Vietstock - Nikkei: Việt Nam và Thái Lan vượt mặt Singapore và Malaysia trong cuộc đua phi tiền mặt ở Đông Nam Á
Các Chính phủ ở Đông Nam Á đang đẩy mạnh các nỗ lực tạo ra nền kinh tế phi tiền mặt, trong đó các quốc gia đang phát triển như Việt Nam và Thái Lan vượt mặt các quốc gia giàu có hơn như Singapore và Malaysia trong cuộc đua thanh toán điện tử.
Việt Nam và Thái Lan đang chứng kiến sự bùng nổ trong lĩnh vực thanh toán di động khi ngày càng nhiều người sử dụng ví điện tử để thanh toán cho hàng hóa và dịch vụ mà không cần thông qua một trung gian như ngân hàng.
Việt Nam đang thúc đẩy thanh toán điện tử kể từ năm 2008. Chỉ khoảng 40% trong số 95 triệu người Việt Nam có tài khoản ngân hàng, phần lớn đều ở khu vực đô thị, trong khi có tới khoảng 120 triệu thuê bao di động và mạng lưới viễn thông phủ sóng khắp cả nước.
Các công ty công nghệ thông tin và viễn thông trong nước, bao gồm VNPT, Viettel và FPT, đã tung ra ra mắt ví điện tử và khuyến khích mọi người từ bỏ thói quen thanh toán tiền mặt của họ. Mãi cho tới gần đây, việc thanh toán trực tuyến mới thực sự phát triển mạnh mẽ.
Số lượng người thực hiện thanh toán di động tại các cửa hàng ở Việt Nam đang tăng nhanh hơn những khu vực khác thuộc ASEAN, dựa trên một báo cáo gần đây của PwC. Tỷ lệ người tiêu dùng tại Việt Nam sử dụng thanh toán di động tăng từ 37% (năm 2018) lên 61% vào năm 2019.
“Dịch vụ thanh toán di động cũng đang dần được chấp nhận rộng rãi, nhất là ở các khu vực mới nổi – dịch vụ này vốn đã vượt mặt các hệ thống điện thoại cố định và đi thẳng tới điện thoại đi động và điện thoại thông minh”, trích từ báo cáo PwC.
Ứng dụng thanh toán Momo, một trong những ứng dụng ví điện tử phổ biến nhất tại Việt Nam, đã có được khách hàng thứ 10 triệu trong tháng 11/2018, tăng gấp 10 lần so với hai năm về trước. Dịch vụ này cho phép người dùng thanh toán hóa đơn, chuyển tiền hoặc mua hàng tại hơn 100,000 điểm thanh toán trên cả nước, bao gồm các cửa hàng Circle K và Ministop.
Momo tiếp tục thu hút tài trợ để mở rộng quy mô. Vào tháng 1/2019, họ đã tổ chức một vòng tài trợ Series C trị giá khoảng 100 triệu USD, dẫn đầu là quỹ đầu tư vốn tư nhân Warburg Pincus. Trong năm 2016, Môm đã có được 28 triệu USD từ Goldman Sachs và Standard Chartered Private Equity.
Một ứng dụng thanh toán di động khác là ZaloPay đã tăng trưởng nhanh chóng kể từ khi ra mắt vào năm 2017. Ứng dụng này dựa vào mạng lưới 100 triệu người dùng đã đăng ký với công ty mẹ VNG, một nền tảng giải trí và truyền thông xã hội trực tuyến. VNG được coi là kỳ lân công nghệ đầu tiên của Việt Nam.
Ngay cả quỹ quản lý tài sản của Singapore, GIC, cũng đang đổ vốn vào thị trường thanh toán di động của Việt Nam. Theo một báo cáo được công bố đầu tháng này bởi trang web tin tức trực tuyến DealStreetAsia, họ là nhà đầu tư chính trong một vòng tài trợ cho VNPay – vốn có trụ sở ở Hà Nội. Theo nguồn tin này, vòng huy động vốn của VNPay thu về “trên 50 triệu USD”.
Trong tháng 1/2019, Chính phủ Việt Nam đã đưa ra văn bản yêu cầu Ngân hàng Nhà nước thực hiện những biện pháp mới để khuyến khích sử dụng ví điện tử, như cho phép mọi người thêm tiền vào ví mà không cần thông qua tài khoản ngân hàng. Ngoài ra, họ cũng phê duyệt một dự án thí điểm cho phép chuyển tiền và mua hàng thông qua tài khoản điện thoại di động cho các giao dịch nhỏ.
Thái Lan hiện đang dẫn đầu trong khu vực với tỷ lệ người dân thanh toán di động đạt 67%. Ngân hàng di động (mobile banking) đang phát triển rực rỡ ở Thái Lan, nhiều người Thái còn không có thẻ tín dụng hoặc sổ séc.
Tháng 3/2018, 4 ngân hàng lớn nhất Thái Lan, Ngân hàng Bangkok, Kasikornbank, Ngân hàng thương mại Siam và Ngân hàng Krung Thai đã đã giảm phí cho chủ tài khoản thực hiện giao dịch qua Internet và giao dịch di động tại bất kỳ ngân hàng Thái Lan nào. Một số ngân hàng nhỏ khác cũng nốt gót theo động thái này.
Những xu hướng này phù hợp với kế hoạch của chính phủ Thái Lan để hướng tới một quốc gia không tiền mặt. Các quốc gia phát triển hơn trong khu vực, chẳng hạn như Singapore và Malaysia đang có sự giảm trong thanh toán trực tuyến bất chấp những nỗ lực khiến người dân tự loại bỏ thói quen tiêu tiền mặt.
Tiền mặt và séc vẫn chiếm 40% tthanh toán của Singapore, đơn giản vì họ có mạng lưới ATM rộng khắp. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), trong năm 2017, cứ 100,000 người lớn ở Singapore thì có trên 65 máy ATM.
Vũ Hạo (Theo Nikkei Asian Review)
