợi suất trái phiếu chính phủ cũng áp dụng cho trái phiếu chính phủ Đức, mặc dù thâm hụt chi tiêu không ảnh hưởng quá lớn tại Berlin. Các nhà phân tích kỳ vọng trái phiếu chính phủ Anh, chứng khoán mạ vàng (gilts) cũng sẽ được kiểm soát đường cong lợi suất như xu hướng hiện nay. Trái phiếu 7 năm và 5 năm của Kho bạc Hoa Kỳ giảm so với trái phiếu 30 năm.
Gói chi tiêu kích thích của chính phủ tại Nhật Bản được thiết lập khoảng 233 nghìn tỷ Yên (2,2 nghìn tỷ đô la), chiếm 40% GDP, với nguồn tiền được cung cấp thêm từ trái phiếu. Khi BOJ kiểm soát lợi suất của trái phiếu, các nhà giao dịch nên theo dõi độ dốc đường cong của cả trái phiếu 10 năm và 30 năm.
Bao nhiêu nợ sẽ được giải quyết?
Mặc dù trong lịch sử, thị trường trái phiếu chính phủ Nhật Bản là một trong những thị trường có mức độ giao dịch sâu nhất, việc kiểm soát đường cong lãi suất của ngân hàng trung ương đã thu hẹp được điều đó. Ngân hàng trung ương hiện sở hữu khoảng một nửa trái phiếu chính phủ đang lưu hành.
Mặt khác, nợ chính phủ của Nhật Bản đã đạt tỷ lệ đáng kể, khoảng 250% GDP của hàng năm và các nhà kinh tế lo ngại con số nợ này sẽ đè bẹp nền kinh tế của quốc gia Châu Á này. Tuy nhiên, họ cũng dự đoán rằng Nhật Bản không thể bất chấp con số nợ này mãi mãi. Và chính phủ Nhật Bản vẫn đang tìm cách hạn chế nợ đến 60% GDP sau nhiều tranh luận qua các thập kỷ.
Thị trường JGB nhận được nhiều sự hỗ trợ, khoảng 90% trái phiếu được mua bởi các nhà đầu tư trong nước, bao gồm nhiều nhà đầu tư bán lẻ và các tổ chức tìm kiếm sự ổn định của trái phiếu chính phủ.
Bằng bất cứ giá nào, người Nhật đều dẫn đầu trong các cuộc giải quyết nợ. Hoa Kỳ và Châu Âu hiện đang đẩy thâm hụt và nợ lên một tầm cao mới, chi hàng nghìn tỷ đồng để đối phó với đại dịch Coronavirus.
Nhật Bản là một trong những thiên đường an toàn được các nhà đầu tư tìm kiếm khi thị trường rơi vào tình trạng hỗn loạn. Sự bùng phát mới của Covid-19 tại Trung Quốc và triển vọng về làn sóng dịch bệnh thứ hai ở Châu Á đã làm thay đổi tâm lý đầu tư quốc tế đối với yen và JGBs.
Điều này đã đẩy giá trái phiếu 10 năm của Nhật Bản tăng cao vào thứ Hai, do lợi suất giảm một nửa điểm cơ bản xuống 0,005%. Lợi suất cũng giảm trên trái phiếu 20 năm trong khi lợi suất 30 năm ổn định.
Thị trường JGB cho chúng ta một ý tưởng rõ ràng về phương pháp mà thị trường trái phiếu chính phủ trên toàn thế giới có thể sẽ hướng đến, và có lẽ điều đó sẽ sớm xảy ra.