Vietstock - Cơn sốt SPAC hạ nhiệt
Cơn sốt công ty mua lại vì mục đích đặc biệt (SPAC) dường như đang chững lại.
Mới tháng trước, các công ty SPAC (hay còn gọi là công ty “séc trắng”) vừa ăn mừng cột mốc mới khi phá vỡ kỷ lục phát hành năm 2020 chỉ trong quý 1/2021. Sau hơn 100 thỏa thuận mới trong tháng 3/2021, việc phát hành SPAC gần như đã chững lại. Theo dữ liệu từ SPAC Research, chỉ có 10 thỏa thuận SPAC trong tháng 4/2021.
Đà chững lại đột ngột của cơn sốt SPAC diễn ra sau khi Ủy ban Giao dịch Chứng khoán Mỹ (SEC) đưa ra hướng dẫn kế toán mới, trong đó phân loại chứng quyền SPAC như nợ phải trả thay vì công cụ vốn cổ phần. Nếu hướng dẫn này được phê duyệt thành luật, các thỏa thuận SPAC đang thực hiện và các SPAC hiện tại sẽ phải tính toán lại giá trị của chứng quyền mỗi quý.
“Các giao dịch SPAC về cơ bản đã bị chững lại”, Anthony DeCandido, Đối tác tại RSM LLP, cho hay. “Điều này sẽ khiến các công ty SPAC này tốn nhiều chi phí để đánh giá lại và định giá các khoản đảm bảo này mỗi quý thay vì vào thời điểm lập SPAC”.
Các công ty SPAC là những công ty được thành lập để niêm yết lần đầu (IPO) trên thị trường chứng khoán. Điểm đặc biệt là các công ty này là những công ty rỗng, được thành lập chỉ vì mục đích làm IPO huy động vốn từ nhà đầu tư, rồi sau đó lấy tiền từ đợt IPO đi tìm kiếm những cơ hội thâu tóm và sáp nhập. Những người sáng lập SPAC thường được mua chứng quyền (quyền mua cổ phiếu ở một mức giá nhất định trong tương lai).
Sự thay đổi quy định kế toán này có thể giáng đòn nặng nề tới thị trường SPAC vì chúng sẽ lấy đi động lực để các người tạo SPAC (Sponsor) và công ty hoạt động chọn phương tiện IPO thay thế này. Trong khi đó, việc tính toán lại theo quy định mới sẽ tác động tới niềm tin của nhà đầu tư trong một thị trường vốn đã biến động mạnh và thường bị xem là mang tính đầu cơ cao.
Càng khiến tình hình thêm tồi tệ, hơn 90% SPAC chỉ do hai công ty thực hiện kiểm toán trong vòng 6 năm qua, đó là Marcum và WithumSmith+Brow, theo to SPAC Research. Khi các SPAC gấp rút điều chỉnh theo quy định kế toán mới, hai công ty kiểm toán này sẽ phải chật vật và tốn nhiều thời gian xử lý.
Nhiều cổ phiếu liên quan tới SPAC đã rơi tự do giữa lúc xuất hiện thông tin về hướng dẫn kế toán mới từ SEC. Chỉ số SPAC Post Deal của CNBC – bao gồm các thương vụ SPAC lớn nhất đã thông báo mục tiêu sáp nhập hoặc đã hoàn tất thương vụ sáp nhập trong 2 năm qua – đã xóa sạch đà tăng trong năm 2021 và giảm hơn 20% từ đầu năm.
Bên cạnh đó, cũng xuất hiện các dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư nhỏ lẻ đang dần thay đổi suy nghĩ về SPAC. Dữ liệu từ các khách hàng của Bank of America cho thấy hoạt động mua cổ phiếu SPAC của khối khách hàng nhỏ lẻ đã giảm tốc đáng kể, từ mức mua ròng 120 triệu USD/tuần hồi đầu năm xuống chỉ còn 1 con số trong tháng 4/2021.
“Dữ liệu tháng 4/2021 cho thấy các nhà đầu tư nhỏ lẻ đã trở lại các cổ phiếu có lịch sử lâu đời thay vì các cổ phiếu có tính đầu cơ cao”, các chuyên viên phân tích tại Bank of America cho biết trong ngày 19/04.
Cổ phiếu Clover Health – vốn đã sáp nhập với công ty Social Capital Hedosophia Holdings của Chamath Palihapitiya trong tháng 1/2021 – đã rớt hơn 10% trong ngày 20/04. Tính từ đầu năm 2021, cổ phiếu này đã giảm gần 50%.
Vũ Hạo (Theo CNBC)
