Ai đang âm thầm gom hàng khi thị trường điều chỉnh sâu?
Investing.com - Nợ xấu trong hệ thống ngân hàng được dự báo sẽ tiếp tục tăng trong quý II/2025 do xu hướng gia tăng của nợ nhóm 2 – một dấu hiệu sớm của nợ xấu – cùng với lượng lớn nợ tiềm ẩn chưa được xử lý triệt để. Diễn biến này cho thấy áp lực chất lượng tài sản của các ngân hàng vẫn chưa giảm và có thể kéo dài đến cuối năm.
Theo báo cáo của Vietnam Report, nợ xấu tại các ngân hàng thương mại từng đạt đỉnh vào quý III/2023, sau đó được phần nào kiểm soát nhờ Thông tư 02/2023 của Ngân hàng Nhà nước, cho phép cơ cấu lại thời hạn trả nợ mà không bị chuyển nhóm nợ. Bước sang năm 2024, nhờ lãi suất duy trì ở mức thấp và doanh nghiệp dần phục hồi, tỷ lệ nợ xấu đã giảm về mức 1,93 - 2,22%. Tuy nhiên, một số ngân hàng vẫn ghi nhận tỷ lệ nợ xấu cao, cá biệt có nơi vượt 14% trong quý I, dù đã giảm so với mức đỉnh 35,3% trước đó.
Tổng nợ xấu toàn hệ thống vào cuối quý I/2025 đã vượt 300.000 tỷ đồng, tăng hơn 16% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, nợ nhóm 5 – nợ có khả năng mất vốn – tăng mạnh, chiếm tới 1,25% tổng dư nợ cho vay, tương đương 176.000 tỷ đồng, mức cao kỷ lục và vượt cả tổng nợ xấu vào cuối năm 2022.
Tính riêng 27 ngân hàng niêm yết, nợ xấu nội bảng từ cho vay khách hàng trong quý I/2025 tăng hơn 37.000 tỷ đồng, nâng tổng nợ xấu lên hơn 265.000 tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ 2,16% – tăng so với mức 1,92% của quý trước nhưng vẫn thấp hơn đỉnh 2,26% của quý III/2024. Trên toàn hệ thống, nợ xấu nội bảng đã lên tới 833.000 tỷ đồng vào cuối tháng 2/2025, chiếm 5,29% tổng dư nợ tín dụng – tăng so với mức 4,98% cuối năm 2024.
Điều đáng lo ngại là dù nợ xấu tăng, chi phí dự phòng của nhiều ngân hàng lại giảm. Trong quý I/2025, chi phí trích lập dự phòng toàn ngành đạt gần 29.000 tỷ đồng, chỉ bằng 45% nợ xấu hình thành ròng. Tỷ lệ bao phủ nợ xấu do đó giảm từ 110% xuống còn 92%, làm tăng rủi ro nếu chất lượng tín dụng tiếp tục xấu đi.
Công ty Chứng khoán Rồng Việt (HM:VDS) nhận định nợ xấu có thể tăng mạnh trong quý II khi nợ nhóm 2 – khoản vay có dấu hiệu trễ hạn – đã tăng thêm khoảng 7.000 tỷ đồng trong quý I, kết thúc chuỗi ba quý giảm liên tiếp. Ước tính, quy mô nợ nhóm 2 mới phát sinh trong quý có thể lên tới hơn 70.000 tỷ đồng.
Nếu các khoản này không được xử lý kịp thời, chúng có thể chuyển thành nợ xấu trong kỳ kế tiếp. Hiện nợ xấu tiềm ẩn toàn hệ thống được ước tính khoảng 193.000 tỷ đồng, bao gồm nợ tại VAMC, nợ được cơ cấu lại theo Thông tư 02 và các khoản vay có rủi ro từ yếu tố thị trường như chính sách thuế quan đối ứng.
Sự gia tăng nợ xấu dự kiến sẽ có sự phân hóa rõ rệt giữa các nhóm ngân hàng.
Nhóm ngân hàng thương mại cổ phần, đặc biệt là các đơn vị có quy mô lớn và vừa, vẫn đang đối mặt với nợ xấu phát sinh từ các khoản cho vay mua bất động sản – lĩnh vực đang gặp nhiều khó khăn pháp lý. Tỷ trọng nợ nhóm 2, 3 và 4 tại nhóm ngân hàng này còn khá lớn, trong khi đây là các khoản chưa được trích lập dự phòng đầy đủ, dẫn đến áp lực chi phí trích lập có thể tăng trong thời gian tới nhằm duy trì tỷ lệ an toàn tài chính.
Chung quy lại, nợ xấu trong hệ thống ngân hàng nhiều khả năng sẽ tiếp tục gia tăng từ quý II trở đi nếu các khoản nợ nhóm 2 không được xử lý kịp thời và hiệu quả, trong bối cảnh quy mô nợ xấu tiềm ẩn vẫn ở mức cao và áp lực trích lập dự phòng chưa có dấu hiệu giảm nhiệt.