Lạm phát tăng vọt thúc đẩy các NHTW Mỹ và châu Âu hành động, các chính sách khác nhau

Các nhà hoạch định chính sách của Cục Dự trữ Liên bang đang cố gắng cân bằng giữa việc xây dựng một biện pháp phòng thủ đáng tin cậy chống lại lạm phát của Mỹ và không đẩy nền kinh tế vào một cuộc suy thoái toàn diện.

Việc chỉ số giá tiêu dùng ở mức 9,1% vào tuần trước đã khiến các nhà đầu tư lo ngại rằng Fed sẽ phản ứng thái quá và nâng lãi suất qua đêm của Fed lên 100 điểm.

Thống đốc Fed Christopher Waller, cựu kinh tế trưởng tại Fed St. Louis, cảnh báo trước một động thái quyết liệt như vậy.

“Bạn không muốn thực sự lạm dụng việc tăng lãi suất. Mức tăng 75 điểm cơ bản đã là rất lớn”.

Trước đó trong cuộc nói chuyện của mình, Waller đã nói rằng ông sẽ ủng hộ mức tăng 75 điểm cơ bản dựa trên dữ liệu hiện tại – bao gồm cả chỉ số CPI cao – tại cuộc họp ngày 26-27 tháng 7 của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang.

Việc tăng 75 điểm sẽ đưa lãi suất chính sách lên 2,25-2,50%, mà Waller coi là gần với lãi suất trung lập mà Fed đang nhắm mục tiêu. Sau đó, ông sẽ tìm kiếm các dấu hiệu cho thấy lạm phát đang giảm trước cuộc họp ngày 20-21/ 9.

Raphael Bostic, người đứng đầu Fed Atlanta, cũng cảnh báo về việc Fed hành động quá quyết liệt trong việc tăng lãi suất. Ông nói tại một diễn đàn của Tampa Bay Business Journal: “Mức tăng cao quá đột ngột có thể làm suy yếu rất nhiều thứ vốn đang hoạt động tốt”. Bostic không phải là thành viên bỏ phiếu của FOMC năm nay, nhưng giống như tất cả các giám đốc ngân hàng khu vực, ông ấy tham gia vào các cuộc thảo luận của ủy ban.

Chủ tịch Fed St. Louis James Bullard, một thành viên bỏ phiếu khác, hôm thứ Sáu đã nâng mục tiêu cho cuối năm lên gần 4,0%, từ mục tiêu trước đó là khoảng 3,5%. Tuy nhiên, vào đầu tuần, ông đã nói rằng ông ủng hộ mức tăng 75 điểm cơ bản trong tháng Bảy.

Sẽ có thêm ba cuộc họp FOMC vào năm 2022 sau cuộc họp vào tháng 7, vì vậy, rất nhiều thời gian để tăng lãi suất lên 4% nếu Fed giới hạn mức tăng trong tháng này ở 3/4 điểm phần trăm.

Tình hình ở châu Âu thì khác. Lạm phát cũng đang tăng ở đó, nhưng phần lớn được thúc đẩy bởi giá khí đốt tự nhiên tăng mạnh sau chiến tranh Ukraine khi Nga cắt giảm lượng giao hàng. Việc Ngân hàng Trung ương châu Âu tăng lãi suất sẽ không ảnh hưởng nhiều đến giá khí đốt trong khi tình trạng thiếu năng lượng đang làm giảm triển vọng kinh tế.

ECB sẽ tổ chức cuộc họp chính sách của mình trong tuần này và các nhà đầu tư đang mong đợi một đợt tăng lãi suất lên ít nhất 25 điểm cơ bản, nhưng sự khác biệt với lãi suất của Hoa Kỳ đã đẩy euro ngang bằng với đô la Mỹ.

Thống đốc ngân hàng trung ương Phần Lan, Olli Rehn, cho biết hôm thứ Sáu rằng ECB vẫn có thể bình thường hóa chính sách dần dần đủ để tránh suy thoái. Người đồng cấp Hà Lan của ông, Klaas Knot, lưu ý rằng việc tăng lãi suất tại cuộc họp này và cuối năm sẽ trùng với tốc độ tăng trưởng chậm hơn của châu Âu.

Các nhà hoạch định chính sách của ECB đã chậm chạp trong việc bắt đầu tăng lãi suất và các nhà đầu tư nghi ngờ rằng họ sẽ thúc đẩy mạnh mẽ với tình hình năng lượng và nền kinh tế đang chậm lại. Mặc dù mức tăng tháng 9 đã được các thị trường tài chính dự đoán, nhưng vẫn có rất ít sự chắc chắn về điều gì sẽ xảy ra ngay cả khi lạm phát tiếp tục tăng.

ECB cũng có kế hoạch tăng cường các biện pháp của mình để giữ chênh lệch lợi suất trái phiếu chính phủ không tăng quá cao bằng cách mua các trái phiếu yếu hơn, tăng giá và hạ lợi suất cho các nước như Ý và Hy Lạp.

Tuy nhiên, một cuộc khủng hoảng chính trị ở Ý đã khiến những kế hoạch đó bị ảnh hưởng. Phong trào Năm Sao theo chủ nghĩa dân túy, thuộc chính phủ đoàn kết của Thủ tướng Mario Draghi, đã tẩy chay một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại Thượng viện vào tuần trước và khiến Draghi đệ đơn từ chức.

Tổng thống Ý Sergio Mattarella đã từ chối chấp nhận nó cho đến nay, nhưng chính phủ có thể sụp đổ trong tuần này và kích hoạt các cuộc bầu cử sớm, điều này sẽ làm tê liệt chính sách của Ý trong nhiều tháng và ảnh hưởng đến thị trường trái phiếu.