Trong bối cảnh khi nhà đầu tư nước ngoài tận dụng chi phí vay thấp của Nhật Bản.
Thị phần của các ngân hàng Nhật Bản đã giảm mạnh so với mức gần 50% của 15 năm trước.
Sự thay đổi này phần lớn nhờ vào hoạt động mua JGB khổng lồ của NHTW Nhật Bản (BOJ) theo chương trình nới lỏng tiền tệ được triển khai vào năm 2013, bắt đầu ở mức 50 nghìn tỷ yên mỗi năm và tăng tốc lên 80 nghìn tỷ yên vào tháng 10/2014. Trong đó, các ngân hàng Nhật Bản là những người bán trái phiếu chính tới Ngân hàng Trung ương.
Cùng với đó, tỷ trọng JGB của các nhà đầu tư nước ngoài đã tăng gần gấp đôi trong 15 năm qua, từ khoảng 8% năm 2013 lên hơn 10% vào cuối năm 2015.
Lãi suất thấp kéo dài và đồng yên suy yếu đã tạo môi trường thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài. Chi phí đổi đô la lấy đồng yên thấp đã thúc đẩy nhu cầu về JGB kết hợp với phòng ngừa rủi ro tiền tệ.
Theo Bộ Tài chính công bố hồi tháng 3 vừa qua, trong số 1,23 triệu tỷ yên (8,16 nghìn tỷ USD) JGB đang lưu hành, bao gồm cả tín phiếu kho bạc, các nhà đầu tư nước ngoài hiện nắm giữ 178,43 nghìn tỷ yên, trong khi các ngân hàng trong nước nắm giữ 161,39 nghìn tỷ yên.
Tỷ lệ giao dịch JGB của nhà đầu tư nước ngoài cũng tăng lên, từ dưới 20% trong năm 2018 lên khoảng 30%.
Chính sách của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã góp phần tạo ra những thay đổi trên thị trường. Kazuhiko Sano của Tokai Tokyo Securities cho biết: “Việc BOJ tiếp tục mua JGB quy mô lớn đã dẫn đến sự đảo ngược” giữa các ngân hàng trong nước và các nhà đầu tư nước ngoài.
Hiện tại, các trái chủ nước ngoài hiện diện đặc biệt lớn trong các tín phiếu chiết khấu kho bạc, ở mức 67%.
Bộ Tài Chính Nhật Bản đã thể hiện mối lo ngại về tác động của sự hiện diện ngày một lớn hơn của các nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường JGB. Điều này có thể gây ra nguy cơ dòng vốn bị rút ra và gây chao đảo thị trường. Ví dụ như năm ngoái lợi suất trái phiếu do chính phủ Anh phát hành đã tăng vọt các nhà đầu tư nước ngoài (nắm giữ khoảng 30% nợ chính phủ) không hài lòng với kế hoạch ngân sách do chính phủ của cựu Thủ tướng Liz Truss đưa ra.
Tỷ lệ nợ trên tổng sản phẩm quốc nội của Nhật Bản cao nhất trong nhóm G7 có thể khiến nước này dễ bị tổn thương trước lãi suất tăng. Bộ Tài chính ước tính chi phí trả nợ là 29,8 nghìn tỷ yên trong năm tài chính 2026 với lãi suất JGB kỳ hạn 10 năm ở mức 1,6% và 33,4 nghìn tỷ yên nếu lãi suất tăng thêm một điểm phần trăm.
Dù vậy, một số nhìn thấy lợi ích tiềm năng từ sự thay đổi trên thị trường JGB. Chotaro Morita của All Nippon Asset Management cho biết: “Có thể việc xuất hiện nhiều hơn các nhà đầu tư nước ngoài tham gia thị trường sẽ làm tăng tính thanh khoản”.
Cục Tài chính Nhật Bản cũng nhận thấy cơ sở trái chủ đa dạng hơn giúp ổn định thị trường JGB và đang nỗ lực xây dựng mối quan hệ với các nhà đầu tư quốc tế.
Yên Nhật suýt thủng mốc 152, xuống gần đáy 33 năm so với USD
