Fed làm hạ nhiệt kỳ vọng cắt giảm lãi suất, nhà đầu tư chuyển hướng thận trọng
Investing.com - Việc ông Elon Musk tuyên bố thành lập đảng Nước Mỹ sau khi “cắt đứt” quan hệ với ông Donald Trump đang được đánh giá là mối đe dọa tiềm tàng đối với đảng Cộng hòa trong kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ 2026, đặc biệt trong bối cảnh ngày càng nhiều cử tri mất niềm tin vào cả hai đảng lớn.
Thông báo thành lập đảng mới của ông Musk vào ngày 5/7 đánh dấu bước ngoặt trong cuộc đối đầu căng thẳng giữa ông và Tổng thống Trump – người từng được ông Musk hậu thuẫn trong cuộc bầu cử năm 2024. Trong khi ông Trump chỉ trích đây là “ý tưởng lố bịch” và tuyên bố các đảng thứ ba chưa từng thành công tại Mỹ, ông cũng thừa nhận đảng của Musk có thể mang đến “sự phá vỡ và hỗn loạn hoàn toàn”.
Ngay sau rạn nứt, ông Musk đã thực hiện hai động thái có thể ảnh hưởng đến phe Cộng hòa. Thứ nhất, ông công khai ủng hộ nghị sĩ Thomas Massie – một trong hai thành viên Cộng hòa phản đối “Đạo luật to đẹp” (OBBBA), đồng thời dọa tài trợ cho các ứng viên đối đầu với những nghị sĩ ủng hộ đạo luật này. Thứ hai, và đáng chú ý hơn, là việc ông chính thức ra mắt đảng Nước Mỹ, chỉ trích cả hai đảng lớn vì làm gia tăng thâm hụt ngân sách.
Theo nhà phân tích Lee Drutman (Vox), những nỗ lực cá nhân của ông Musk trong nội bộ đảng Cộng hòa có thể không tạo ra nhiều ảnh hưởng, vì cử tri trung thành của ông Trump trong phong trào MAGA vẫn rất kiên định. Tuy nhiên, Drutman cảnh báo rằng đảng Nước Mỹ có thể thu hút đáng kể nhóm cử tri “vỡ mộng” với cả hai đảng truyền thống – một bộ phận đang gia tăng mạnh mẽ. Tỷ lệ người Mỹ không ủng hộ cả hai đảng chính tăng từ 6% năm 1994 lên 28% năm 2013, và gần đây nhất, một khảo sát của NBC News cho thấy 38% người trưởng thành không cảm thấy được đại diện bởi cả đảng Dân chủ lẫn Cộng hòa.
Giới quan sát cho rằng, nếu ông Musk có thể thu hút nhóm cử tri này, đảng Nước Mỹ có thể làm thay đổi kết quả ở các bang chiến địa – nơi sự chênh lệch giữa hai đảng luôn rất sít sao. Chỉ cần vài ứng viên độc lập được ông hậu thuẫn tại một số khu vực then chốt, cuộc chơi có thể nghiêng về bên kia chiến tuyến, làm đảo lộn thế cân bằng quyền lực tại Quốc hội.
Một số chiến lược gia cảnh báo rằng, chính đảng Cộng hòa có thể là bên chịu thiệt hại nặng nề nhất nếu đảng Nước Mỹ thu hút nhóm cử tri bảo thủ từng ủng hộ ông Trump. “Phe Dân chủ có thể chiếm ưu thế tại Hạ viện nếu phiếu của Cộng hòa bị chia sẻ,” chuyên gia chính trị Dafydd Townley nhận định.
Bên cạnh đó, các nhân vật có ảnh hưởng trong phong trào MAGA như Laura Loomer đã bày tỏ lo ngại rằng những nhân vật tên tuổi như Tucker Carlson, Marjorie Taylor Greene và Thomas Massie có thể gia nhập đảng mới của ông Musk – càng làm sâu sắc thêm sự chia rẽ nội bộ. Carlson và Greene đều từng phản đối chính sách đối ngoại của chính quyền Trump như việc hỗ trợ Israel hay tấn công Iran.
Dù một số đồng minh của ông Trump, như Steve Bannon hay Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, đánh giá thấp ảnh hưởng của đảng thứ ba, thì nhiều người khác – bao gồm cả những nhân vật từng thuộc ê-kíp của ông Trump như Anthony Scaramucci – lại tỏ ra hào hứng và sẵn sàng hỗ trợ ông Musk xây dựng nền tảng cho đảng mới.
Tuy nhiên, giới học giả và chuyên gia vẫn nhấn mạnh rằng các đảng thứ ba hiếm khi thành công tại Mỹ, do hệ thống bầu cử vốn ưu ái mô hình hai đảng. Theo Giáo sư Bernard Tamas (ĐH Valdosta, Georgia), việc xây dựng một đảng chính trị hiệu quả “không giống như điều hành doanh nghiệp”, mà đòi hỏi sự tổ chức chặt chẽ, huy động từ cơ sở và truyền cảm hứng thực sự cho cử tri.
Dù ông Musk có tiềm lực tài chính rất lớn, câu hỏi đặt ra là liệu ông có đủ khả năng xây dựng một bộ máy chính trị đủ mạnh để cạnh tranh với hai đảng truyền thống hay không. “Tiền nhiều không có nghĩa là đủ,” Tamas kết luận.