Ngành kim cương đánh mất hào quang (phần 2): Doanh nghiệp truyền thống phản ứng ra sao?

Vietstock - Ngành kim cương đánh mất hào quang (phần 2): Doanh nghiệp truyền thống phản ứng ra sao?

Các ông lớn trong ngành kim cương tự nhiên đã phải xoay xở tìm đủ cách để đối phó làn sóng mới, đặc biệt từ Trung Quốc.

Cuộc chiến giá khốc liệt

Năm 2018, De Beers thành lập Lightbox, công ty chuyên sản xuất kim cương nhân tạo giá rẻ, với mục tiêu tạo ra sự phân tách rõ ràng trên thị trường: kim cương tự nhiên giữ vững vị thế xa xỉ, còn kim cương tổng hợp chỉ dừng lại ở phân khúc phổ thông, không ảnh hưởng đến đẳng cấp của đá quý tự nhiên.

Tuy nhiên, kết quả lại dẫn tới một cuộc chiến giá khốc liệt, kéo giá cả hai loại kim cương lao dốc, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch khiến tỷ lệ kết hôn giảm, nhu cầu thị trường tụt mạnh. Tính đến cuối năm 2024, De Beers đã phải ôm lượng tồn kho kim cương lên tới 2 tỷ USD, con số lớn nhất kể từ sau khủng hoảng tài chính năm 2008.

Năm 2020, một viên kim cương nhân tạo hoàn hảo nặng 3 carat có giá bán lẻ khoảng 28,900 USD, bằng một nửa so với kim cương tự nhiên cùng kích cỡ. Nhưng đến quý 2/2025, giá đã giảm chỉ còn 3,900 USD, bằng 1/8 so với trước, theo số liệu của Zimnisky. Riêng kim cương thô chưa qua đánh bóng do Feng sản xuất hiện được bán với giá chỉ 15 USD mỗi carat.

Khi các công ty Trung Quốc liên tục nâng cấp công nghệ và giảm chi phí, Lightbox không còn giữ được lợi thế cạnh tranh, buộc phải đóng cửa trong năm nay.

Tại Trung Quốc, giá kim cương lao dốc đến mức chính quyền phải ra tay. Ở Hà Nam, tỉnh đã thành lập hiệp hội kim cương mới, cách làm tương tự như động thái chấn chỉnh tình trạng “đua phá giá” ở các lĩnh vực khác. Một trong những biện pháp đầu tiên được áp dụng là quy định giá sàn 15 USD cho mỗi carat kim cương thô loại từ 1 đến 10 carat.

“Nếu bất kỳ ai bán dưới mức giá sàn này, các đối thủ sẽ lập tức lên tiếng và chính quyền sẽ vào cuộc”, Feng cho biết. Chính sách này được đưa ra nhằm lập lại trật tự cho ngành, trong bối cảnh chi phí đầu vào liên tục giảm nhưng tình trạng dư thừa sản lượng và cuộc cạnh tranh khốc liệt đang đe dọa sự sống còn của không ít doanh nghiệp lớn.

Một chiến lược khác mà ngành kim cương tự nhiên sử dụng là tăng cường quảng bá thương hiệu. Năm ngoái, De Beers phối hợp cùng Signet phát động chiến dịch “Worth the Wait” (Đáng để chờ đợi), nhấn mạnh đến giá trị vượt thời gian và sức hấp dẫn đặc biệt của kim cương tự nhiên.

Tháng trước, các quốc gia sản xuất kim cương đã bắt tay với De Beers ký kết một thỏa thuận, cam kết trích 1% doanh thu từ kim cương thô chung tay xây dựng quỹ tiếp thị do Hội đồng Kim cương Tự nhiên Điều phối. Gần đây, tổ chức này còn tung ra chiến dịch truyền thông coi kim cương nhân tạo là “hàng nhái”, dù sau đó những nội dung quảng cáo này đã được gỡ xuống.

Ông David Kellie - Tổng giám đốc Hội đồng Kim cương Tự nhiên thừa nhận sự cạnh tranh gay gắt từ kim cương nhân tạo nhưng cho rằng nguyên nhân chính khiến giá kim cương tụt dốc lại nằm ở sự lệch pha giữa cung và cầu sau đại dịch.

“Ngành này vốn đã quen với các chu kỳ lên xuống. Chúng ta vừa chứng kiến một đỉnh cao kỷ lục, thì nay lại rơi vào giai đoạn đáy sâu hơn bình thường”.

Kỳ vọng về một đợt bùng nổ tiêu dùng tại Trung Quốc sau dịch COVID cuối cùng đã không thành hiện thực. Sản lượng khai thác kim cương trên toàn cầu dù có giảm, nhưng không đủ nhanh để cân bằng mức sụt giảm về nhu cầu.

Kim cương cho mọi tầng lớp

Sự xuất hiện của kim cương nhân tạo đã góp phần phổ thông hóa ngành đá quý vốn xa xỉ này.

Tại Trung tâm Trang sức Jinduo Yinduo (tên gọi mang ý nghĩa “nhiều vàng, nhiều bạc”) cao 8 tầng ở Trịnh Châu, không khó để bắt gặp hình ảnh những nhóm phụ nữ trẻ tụ tập bên quầy bán kim cương nhân tạo hiếm hoi. Họ thoải mái thử nhẫn, chụp ảnh selfie, rồi dùng điện thoại mua một chiếc nhẫn trị giá vài ngàn USD.

Liu Xubin, người bán hàng lâu năm tại chợ trang sức Trịnh Châu, nhận xét rằng những khách nữ này đang đại diện cho lớp người tiêu dùng mới. “Ngày trước, kim cương vốn là thứ quá đắt đỏ để tự mua cho bản thân, chỉ dành cho những dịp thật đặc biệt như lễ đính hôn. Nhưng giờ đây, phụ nữ hoàn toàn có thể tự thưởng cho chính mình”. Ông cũng cho biết, nhu cầu kim cương nhân tạo đang ngày càng tăng ở nhóm phụ nữ trung niên và đã nghỉ hưu, những người trước đây, khi còn trẻ, không có cơ hội tiếp cận với các món trang sức xa xỉ.

Xu hướng này thậm chí còn lan rộng ra ngoài biên giới Trung Quốc. Ankur Daga, đồng sáng lập thương hiệu trang sức Angara, cho biết công ty của ông bắt đầu mở bán kim cương nhân tạo từ 18 tháng trước và đã vô cùng ngạc nhiên trước sức hút mạnh mẽ của dòng sản phẩm này.

“Đây thực sự là lựa chọn thay thế hoàn hảo - hoàn toàn tương đồng về mặt hóa học, vật lý lẫn quang học”, Daga nhận xét. Ông dự báo rằng chỉ trong vòng năm năm tới, khoảng 80% viên đá trên nhẫn cầu hôn tại Mỹ sẽ là kim cương nhân tạo, tăng mạnh so với mức hơn 50% hiện nay.

“Đối với ngành trang sức, điều này mở ra một viễn cảnh rất hấp dẫn. Tất cả ai từng mơ ước được sở hữu kim cương giờ đây đã có thể biến điều đó thành hiện thực”, ông nhấn mạnh, đồng thời kỳ vọng sức tiêu thụ tăng lên sẽ khiến quy mô thị trường trang sức tiếp tục mở rộng.

Tại khu chợ của anh Liu, sự xuất hiện của kim cương nhân tạo giá rẻ đã gần như xóa sổ doanh số của các cửa hàng kinh doanh kim cương tự nhiên. Xung quanh cửa tiệm của anh là những cửa hàng vàng bạc, trang sức ngọc trai, các lĩnh vực khác cũng đang chao đảo khi phải đối đầu với làn sóng ngọc nuôi trồng từ châu Á.

Đây là lựa chọn thay thế hoàn hảo. Tất cả ai từng mơ ước sở hữu trang sức kim cương giờ đây cuối cùng cũng có thể mua được.

Trước đây, vẫn còn lác đác những cửa hàng chuyên bán kim cương tự nhiên trong khu chợ, nhưng “giờ thì họ đã đóng cửa hoặc chuyển sang bán kim cương nhân tạo hết rồi”, anh Liu cho biết.

Hiện tại, đối thủ cạnh tranh lớn nhất của anh Liu không còn là các cửa hàng kim cương tự nhiên mà là trang sức vàng, vốn đã tăng giá chóng mặt trong thời gian gần đây. Ở Trung Quốc, việc các cặp đôi mới cưới lựa chọn sắm sửa trang sức vàng cầu kỳ như một khoản tích lũy dài hạn đã trở nên phổ biến.

Những biến động của giá vàng thời gian qua khiến cán cân kinh tế của một chiếc nhẫn đính hôn cũng thay đổi theo. Ngày nay, với những ai mua nhẫn gắn kim cương nhân tạo, phần đắt đỏ nhất không còn nằm ở viên đá, mà chính là lớp vàng nguyên chất bao bọc bên ngoài.

Trong bối cảnh đó, Feng lại tìm cho mình một hướng đi mới: bù đắp tác động từ giá kim cương nhân tạo lao dốc bằng việc phát triển dòng sản phẩm cá nhân hóa, tạo kim cương từ tóc hoặc tro cốt của con người, một lĩnh vực đang lên và mang lại lợi nhuận đáng kể.

Khách hàng nhiệt thành nhất của ông hiện đến từ Hàn Quốc và Israel, họ thường gửi các mẫu tóc của cả gia đình hoặc của các cặp đôi để tạo thành một viên kim cương duy nhất, mang ý nghĩa đặc biệt.

“Họ nói ‘kim cương là vĩnh cửu’, nhưng chúng tôi có thể tiến xa hơn thế, kể những câu chuyện cá nhân sâu sắc hơn với khách hàng. Thứ chúng tôi mang lại là ý nghĩa thực sự: một viên kim cương chứa đựng bản chất và ADN của chính bạn”, Feng tự hào chia sẻ.

Quốc An (Theo FT)