Lạm phát Mỹ vẫn neo cao, trái ngược tuyên bố của ông Trump

Investing.com - Ông Trump liên tục tuyên bố “đã đánh bại lạm phát”, nhưng giá cà phê vẫn tăng hơn 21% và thực phẩm ghi nhận mức tăng mạnh nhất trong thập kỷ ngoài giai đoạn dịch bệnh.

Lạm phát tại Mỹ đã tăng trong 3/4 tháng gần nhất, cao hơn đôi chút so với cùng kỳ năm trước — thời điểm được cho là đã góp phần khiến chiến dịch tranh cử của bà Kamala Harris thất bại. Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump và một số quan chức Cục Dự trữ Liên bang (Fed) lại thể hiện thái độ khá lạc quan.

Phát biểu tại Liên Hợp Quốc cuối tháng 9, ông Trump khẳng định: “Giá hàng tạp hóa giảm, lãi suất thế chấp giảm và lạm phát đã bị đánh bại.”

Còn Chủ tịch Fed Jerome Powell, trong bài phát biểu trước khi cơ quan này hạ lãi suất lần đầu tiên trong năm, cho biết lạm phát “dù còn cao hơn mục tiêu, nhưng đã giảm mạnh so với mức đỉnh hậu đại dịch.”

Tuy nhiên, việc xem nhẹ rủi ro lạm phát khi chỉ số giá tiêu dùng vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Với Nhà Trắng, đây có thể là vấn đề nhạy cảm khi các khảo sát cho thấy phần lớn người dân vẫn xem giá cả cao là gánh nặng tài chính lớn. Còn với Fed, việc cắt giảm lãi suất trong bối cảnh chính quyền Trump liên tục mở rộng thuế quan có thể khiến uy tín kiểm soát giá cả của cơ quan này bị nghi ngờ, nếu lạm phát không hạ nhiệt như dự tính.

Theo chuyên gia Karen Dynan thuộc Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, khi ký ức về lạm phát thời kỳ đại dịch vẫn còn mới và thuế nhập khẩu làm tăng giá hàng hóa, niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp rằng giá cả sẽ ổn định có thể bị lung lay. “Nếu điều đó xảy ra, các đợt cắt giảm lãi suất của Fed sẽ bị xem là sai lầm,” bà nhận định.

Thực tế, các mức thuế mới chưa khiến lạm phát tăng mạnh như nhiều dự báo trước đó, nhưng vẫn cao hơn mục tiêu của Fed. Giá tiêu dùng tháng 8 tăng 2,9% so với cùng kỳ — cao hơn mức 2,6% một năm trước. Một số mặt hàng thiết yếu tăng mạnh hơn hẳn: thực phẩm tăng 2,7%, còn cà phê leo tới 21% do Mỹ áp thuế 50% lên hàng nhập từ Brazil cùng tác động của hạn hán.

Ngoài ra, chi phí hàng hóa lâu bền như đồ gia dụng, nội thất, đồ chơi cũng tăng gần 2%, chấm dứt giai đoạn gần 30 năm giảm giá. Các mức thuế mới mà ông Trump vừa áp dụng, gồm 100% với dược phẩm, 50% với tủ bếp và 25% với xe tải nặng, tiếp tục gây sức ép lên doanh nghiệp.

Một số công ty cho biết buộc phải tăng giá bán để bù chi phí thuế. Campbell Soup thông báo “điều chỉnh giá có chọn lọc” do giá lon thiếc tăng vì thuế nhập khẩu thép, trong khi National Tree Company — nhà sản xuất cây thông Noel nhân tạo lớn nhất nước Mỹ — dự kiến tăng giá khoảng 10% dịp lễ cuối năm do thuế cao và sản xuất tại Trung Quốc bị gián đoạn.

Các quan chức Fed thừa nhận rủi ro lạm phát vẫn hiện hữu. Jeffrey Schmid, Chủ tịch Fed khu vực Kansas City, nhấn mạnh “duy trì uy tín trong kiểm soát lạm phát là nhiệm vụ then chốt”, vì mất niềm tin của thị trường có thể khiến chi phí kiềm chế giá cả trong tương lai cao hơn nhiều.

Một số thành viên khác của Fed lại cho rằng tác động của thuế quan có thể được bù đắp. Thống đốc Stephen Miran, người được ông Trump bổ nhiệm, cho rằng giá thuê nhà đang hạ và nhu cầu suy giảm do chính sách siết nhập cư sẽ giúp giảm áp lực lạm phát. “Tôi lạc quan hơn nhiều người khác về triển vọng giá cả,” ông nói.