Vietstock - Trung Quốc không phải nền kinh tế lớn duy nhất ở châu Á bị khủng hoảng than
Trung Quốc không phải “ông lớn” duy nhất ở châu Á đang vật lộn với cuộc khủng hoảng năng lượng, Ấn Độ cũng đang đứng trên bờ vực của một cuộc khủng hoảng tương tự.
Hầu hết nhà máy nhiệt điện của Ấn Độ có lượng than trong kho ở mức cực kỳ thấp vào thời điểm nền kinh tế đang phục hồi và thúc đẩy nhu cầu điện.
Than đá hiện chiếm khoảng 70% sản lượng điện của Ấn Độ.
Theo nhà kinh tế Ấn Độ tại Societe Generale, Kunal Kundu, một cuộc khủng hoảng năng lượng tiềm tàng có thể tác động ngay lập tức đến sự phục hồi kinh tế mới bắt đầu của Ấn Độ, vốn đang được dẫn dắt bởi hoạt động công nghiệp thay vì dịch vụ.
Dữ liệu của Chính phủ cho thấy tính đến ngày 06/10, 80% trong số 135 nhà máy chạy bằng than của Ấn Độ chỉ còn nguồn cung cấp chưa đủ dùng trong 8 ngày, và hơn một nửa trong số đó có lượng dự trữ chỉ đủ cho 2 ngày trở xuống.
Theo Hetal Gandhi, giám đốc nghiên cứu của công ty xếp hạng CRISIL, một công ty con của S&P Global, trong 4 năm qua, lượng than trung bình trong kho mà các nhà máy điện thường có đủ dùng cho khoảng 18 ngày.
Vì sao xảy ra tình trạng này?
Các nhà bình luận nói với CNBC rằng nguồn cung ít đi và lượng than nhập khẩu giảm đã dẫn đến cuộc khủng hoảng hiện nay.
Ấn Độ đã chứng kiến nhu cầu điện tăng đột biến trong khoảng thời gian từ tháng 4-8. Điều này diễn ra khi nền kinh tế lấy lại động lực sau khi bị làn sóng thứ hai Covid-19 tàn phá.
Theo Gandhi, sự phục hồi kinh tế nhanh hơn so với những gì mà nhiều người dự đoán.
Các công ty nhiệt điện đã trữ ít than trong kho và không lường trước được nhu cầu điện tăng vọt trong năm nay, Gandhi giải thích.
Các nguồn sản xuất điện khác - như thủy điện, khí đốt và hạt nhân - cũng suy giảm.
Gandhi cho rằng lượng gió mùa phân bố không đều cũng là một trong những yếu tố góp phần vào khủng hoảng. Lượng mưa ít hơn ở một số khu vực đã ảnh hưởng xấu đến việc sản xuất thủy điện.
Một số yếu tố khác bao gồm giá khí đốt tăng mạnh cũng như các nhà máy điện hạt nhân ngừng hoạt động để bảo trì. Tất cả những điều đó khiến nhu cầu đối với nhiệt điện than tăng lên.
Còn theo Sandeep Kalia, nhà phân tích chính tại Wood Mackenzie, các vấn đề hậu cần do mùa gió mùa gây ra cũng làm cho nguồn cung cấp than bị hạn chế, dù nguồn dự trữ tại công ty Than Ấn Độ không thiếu. Mùa mưa thường khiến việc vận chuyển khó khăn hơn do nhiều tuyến đường có xu hướng ngập lụt.
Tại sao nguồn cung cấp than lại đang cạn kiệt?
Ấn Độ là nhà nhập khẩu than lớn thứ ba thế giới mặc dù có trữ lượng than lớn. Tuy nhiên, khoảng cách chênh lệch giữa giá than trong nước và quốc tế ngày càng tăng đã khiến khối lượng nhập khẩu giảm mạnh những tháng gần đây.
Khi cung giảm, cầu cũng tăng.
Nhập khẩu than của các nhà máy điện đã giảm 45% trong tháng 7 và 8 so với cùng kỳ năm trước, trong khi các lĩnh vực phi năng lượng của Ấn Độ ngày càng phụ thuộc than trong nước, Kalia cho biết.
Các ngành công nghiệp phi năng lượng như nhôm, thép, xi măng và giấy thường cần lượng lớn than để sản xuất.
Sự suy giảm sản lượng điện của các nhà máy điện ven biển, vốn dựa vào than nhập khẩu, đã tạo thêm áp lực cho các nhà máy điện chạy bằng than trong nước, ông nói thêm.
Ngoài ra, việc nhập khẩu than bị đình trệ do nguồn cung bị gián đoạn vì đại dịch và các vấn đề hậu cần. Ví dụ, chi phí vận tải đang tăng do nhu cầu vận chuyển cao hơn và tình trạng tắc nghẽn tại các cảng khi nền kinh tế thế giới phục hồi dần sau đại dịch.
Nguồn than của Ấn Độ cũng có giá trị nhiệt thấp hơn - nghĩa là cần nhiều than hơn để thay thế than nhập khẩu, do đó gây thêm áp lực cho các nhà máy điện trong nước, Gandhi nói.
Điều gì có thể xảy ra tiếp theo?
Cuộc khủng hoảng năng lượng này có thể kéo dài tới 6 tháng, Bộ trưởng Năng lượng Ấn Độ Raj Kumar Singh cảnh báo.
Với việc mùa lễ hội ở Ấn Độ bắt đầu vào tháng này, thời gian mà lượng tiêu thụ năng lượng có xu hướng đạt đỉnh, nhu cầu điện có thể tăng hơn nữa và tình hình có thể trầm trọng hơn nếu nhu cầu toàn cầu đối với hàng xuất khẩu của Ấn Độ tăng đáng kể. Về phần mình, công ty Than Ấn Độ được cho là đã tăng nguồn cung để cố gắng bù đắp phần nào sự thiếu hụt.
Các nhà chức trách Ấn Độ đã tìm cách xoa dịu nỗi lo về nguồn cung bị hạn chế.
Hôm Chủ nhật, Bộ Năng lượng cho biết Ấn Độ có đủ than để đáp ứng nhu cầu của các nhà máy điện và những lo ngại về việc gián đoạn nguồn cung cấp điện là “vô căn cứ” và “sai lầm”.
“Lượng than cần thiết cho các nhà máy điện vẫn đang được các công ty than cung cấp hàng ngày. Vì vậy, bất kỳ lo ngại nào về việc nguồn than cạn kiệt ở nhà máy điện là sai lầm. Thực tế là trong năm nay, nguồn cung than trong nước đã thay thế nhập khẩu bằng một biện pháp đáng kể”, đại diện của Bộ cho biết.
“Với sự phụ thuộc lớn của Ấn Độ vào nhiệt điện, chúng ta có thể thấy các nhà cung cấp than trong nước đang điều chuyển nguồn cung theo hướng nhiều hơn cho các nhà máy nhiệt điện, giảm bớt cho các ngành như thép, xi măng, v.v. Dù theo cách nào, sẽ có sự ảnh hưởng ngắn hạn trong các hoạt động”, Kundu viết trong email cho CNBC.
“Có thể giá điện sẽ tăng lên vì các loại than có giá cao hơn sẽ phải nhập khẩu, có khả năng gây áp lực lạm phát”, Kundu cho biết thêm.
Nhã Thanh (Theo CNBC)
