Vietstock - Các nước Đông Nam Á chật vật tìm cách mở cửa kinh tế
Ngay khi chật vật đối phó với một trong những đợt bùng phát dịch Covid-19 tồi tệ nhất thế giới, các quốc gia Đông Nam Á dần dần nhận ra họ không thể gánh chịu thêm tác động từ những đợt kiểm soát dịch bệnh nghiêm ngặt.
Tại các nhà máy ở Việt Nam và Malaysia, trong các tiệm cắt tóc ở Manila hay các tòa tháp văn phòng của Singapore, các cơ quan quản lý đang thúc đẩy kế hoạch mở cửa trở lại, tìm cách cân bằng giữa việc kiểm soát dịch bệnh và cho phép người dân và dòng tiền lưu thông.
Một số quốc gia đã áp dụng các biện pháp như bao gồm quân đội giao thực phẩm cho dân, công nhân cách ly và sản xuất tại nhà máy, phong tỏa theo khu vực và chỉ cấp quyền cho những người đã tiêm chủng đẩy đủ vào các nhà hàng và văn phòng.
Không như châu Âu và Mỹ, tỷ lệ tiêm chủng thấp tại Đông Nam Á khiến khu vực này trở thành một trong nơi dễ bị tổn thương nhất trên thế giới trước biến thể Delta. Tuy nhiên, khi tình hình tài chính Chính phủ bị kéo căng bởi các đợt kích thích trước đó và “đạn dược” của chính sách tiền tệ đang ngày càng cạn kiệt, việc phỏng tỏa ngày càng trở nên khó mà thực hiện.
“Thật khó để tìm một điểm cân bằng giữa cuộc sống và sinh kế,” Krystal Tan, Chuyên gia kinh tế của Australia & New Zealand Banking Group, cho biết. Bà lưu ý rằng ngay cả Singapore cũng phải vật lộn với đợt tăng đột biến của số ca nhiễm mặc dù có tỷ lệ tiêm chủng hàng đầu thế giới.
Các nhà máy Đông Nam Á đóng cửa đã gây ra tác động lan truyền trên khắp thế giới và gây gián đoạn chuỗi cung ứng, với các hãng sản xuất xe hơi như Toyota Motor đã giảm sản lượng và hãng bán lẻ quần áo Abercrombie & Fitch cảnh báo “tình hình đang vượt khỏi tầm kiểm soát”.
Dù vậy, các quan chức ngày càng lo ngại về những tác động tới lĩnh vực kinh tế nếu kéo dài các biện pháp kiểm soát dịch bệnh. Malaysia đã giảm một nửa dự báo tăng trưởng xuống 3-4% khi số ca nhiễm hàng ngày chạm mức kỷ lục. Hy vọng hồi phục nhờ ngành du lịch của Thái Lan cũng tan tành theo mây khói.
Giấc mơ xa vời
Thậm chí ở nơi có triển vọng tăng trưởng ấn tượng như Việt Nam và Singapore, các quốc gia này phải đối mặt với áp lực giải quyết sự gián đoạn chuỗi cung ứng và tránh làm giảm sự hấp dẫn của nước họ trong mắt nhà đầu tư nước ngoài.
Theo Chuyên gia kinh tế Wellian Wiranto tại to Oversea-Chinese Banking Corp., các quốc gia Đông Nam Á đang bị bào mòn dần dần bởi tác động kinh tế từ nhiều lần phong tỏa và cảm giác kiệt sức từ phía người dân.
“Những hy vọng về chuyện tái mở cửa biên giới trên diện rộng – một yếu tố tạo điều kiện cho thương mại và du lịch ở các quốc gia ASEAN – giờ chỉ còn là giấc mơ xa vời”, ông Wiranto cho biết.
Khi xét về tác động tới chuỗi cung ứng, hãng tin Bloomberg cho rằng Việt Nam nằm trong nhóm bị thiệt hại nhiều nhất, khi các đợt phong tỏa làm gia tăng chi phí của các công ty sản xuất và nhà xuất khẩu.
Phòng Thương mại châu Âu (EuroCharm) tại Việt Nam ước tính 18% các doanh nghiệp trong ngành sản xuất đã chuyển dịch một phần đơn hàng hoặc nhu cầu sản xuất sang các nước khác để bảo vệ chuỗi cung ứng của họ và con số này có thể tăng thêm.
Chuyển sang sống chung với dịch
Người dân cũng dần mất kiên nhẫn với đai dịch, nhất là khi họ phải chống chọi với Covid-19 trong khoảng thời gian dài hơn hầu hết các nước trên thế giới. Ở Malaysia, chính quyền đã buộc phải thay đổi chiến lược chống dịch sau khi tỷ lệ mất việc làm gia tăng sau các đợt phong tỏa kéo dài nhưng vẫn chưa thể kiểm soát được dịch.
Ở Singapore và Philippines, các doanh nghiệp đề cập tới những khó khăn trong việc hoạch định kế hoạch dài hạn vì thiếu rõ ràng về các chính sách từ Chính phủ.
Kết quả là các quốc gia Đông Nam Á giờ đã thay đổi phương án chống dịch, trong đó Singapore, Việt Nam, Malaysia, Indonesia, và Thái Lan đã chuyển sang “sống chung với dịch”.
Indonesia, nền kinh tế lớn nhất tại Đông Nam Á, tập trung vào cuộc chiến dài hơi. Các bộ trưởng nỗ lực củng cố các quy định như bắt buộc mang khẩu trang trong nhiều năm thay vì triển khai các biện pháp hạn chế di chuyển hết lần này đến lần khác. Họ cũng vẽ ra “đường đi nước bước” cho các khu vực cụ thể như văn phòng và nhà trường nhằm phác họa những quy định kéo dài trong bình thường mới.
Hiện tại, việc ghi nhận số ca nhiễm hàng ngày trở nên kém quan trọng hơn so với số ca trở nặng, nhất là với những quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng cao như Singapore và Malaysia. Tại Singapore, hơn 80% dân số đã được tiêm chủng vắc-xin, còn ở Malaysia, một nữa dân số đã được tiêm vắc-xin đầy đủ.
Philippines đang xem xét áp dụng phong tỏa theo khu vực có dịch bệnh. Việt Nam cũng đang thử nghiệm chiến lược này, các hạn chế được thay đổi dựa trên nguy cơ của từng khu vực trong thành phố.
Ở Indonesia, chỉ những người có chứng nhận tiêm chủng vắc-xin mới được ra vào trung tâm mua sắm và nơi thờ cúng ở Jakarta. Tương tự, người dân Malaysia cũng có thể đến rạp chiếu phim nếu đã tiêm phòng đầy đủ. Ở Manila, các quan chức đang cân nhắc “bong bóng vắc-xin” cho nơi làm việc và giao thông công cộng.
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)
