Mặc dù Cục Dự trữ Liên bang có thể sẽ không tăng lãi suất trong nhiều năm tới, nhưng ngày càng có nhiều kỳ vọng rằng họ có thể sớm điều chỉnh chính sách để giải quyết một số bất ổn gần đây trên thị trường trái phiếu.
Các động thái này có thể xảy ra ngay sau cuộc họp của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang ngày 16-17 tháng 3 sắp tới, theo các nhà đầu tư và nhà kinh tế, những người đang theo dõi chặt chẽ những biến động gần đây và hy vọng ngân hàng trung ương sẽ giải quyết một số bất ổn đã xảy ra.
Một động thái có thể xảy ra là lần thứ ba của Chiến dịch Twist, động thái mà Fed đã thực hiện lần cuối cách đây gần một thập kỷ trong giai đoạn thị trường biến động vào khoảng thời gian diễn ra cuộc khủng hoảng nợ châu Âu. Ta có thể thấy việc tăng lãi suất trả cho các khoản dự trữ để giải quyết các vấn đề trên thị trường tiền tệ, trong khi Fed cũng có thể điều chỉnh lãi suất đối với thỏa thuận mua lại qua đêm trên thị trường trái phiếu.
Cơ chế của Chiến dịch Twist liên quan đến việc bán trái phiếu chính phủ có thời hạn ngắn và mua cùng một lượng đô la các trái phiếu có thời hạn dài hơn. Mục tiêu là tăng lợi suất của trái phiếu ngắn hạn và giảm lợi suất ở trái phiếu dài hạn, do đó làm phẳng đường cong lợi suất.
FED đã điều hành chương trình cả trong năm 2011 và năm 1961; một người tham gia thị trường quen thuộc với hoạt động của Fed cho biết các quan chức ngân hàng trung ương đã liên hệ với nhà đầu tư lớn trên thị trường để đánh giá nhu cầu can thiệp.
‘Hoạch định chính sách hoàn hảo’
Lợi suất trái phiếu dài hạn đã tăng trong hai tuần qua tăng cao lên mức chưa từng thấy kể từ trước đại dịch Covid-19. Mặc dù chúng vẫn ở mức thấp trong lịch sử, nhưng các thị trường đã lo ngại về tốc độ tăng. Thị trường trái phiếu hôm thứ Hai biến động mạnh nhất với lãi suất ở giữa đường cong dốc chưa từng thấy.
Việc thực hiện kế hoạch này có thể giúp xoa dịu một số cảm giác lo lắng đi kèm với một đợt bùng nổ gần đây về lãi suất từ trái phiếu kỳ hạn 5 năm trên đường cong lợi suất. “Bước ngoặt” quan trọng đối với thị trường chính là thời hạn mua trái phiếu của Fed sẽ kéo dài hơn hay không và khối lượng mua và bán tương đương nhau có nghĩa là bảng cân đối kế toán 7,5 nghìn tỷ đô la vốn đã có quy mô khá lớn của Fed sẽ không phải mở rộng hơn nữa.
Mark Cabana, chiến lược gia tại Bank of America Global Research, cho biết: “Fed đồng thời mất quyền kiểm soát cả đường cong lợi suất trái phiếu kỳ hạn ngắn và trái phiếu dài hạn vì những lý do khác nhau”. Theo quan điểm của chúng tôi, “Chiến dịch Twist - việc bán đồng thời trái phiếu kho bạc kỳ hạn ngắn của Mỹ và mua trái phiếu có kỳ hạn dài hơn - là chính sách hoàn hảo cho Fed”.
Cabana cho biết động thái này là “một mũi tên trúng 3 mục đích”. Cụ thể, nó làm tăng lợi suất trái phiếu ngắn hạn, mang lại sự ổn định cho trái phiếu dài hạn và không mở rộng bảng cân đối kế toán, do đó yêu cầu các ngân hàng phải nắm giữ nhiều vốn hơn.
“Chúng tôi tin rằng không có lựa chọn bảng cân đối kế toán nào khác của Fed có thể giải quyết từng vấn đề này một cách hiệu quả,” ông viết. “Rõ ràng là Fed sẽ xoay sở để giải quyết các vấn đề hoạt động của thị trường, không phải các vấn đề kinh tế”.
Thật vậy, Fed đang chịu một số áp lực tăng lên đối với lợi suất vì nó phản ánh một nền kinh tế đang phát triển và kỳ vọng lạm phát gia tăng đối với mục tiêu 2% của ngân hàng trung ương.
Tuy nhiên, xu hướng này cho thấy một số vấn đề đối với Fed mà phiên đấu thầu trái phiếu kỳ hạn 7 năm kém hiệu quả vào tuần trước đã giúp chứng minh. Fed cần các cuộc đấu giá trái phiếu diễn ra tốt đẹp vì nguồn cung đang tăng lên do chính phủ liên bang đang điều hành với dự kiến sẽ thâm hụt ít nhất 2,3 nghìn tỷ đô la trong năm nay.
Các nhà đầu tư có xu hướng tránh xa các trái phiếu có thời hạn dài trong thời gian lạm phát vì lợi suất của chúng không thể theo kịp và khiến người nắm giữ trái phiếu mất tiền. Đó là lý do tại sao Cabana kỳ vọng Fed sẽ bán 80 tỷ đô la mỗi tháng bằng tín phiếu kho bạc và sử dụng nó để mua trái phiếu có thời hạn 4 năm rưỡi qua.
Các thành viên FOMC tại cuộc họp tháng 11 của họ đã thảo luận về kỳ vọng của thị trường rằng ngân hàng trung ương sẽ bắt đầu kéo dài thời gian mua tài sản trung bình của mình. Các thành viên đã tán thành “việc xem xét cẩn thận liên tục” về thành phần nắm giữ trái phiếu của mình.
“Các bên tham gia lưu ý rằng Ủy ban có thể cung cấp thêm hỗ trợ, nếu thích hợp, bằng cách tăng tốc độ mua hoặc bằng cách chuyển các khoản mua của Kho bạc sang những khoản có thời gian đáo hạn dài hơn mà không cần tăng quy mô mua”, biên bản từ cuộc họp đó nêu rõ.
Tăng tỷ lệ dự trữ và thỏa thuận mua lại
Có những vấn đề khác trên thị trường và đó là lý do tại sao các hành động của Fed có thể không chỉ giới hạn trong Chiến dịch Twist.
Một động thái khác mà nó có thể làm là tăng lãi suất đối với tỷ lệ dự trữ vượt mức từ 0,1% lên 0,15%. Mặc dù về cơ bản, hiện tại không có dự trữ dư thừa do Fed giảm mức tối thiểu trong cuộc khủng hoảng Covid-19, IOER đóng vai trò như một rào cản đối với một số lợi suất ngắn hạn, điều này quan trọng đối với các quỹ thị trường tiền tệ đã phải mua tín phiếu với lợi suất thực âm.
“Về cơ bản, Fed phải đặt một mức sàn cao hơn trong nền kinh tế Mỹ để giữ lợi nhuận vẫn ở mức tích cực”, chuyên gia về Fed Christopher Whalen, người đứng đầu Whalen Global Advisory, cho biết.
Trong khi ông ấy nói rằng ông ấy hiểu động thái IOER, Whalen cho biết ông ấy hoài nghi về mức độ thành công của Fed với việc triển khai Twist.
“Bất kể họ có thiện chí đến đâu, những nỗ lực của họ nhằm giải quyết vấn đề lại đang dần làm suy yếu hệ thống”, ông nói. “Chỉ cần có một hoặc hai phiên đấu giá thất bại nữa và chúng ta sẽ gặp khó khăn”.
Tuy nhiên, Cabana kỳ vọng Fed sẽ bắt đầu báo hiệu các động thái bổ sung ngay sau tuần này. Chủ tịch Jerome Powell phát biểu hôm thứ Năm trong một sự kiện của Wall Street Journal và một loạt các quan chức Fed khác cũng sẵn sàng chia sẻ quan điểm của họ trong tuần này.
Joseph Brusuelas, chuyên gia kinh tế trưởng tại RSM, cho biết các thị trường đang lo lắng về việc mọi thứ đang diễn ra và có khả năng sẽ hoan nghênh các động thái của Fed.
Ngoài việc thực hiện Twist và điều chỉnh trên IOER, Brusuelas cho rằng Fed cũng sẽ tăng lãi suất mà họ trả cho các hoạt động thỏa thuận mua lại qua đêm từ 0 điểm cơ bản lên 5 điểm.
Trong khi Brusuelas cho biết các thị trường dự kiến tỷ giá sẽ tăng trong năm nay, “điều chúng tôi không mong đợi là phản ứng thái quá đối với sự điều chỉnh của nền kinh tế trong nước trên thị trường thu nhập cố định. Điều đó rõ ràng đã thu hút được sự chú ý của Fed”.
Ông nói thêm: “Thị trường sẽ hoan nghênh việc nâng IOER cũng như bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy Fed có ý định giảm đường cong lợi suất xuống để giữ cho nền kinh tế đi đúng hướng”.
(Theo CNBC)