Phó Thủ tướng: Sửa Luật Đất đai phải tập trung tháo gỡ vướng mắc trước mắt

Vietstock - Phó Thủ tướng: Sửa Luật Đất đai phải tập trung tháo gỡ vướng mắc trước mắt

Tại cuộc họp ngày 29/08, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) cần ưu tiên giải quyết những bất cập cấp bách, bảo đảm tính khả thi và tránh tác động tiêu cực ngay sau khi ban hành.

Chiều 29/08, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp cho ý kiến về Dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Sau khi tiếp thu ý kiến từ cuộc họp trực tuyến toàn quốc ngày 13/08, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã hoàn thiện tờ trình để tiếp tục thảo luận trước khi đưa ra Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 10.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Luật Đất đai (sửa đổi) có phạm vi điều chỉnh rộng, liên quan trực tiếp đến mọi mặt kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và đời sống người dân. Vì vậy, quá trình soạn thảo phải dựa trên phương pháp khoa học, phối hợp đồng bộ giữa các bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp và người dân. "Không thể lấy lý do rút gọn thủ tục mà bỏ qua yêu cầu đánh giá tác động", ông lưu ý.

Theo Phó Thủ tướng, những vấn đề chưa có đủ cơ sở thực tiễn hoặc cần nghiên cứu lâu dài thì chưa đưa vào lần sửa đổi này, mà tập trung trước hết vào việc tháo gỡ vướng mắc, đảm bảo tính khả thi và khả năng triển khai ngay khi luật ban hành.

Các đề xuất trọng tâm trong dự thảo

Trong tờ trình, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tập trung vào những nội dung có tác động trực tiếp đến người dân và hoạt động đầu tư.

Về quy hoạch sử dụng đất, Bộ đề xuất bỏ quy hoạch cấp xã, chỉ giữ kế hoạch sử dụng đất dựa trên chỉ tiêu phân bổ từ cấp tỉnh để tránh chồng chéo và tăng tính thống nhất.

Về thu hồi đất, dự thảo bổ sung ba trường hợp mới, trong đó có dự án trọng điểm, khẩn cấp; dự án treo kéo dài do vướng thỏa thuận với người dân; và trường hợp trên 75% hộ dân đồng thuận thì Nhà nước có thể thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường.

Về tài chính đất đai và giá đất, dự thảo đề xuất sử dụng bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá làm căn cứ tính nghĩa vụ tài chính, đồng thời bổ sung chi phí hạ tầng vào phương pháp xác định giá. Hệ thống thông tin quốc gia về đất đai dự kiến phải hoàn thành vào năm 2026 để phục vụ quản lý, kết nối với dữ liệu dân cư, tài chính và thị trường bất động sản.

Ngoài ra, dự thảo cũng rút ngắn thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đồng bộ thẩm quyền thu hồi, giao và cho thuê đất giữa các cấp chính quyền, bổ sung các trường hợp giao đất, cho thuê đất không đấu giá và quy định rõ trách nhiệm trong xử lý dự án BT.

Ý kiến từ địa phương và hiệp hội

Nhiều ý kiến tại cuộc họp góp ý vào dự thảo tập trung vào việc tháo gỡ vướng mắc thực tiễn.

Đại diện UBND TPHCM kiến nghị bỏ kế hoạch sử dụng đất 5 năm cấp xã, chỉ áp dụng quy hoạch đô thị và nông thôn; rút ngắn thời gian thông báo thu hồi đất xuống 45-90 ngày; đồng thời cho phép công khai, lấy ý kiến và đối thoại với người dân trong vòng 30 ngày đối với dự án cấp bách.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Ngọc Phúc nhấn mạnh, hệ số điều chỉnh giá đất cần bám sát dữ liệu thị trường để tránh áp dụng máy móc, đồng thời đề xuất xem xét cơ chế trả tiền đất một lần cho cả vòng đời dự án để giảm áp lực cho doanh nghiệp.

Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM Lê Hoàng Châu đề xuất phân biệt rõ đất trong hạn mức và ngoài hạn mức khi áp dụng hệ số điều chỉnh để giảm chi phí cho hộ gia đình, cá nhân. Ngoài ra, cần cho phép điều chỉnh thời hạn sử dụng đất khi mua lại dự án còn thời gian ngắn, và có cơ chế xử lý đất sau cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước.

Hoàn thiện Luật Đất đai (sửa đổi): Bám sát thực tiễn, tránh rủi ro sau khi ban hành

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp thu đầy đủ ý kiến, bám sát Nghị quyết 18-NQ/TW về đổi mới, hoàn thiện thể chế quản lý đất đai, đồng thời tổng hợp báo cáo từ các địa phương - những nơi nắm rõ nhất bất cập thực tiễn.

Về quy hoạch, ông nhấn mạnh khi hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn được phủ kín, quy hoạch đất đai sẽ được quản lý hiệu quả hơn. Chỉ những nơi chưa có quy hoạch mới cần lập quy hoạch sử dụng đất riêng.

Đối với giá đất, Phó Thủ tướng cho rằng bảng giá phải áp dụng thống nhất, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp, trong khi hệ số điều chỉnh cần dựa trên dữ liệu thực tiễn và nguyên tắc thị trường để tránh rủi ro.

Ông cũng yêu cầu làm rõ thời điểm áp dụng giá đất trong dự án BT, giao đất hay cho thuê đất, đảm bảo phù hợp với luật PPP; đồng thời xem xét bỏ quy định thu bổ sung tiền do chậm nộp nghĩa vụ đất đai nếu lỗi thuộc về cơ quan quản lý.

"Những vấn đề còn mới, chưa cụ thể trong kết luận của Trung ương hoặc Bộ Chính trị có thể đưa vào dưới dạng nguyên tắc, định hướng và giao Chính phủ, Bộ trưởng hoặc địa phương triển khai, bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời", Phó Thủ tướng lưu ý.

Luật Đất đai (sửa đổi) dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/01/2026, kèm 13 quy định chuyển tiếp để tránh khoảng trống pháp lý và bảo đảm quyền lợi người dân, doanh nghiệp trong giai đoạn chuyển giao.

Tùng Phong