Theo Dong Hai
Investing.com – Những ngày đầu năm 2024, một số ngân hàng thương mại cổ phần đã có thông báo về kế hoạch tăng vốn sau khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có công văn về việc chấp thuận cho một số ngân hàng tăng vốn điều lệ thông qua nhiều phương án như phát hành cổ phiếu để chia cổ tức, chào bán riêng lẻ, phát hành cổ phiếu cho nhà đầu tư chiến lược nước ngoài… Theo đó, các ngân hàng được chấp thuận tăng vốn điều lệ gồm: Ngân hàng TMCP Bưu điện Liên Việt (HM:LPB) (LPBank), Ngân hàng TMCP Quốc dân (NCB), Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công thương (SaigonBank)…
Trong ngày 2/1, NCB cho biết vừa được NHNN chấp thuận cho tăng vốn điều lệ lên hơn 11.800 tỷ đồng. Theo đó, NCB sẽ phát hành và chào bán 620 triệu cổ phiếu với giá 10.000 đồng/cổ phiếu, nhằm tăng vốn điều lệ thêm 6.200 tỷ đồng. Nếu phát hành thành công, vốn điều lệ của NCB sẽ tăng từ 5.602 tỷ đồng lên 11.802 tỷ đồng. Theo kế hoạch, NCB sẽ thực hiện phát hành cổ phiếu ngay sau khi được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận (dự kiến trong quý II/2024). Việc chuyển nhượng số cổ phiếu này bị hạn chế trong vòng 1 năm kể từ ngày hoàn thành chào bán.
LPBank cũng vừa được Ngân hàng Nhà nước chấp thuận tăng vốn điều lệ từ 20.576 tỷ đồng lên hơn 25.576 tỷ đồng. Trước đó, LPBank cũng đã được chấp thuận tăng vốn điều lệ thêm tối đa 11.385 tỷ đồng theo phương án do đại hội đồng cổ đông thường niên 2023 thông qua. Cụ thể, ngân hàng phát hành hơn 328,5 triệu cổ phiếu trả cổ tức với tỷ lệ 19%, đồng thời phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu với giá trị tương đương 5.000 tỷ đồng. Sau tăng vốn điều lệ, LPBank tiếp tục nằm trong top những ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân có vốn điều lệ lớn nhất hệ thống.
Cuối tháng 12/2023, SaigonBank cũng được chấp thuận tăng vốn điều lệ tối đa thêm 308 tỷ đồng dưới hình thức phát hành cổ phiếu để chi trả cổ tức cho cổ đông hiện hữu. Đại diện ngân hàng cho biết việc tăng vốn điều lệ là cần thiết đối với SaigonBank nhằm nâng cao năng lực tài chính, đồng thời đổi mới công nghệ bắt kịp xu hướng phát triển.
Trước đó trong năm 2023, NHNN cũng đã có văn bản chấp thuận tăng vốn điều lệ đối với 21 ngân hàng thương mại cổ phần, chủ yếu là từ nguồn vốn chủ sở hữu của ngân hàng (lợi nhuận để lại và các quỹ dự trữ). Các ngân hàng được chấp thuận bao gồm: HDBank (HM:HDB), MB, SeABank, ACB (HM:ACB), VIB (HM:VIB), TPBank, LPBank, BacABank, VietABank, VietBank, Techcombank (HM:TCB), Eximbank (HM:EIB), OCB, ABBank, SHB (HM:SHB), BVBank, MSB, KienLongBank, NamABank, NCB, VPBank (HM:VPB).
Đối với ngân hàng thương mại quốc doanh, NHNN cũng trình Thủ tướng Chính phủ xem xét bổ sung vốn nhà nước cho BIDV (HM:BID) từ nguồn lợi nhuận còn lại sau thuế, sau trích lập các quỹ năm 2021 và chỉ đạo Vietcombank (HM:VCB), VietinBank hoàn thiện lại phương án tăng vốn từ nguồn lợi nhuận còn lại sau thuế, sau trích lập các quỹ năm 2021…
Vốn điều lệ là một cấu phần chủ yếu để tính toán hệ số an toàn vốn (CAR) và xếp hạng các tổ chức tín dụng (TCTD). Hệ số CAR được tính theo Thông tư số 41 tiếp cận chuẩn mực quốc tế Basel II, được quy định tối thiểu là 8%.
Theo Đề án cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021 - 2025, ngành ngân hàng phấn đấu đến năm 2023, tỷ lệ an toàn vốn của các ngân hàng thương mại đạt tối thiểu 10 - 11%, đến năm 2025 đạt tối thiểu 11 - 12%.
Tuy nhiên, theo nhận định của các chuyên gia, mặc dù các ngân hàng liên tục có kế hoạch tăng vốn, đặc biệt trong quý IV/2023, hàng loạt ngân hàng đã đẩy mạnh thực hiện các thủ tục cuối cùng để tiến hành trả cổ tức bằng cổ phiếu cho cổ đông theo kế hoạch đã đề ra, qua đó có thêm nguồn lực gia tăng vốn điều lệ, nhưng hệ thống ngân hàng Việt Nam vẫn đang mỏng vốn, hệ số CAR thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực. Đặc biệt, nhiều nước trong khu vực đã thực hiện áp dụng Basel III hoặc một phần của Basel III.
Theo số liệu công bố mới nhất của NHNN, tính đến tháng 5/2023, tổng vốn điều lệ của toàn hệ thống các TCTD đạt 888.864 tỷ đồng, tăng 1,35% so với cuối năm 2022.
Tỷ lệ CAR của các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài áp dụng theo Thông tư 41/2016/TT-NHNN đạt 11,70% (giảm nhẹ so với mức 11,68% vào thời điểm cuối năm 2022), trong đó tỷ lệ an toàn vốn của nhóm ngân hàng thương mại nhà nước đạt 9,53% (tăng 0,37% so với cuối năm 2022); nhóm ngân hàng thương mại cổ phần đạt 11,90% (giảm 0,11%); nhóm ngân hàng nước ngoài đạt 21,21% (tăng 2,05%).
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cho rằng khối ngân hàng thương mại tư nhân tiếp tục đặt mục tiêu tỷ lệ CAR cao hơn trước, nhờ sự chủ động trong quản lý vốn và tiếp cận gần hơn với các tiêu chuẩn Basel III để xây dựng cơ sở vốn vững chắc và thúc đẩy tăng trưởng cho vay.
Tổng giám đốc một ngân hàng thương mại cho biết, mức vốn điều lệ lớn cho phép các ngân hàng tăng quy mô tài sản, nâng cao năng lực tài chính, mở rộng hơn nữa hoạt động kinh doanh thông qua việc tăng giới hạn được cấp tín dụng. Do đó, việc tăng vốn để nâng cao năng lực tài chính là hết sức cần thiết đối với các nhà băng trong năm 2024.
Fitch Ratings cũng cho rằng Việt Nam ghi nhận tốc độ tăng trưởng tín dụng khá nhanh những năm gần đây, đòi hỏi các ngân hàng phải tăng vốn, đảm bảo các tỷ lệ an toàn: "Hệ thống ngân hàng cần bổ sung vốn tới 10,7 tỷ USD (2,9% GDP) để đảm bảo dự phòng rủi ro và duy trì hệ số CAR ở mức 10%".
Theo dự báo của giới phân tích, trong năm 2024, ngành ngân hàng còn phải đối diện với một vài khó khăn như nợ xấu và nợ tiềm ẩn rủi ro có xu hướng tiếp tục tăng. Bên cạnh đó, ngân hàng vẫn đóng vai trò là chủ cột về vốn để hỗ trợ các doanh nghiệp khôi phục sản xuất, kinh doanh. Vì vậy, vốn điều lệ cao sẽ là “bộ đệm” giúp cho các ngân hàng thương mại có thêm nguồn lực để chống chọi với những khó khăn, thách thức, đặc biệt trong môi trường kinh tế có nhiều biến động như hiện nay, áp lực tăng vốn đè nặng lên các ngân hàng. Việc tăng vốn còn tạo cơ sở, điều kiện để các ngân hàng thương mại tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh.