Vietstock - Đằng sau việc Alibaba cân nhắc từ bỏ quyền kiểm soát công ty con sau IPO
Alibaba đặt mục tiêu trở nên tinh gọn hơn, nhưng kế hoạch niêm yết chính ở Hồng Kông (Trung Quốc) vẫn còn lấp lửng.
Alibaba Group Holding cho biết công ty sẽ quyết định có giữ quyền kiểm soát ở các doanh nghiệp riêng lẻ sau khi IPO hay không. Đây là dấu hiệu đầu tiên kể từ khi “gã khổng lồ” thương mại điện tử này công bố cuộc đại tu lịch sử cho thấy họ có thể từ bỏ hoàn toàn quyền kiểm soát ở một hoặc nhiều công ty con.
Alibaba ngày 28/03 cho biết tập đoàn sẽ chia tách thành 6 doanh nghiệp mới, hoạt động độc lập và Alibaba là cổ đông lớn nhất. Theo kế hoạch, tất cả doanh nghiệp ngoại trừ Tập đoàn thương mại Taobao Tmall, nguồn doanh thu cốt lõi của Alibaba, sẽ có thể tìm kiếm nguồn tài chính bên ngoài và theo đuổi IPO.
Trong cuộc gặp với giới phân tích ngày 30/03, giám đốc tài chính Toby Xu cho biết: “Sau khi niêm yết, chúng tôi sẽ tiếp tục đánh giá tầm quan trọng chiến lược của các công ty này đối với Alibaba và trên cơ sở đó, chúng tôi sẽ quyết định có tiếp tục duy trì quyền kiểm soát hay không. Đây sẽ là một cân nhắc chiến lược quan trọng”.
Hiện tại, hơn 2/3 doanh thu của Alibaba đến từ mảng thương mại điện tử ở Trung Quốc, trong khi 5 đơn vị kinh doanh khác tạo ra khoảng 3 - 8% tổng doanh thu của tập đoàn.
Giám đốc điều hành Daniel Zhang cho biết sự khác biệt lớn nhất giữa lần tái cấu trúc này và những lần trước đó là Alibaba đã phát triển thành một tổ chức lớn hơn và phức tạp hơn nhiều.
"Chúng tôi có nhiều lĩnh vực kinh doanh khác nhau. Do đó, việc cơ cấu lại lần này cần thiết hơn bất kỳ đợt tái cơ cấu nào trước đó, nhưng nó cũng khó khăn hơn. Tuy nhiên, chúng tôi tin rằng sự chuyển đổi này sẽ cho phép tất cả doanh nghiệp của chúng tôi trở nên linh hoạt hơn”, ông Zhang nói.
Ông cho biết thêm rằng Alibaba đã đặt nền móng cho quá trình chuyển đổi này trong vài năm qua, và một trong những lý do họ chọn công bố vào tháng 03/2023 là vì họ sẽ bắt đầu một năm tài chính mới vào tháng 04/2023.
Tập đoàn Alibaba sẽ đóng vai trò là công ty cổ phần của 6 tập đoàn và là cổ đông kiểm soát. Hội đồng quản trị của Alibaba sẽ giữ quyền kiểm soát đối với hội đồng quản trị của các công ty mới này.
"Tuy nhiên, bản chất của mối quan hệ sẽ thay đổi. Alibaba sẽ mang bản chất của một nhà điều hành tài sản và vốn, hơn là một nhà điều hành kinh doanh liên quan đến các công ty thuộc tập đoàn”, ông Zhang cho hay.
Moody's coi việc tái cơ cấu của Alibaba là tín hiệu tín dụng tích cực trong ngắn hạn, song những tác động dài hạn sẽ cần được theo dõi.
Trong một báo cáo mới đây, Moody's cho biết khi 6 công ty mới bắt đầu hoạt động độc lập hơn theo thời gian, họ sẽ có thể đưa ra quyết định nhanh hơn và phản ứng với áp lực cạnh tranh một cách linh hoạt hơn. Họ cũng sẽ có nhiều cơ hội hơn để lựa chọn đối tác phục vụ tốt nhất cho nhu cầu của mình. Các đối tác này có thể là nội bộ hoặc bên ngoài, với các điều khoản và điều kiện khác nhau, nhưng kết quả cuối cùng của sự thay đổi là không chắc chắn, báo cáo cho biết.
"Ngoài ra, việc tái cấu trúc có thể làm giảm rủi ro pháp lý và giảm bớt sự giám sát sau khi chính phủ Trung Quốc đàn áp các công ty công nghệ trong vài năm qua. Mối liên hệ bớt khăng khít hơn giữa các đơn vị kinh doanh như vậy phù hợp với lập trường pháp lý khuyến khích cạnh tranh”, Moody's cho biết.
Năm 2021, Bắc Kinh đã phạt kỷ lục 18.2 tỷ nhân dân tệ (2.6 tỷ USD) đối với Alibaba vì lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường.
Alibaba đã lên kế hoạch biến Hồng Kông (Trung Quốc) thành thị trường huy động vốn chính của mình, bằng cách chuyển đổi trạng thái niêm yết thứ cấp ở đó thành niêm yết chính, mở đường cho các nhà đầu tư Trung Quốc đại lục mua cổ phần của mình. Kế hoạch này dự kiến được hoàn thiện vào cuối năm ngoái, nhưng Alibaba đã thông báo vào tháng 11/2022 rằng họ sẽ trì hoãn việc chuyển đổi sàn niêm yết vì cần thêm thời gian để xem xét tình hình.
Khi được các nhà phân tích hỏi liệu Alibaba có còn theo đuổi niêm yết chính ở Hồng Kông (Trung Quốc) hay không, ông Xu nói: “Chúng tôi sẽ tiếp tục đánh giá điều kiện thị trường và hoàn cảnh bên ngoài. Điều đó sẽ mất thời gian, nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện đánh giá đó”.
Ông Xu cũng đưa ra câu trả lời tương tự khi được hỏi liệu công ty có tiếp tục thực hiện chương trình mua lại cổ phiếu trị giá 25 tỷ USD hiện có hay không.
* Jack Ma quay trở lại Trung Quốc
* Alibaba sắp có cuộc đại tu lớn nhất lịch sử, dự định tách thành 6 công ty niêm yết
Kim Dung (Theo Nikkei Asia)
