Vietstock - Nhìn lại chứng khoán năm Mậu Tuất
Thị trường chứng khoán (TTCK) trong nước tưởng chừng sẽ thăng hoa sau khi lên mức cao lịch sử thì lại khiến biết bao nhà đầu tư phải thất vọng.
Như một số nhà phong thủy đã phán, năm Mậu Tuất 2018 có thiên can và địa chi cùng mang hành thổ, trong năm này, những gì giá trị sẽ như cây cối xum xuê (Mậu: xum xuê), những gì không giá trị thì ‘trở về với cát bụi’ (Tuất: suy diệt).
Trong những tháng đầu năm, VN-Index liên tục tăng từ mức 984.24 điểm cuối năm 2017. Đến ngày 09/04, VN-Index lên 1,204.33 điểm – vượt đỉnh lịch sử 11 năm đạt được vào ngày 12/03/2007 là 1,179.3 điểm. Trong quý 1, VN-Index đã vượt mặt “cường quốc 5 châu” trở thành chỉ số chứng khoán tăng mạnh nhất thế giới, theo số liệu từ IndexQ.
Những chỉ số chứng khoán tăng mạnh nhất thế giới trong quý 1/2018
Nguồn: IndexQ
Tuy nhiên, mọi chuyện đã thay đổi chóng mặt. Sau quý đầu năm tăng nhanh nhất thế giới, TTCK Việt Nam quý 2 lại có mức giảm mạnh nhất. Những đợt sụt giảm sâu diễn ra liên tục trong tháng 5, tháng 7 và tháng 10 đã cuốn bay thành quả đầu năm. Thị trường cạn kiệt thông tin hỗ trợ cùng sự ảnh hưởng từ những biến động mạnh liên tiếp trên thế giới khiến giao dịch trở nên ảm đạm, không ít nhà đầu tư chấp nhận cắt lỗ để rời bỏ thị trường. Một nhà đầu tư lâu năm đã nhận định: “VN-Index có những đợt biến động mạnh ít thấy trong 2 năm trước đó và không còn ‘miễn nhiễm’ với ảnh hưởng từ thế giới”.
Những chỉ số chứng khoán giảm mạnh nhất thế giới trong quý 2/2018
Nguồn: IndexQ
Tháng 12 mở ra nhiều hy vọng cho TTCK Việt Nam khi yếu tố tác động mạnh nhất là cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung phát tín hiệu tích cực đình chiến tạm thời 90 ngày. Hơn nữa, tháng 12 cũng có khá nhiều doanh nghiệp công bố kết quả kinh doanh sơ bộ nên phần nào hỗ trợ cho thị trường.
Song, có vẻ như càng hy vọng nhiều thì càng thất vọng, từ giữa tháng 12 cho đến cuối năm Mậu Tuất, thị trường đã chịu sức ép rất lớn từ bên bán. Chỉ số VN-Index kết thúc năm Mậu Tuất (tương ứng các phiên giao dịch từ 21/02/2018 đến 01/02/2019) tại mức 908.67 điểm, ghi nhận giảm 14.25%. Trong khi đó, chỉ số HNX-Index đóng cửa tại 103.34 điểm, giảm 16.87%.
Chỉ số chung có xu hướng giảm dẫn đến TTCK phái sinh lên ngôi. Theo Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), tính đến hết ngày 31/12, số lượng tài khoản phái sinh đạt gần 57,700 tài khoản - tăng hơn 3.5 lần so với hơn 16,300 tài khoản vào cuối năm 2017. Tính bình quân, khối lượng giao dịch (KLGD) đạt gần 78,800 hợp đồng/phiên - tăng gấp 7 lần so với năm 2017.
Trong khi đó, theo số liệu của Trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD), số lượng tài khoản giao dịch của nhà đầu tư tính đến ngày 31/12 là hơn 2.18 triệu tài khoản, tăng khoảng 260,000 tài khoản so với hơn 1.92 triệu tài khoản vào cuối năm 2017.
Trong năm 2018, mặc dù thị trường có những đợt suy giảm mạnh nhưng vẫn có sự ‘trỗi dậy’ của cổ phiếu một số ngành như dầu khí, thủy sản, dệt may. Trong quý 3, các cổ phiếu dầu khí tăng trung bình hơn 50% khi giá dầu thế giới có lúc vượt đỉnh 4 năm (cao hơn 75 USD/thùng). Nhưng sau đó, giá cổ phiếu dầu khí đã giảm trở lại khi giá dầu giảm. Trong khi đó, cổ phiếu thủy sản và dệt may có phần tăng bền vững hơn do tăng trưởng xuất khẩu, hưởng lợi từ cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung cũng như Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Cổ phiếu các ngành khác ít tăng hoặc giảm mạnh về giá trị thực.
Doanh nghiệp nhà nước (DNNN) tiếp tục cổ phần hóa, thoái vốn. Theo báo Chính phủ, tổng thu từ cổ phần hoá, thoái vốn trong năm 2018 đạt hơn 40,300 tỷ đồng. Trong số DNNN cổ phần hóa, có một số doanh nghiệp quy mô lớn như Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (UPCoM: POW), Tổng Công ty Dầu Việt Nam (UPCoM: OIL), Lọc hóa dầu Bình Sơn (UPCoM: BSR), Tập đoàn Công nghiệp Cao Su Việt Nam (UPCoM: GVR), Tổng Công ty Lương thực Miền Nam (UPCoM: VSF), Tổng Công ty Phát điện 3 (UPCoM: PGV), Tổng Công ty Thương mại Hà Nội (UPCoM: HTM). Doanh nghiệp thoái vốn có CTCP Nhựa Bình Minh (HOSE: BMP), Tổng CTCP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex, HNX: VCG)…
Đến ngày 01/02/2019, quy mô vốn hóa sàn HOSE đạt gần 2.6 triệu tỷ đồng – thấp hơn so với mức gần 2.97 triệu tỷ đồng vào đầu năm Mậu Tuất (phiên giao dịch đầu tiên là 21/02/2018).
Kỳ vọng gì cho năm Kỷ Hợi?
Mặc dù TTCK khép lại một năm đượm buồn nhưng nhà đầu tư được phép kỳ vọng vào tương lai tươi sáng hơn trong năm 2019.
Cuối tháng 9, FTSE Russell đã công bố kết quả phân hạng định kỳ thị trường hàng năm, Việt Nam được thêm vào danh sách theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi loại 2 (secondary Emerging). Với quyết định của FTSE Russell, Việt Nam có cơ hội nâng hạng sau 1 năm theo dõi và có thể rơi vào 1 trong 2 kỳ công bố tháng 3 hoặc tháng 9/2020, tùy thuộc vào khả năng cải thiện các tiêu chí của FTSE Russell.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, khi các thị trường mới nổi được tham gia các chỉ số toàn cầu sẽ có sự hội nhập lớn hơn với các thị trường tài chính toàn cầu, dẫn đến giảm phí bảo hiểm rủi ro vốn chủ sở hữu, cũng như giảm chi phí vốn, đồng thời thu hút nhiều nhà đầu tư mới và hỗ trợ giao dịch gia tăng. Theo đó, giá cổ phiếu cũng sẽ tăng lên như là kết quả của việc thu hút nhiều nhà đầu tư hơn và tính minh bạch được nâng cao. Trên thực tế, điều này từng xảy ra ở nhiều quốc gia khi được các tổ chức nâng hạng. Bên cạnh đó, việc TTCK được nâng hạng cũng là động lực cho các cơ quan quản lý tiếp tục đẩy mạnh cải cách và nâng cấp thị trường, thỏa mãn các tiêu chí của các đơn vị cung cấp chỉ số quốc tế.
Dự thảo luật chứng khoán (sửa đổi) gồm 10 chương, 137 điều đang được Bộ Tài chính lấy ý kiến đóng góp rộng rãi để sửa đổi, bổ sung; sẽ trình Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội cho ý kiến vào quý 2/2019. Khi đưa vào thực hiện, Luật cũng được dự báo sẽ tác động tích cực lên thị trường nói chung.
"Các nhà đầu tư kỳ vọng lợi nhuận tốt từ tài chính trong năm 2018 (Mậu Tuất) có thể thất vọng" – như dự đoán hồi đầu năm của CLSA, một tổ chức tư vấn đầu tư có trụ sở tại Hồng Kông. Theo CLSA, con chó đại diện cho trách nhiệm và lòng trung thành và là một dấu hiệu phòng thủ và bảo vệ. Các doanh nhân nên gắn bó với các khách hàng trung thành nhất của họ, và các nhà đầu tư không nên quá tham lam.
Bước sang năm Kỷ Hợi, hy vọng mọi thứ sẽ tươi sáng hơn…
Gia Nghi
