Vietstock - Việt Nam vẫn tỏa sáng bất chấp áp lực từ thương mại và thị trường mới nổi
Với tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh trong 6 tháng đầu năm 2018, Việt Nam vẫn tỏa sáng trong lúc các quốc gia Đông Nam Á đối mặt với triển vọng không chắc chắn từ rủi ro chiến tranh thương mại và đà tăng của đồng USD.
Mối đe dọa từ cuộc xung đột thương mại toàn cầu đang đè nặng lên triển vọng của các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu như Singapore và Malaysia, trong khi Indonesia và Philippines lại đối mặt với áp lực từ mức nợ nước ngoài cao vì đồng nội tệ của họ liên tục suy giảm so với đồng USD.
Bất chấp các hiệu ứng lan truyền sang châu Á, Việt Nam vẫn đứng vững. Đối mặt với áp lực chi phí gia tăng từ các hàng rào thuế quan của Mỹ, các nhà sản xuất Trung Quốc bắt đầu chuyển hoạt động sản xuất sang các quốc gia châu Á có chi phí rẻ hơn, như Việt Nam và Bangladesh. Các công ty Hàn Quốc, Nhật Bản và Đài Loan đã đầu tư vào Việt Nam từ trước đó.
Nhiều quốc gia thuộc khối ASEAN đang có vị thế kinh tế mạnh hơn nhiều so với cuối thập niên 90 – thời điểm xảy ra cuộc khủng hoảng tài chính châu Á. Thế nhưng, những biến động gần đây nhất (xuất phát từ các nỗi lo về thị trường mới nổi) cùng với xung đột thương mại trên toàn cầu đang làm dấy lên các câu hỏi: Quốc gia nào sẽ bị tác động nặng nề nhất? Rủi ro lan truyền đối với khu vực này sẽ ra sao? Và làm sao để hạn chế tác động từ làn sóng rút vốn và đà suy yếu của đồng nội tệ?
Các nhà hoạch định chính sách và nhà lãnh đạo doanh nghiệp nhóm họp tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) ở Hà Nội sẽ cố gắng bàn luận về các cách thức để giảm thiểu tác động kép từ một Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) “diều hâu hơn” và việc Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục leo thang trong cuộc xung đột thương mại.
“Những gì chúng tôi đang xem xét ở đây là dấu hiệu phân hóa các thị trường mới nổi trong khu vực, vì một số thị trường không bị ảnh hưởng tiêu cực”, Dwyfor Evans, Trưởng Bộ phận Chiến lược vĩ mô châu Á-Thái Bình Dương tại State Street Global Markets, cho hay.
“Nếu Mỹ không thể bù đắp việc giảm hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc bằng cách mời gọi các công ty mang hoạt động sản xuất trở về lại quê hương, thì Mỹ sẽ phải sử dụng nguồn thay thế để đáp ứng nhu cầu mạnh ở quê nhà”, ông cho hay. “Tôi sẽ không nhập khẩu đồ chơi từ Trung Quốc. Thay vào đó, tôi sẽ nhập khẩu từ Việt Nam, vì vậy chiến tranh thương mại và lập trường bảo hộ thương mại thực sự rồi cũng sẽ có lợi cho Việt Nam”.
Nhà đầu tư nước ngoài
Trong 8 tháng đầu năm 2018, Việt Nam nhận được 11.25 tỷ USD từ nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), tăng 9.2% so với cùng kỳ năm trước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam cho biết trong tháng trước. Trong năm 2017, Việt Nam thu hút lượng vốn FDI kỷ lục, lên tới 17.5 tỷ USD.
“Nhiều công ty đang đổi địa điểm hoạt động”, Robert Subbaraman, Trưởng Bộ phận Kinh tế thị trường mới nổi tại Nomura, nói với CNBC trong ngày thứ Hai (10/09). “Dòng chảy FDI đã rất mạnh và cung cấp sự hỗ trợ cho Việt Nam”.
Mặc dù các yếu tố cơ bản hiện tại có vẻ “khá tốt”, nhưng ông Subbaraman cho rằng Việt Nam phải cẩn trọng về phương diện tài khóa. Các nhà hoạch định chính sách phải đảm bảo thâm hụt ngân sách không gây ra tác động tiêu cực và nền kinh tế không rơi vào trạng thái quá nhiệt. “Điều đó thường diễn ra khi có dòng vốn vào mạnh và các công ty dịch chuyển vào”.
Michael Langford, Tổng Giám đốc tại công ty tư vấn doanh nghiệp Airguide, cho hay căng thẳng thương mại Mỹ - Trung sẽ thắt chặt mối quan hệ giữa Trung Quốc và Việt Nam về chính trị.
“Hiện nay, nhiều công ty Trung Quốc có nhà máy ở Việt Nam, chẳng hạn nhà sản xuất pin như Vision, cho tới công ty sản xuất nội thất và hàng dệt may”, ông nói thêm.
Chidu Narayanan, Chuyên gia kinh tế tại Standard Chartered Bank, cho hay Việt Nam là nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào thương mại, trong đó tỷ lệ thương mại/GDP đến gần 200% và ngày càng tăng.
Dù vậy, dòng vốn FDI vào Việt Nam có khả năng vẫn ở mức cao trong năm 2018, dẫn đầu là hoạt động sản xuất công nghiệp – vốn chiếm tới 50% dòng vốn vào, Narayanan cho biết trong một nghiên cứu công bố hồi cuối tháng 6/2018.
Ông nhận định, Standard Chartered dự báo cả vốn FDI đăng ký và thực hiện (registered and implemented FDI) sẽ gần bằng 15 tỷ USD trong năm 2018, thấp hơn mức 21 tỷ USD trong năm 2017.
“Việt Nam đã hưởng lợi từ việc tham gia vào các thỏa thuận thương mại khu vực, một dân số trẻ và có học thức, một lực lượng lao động giá rẻ và ngày càng tăng cùng vị trí địa lý thuận lợi với Trung Quốc”, ông cho hay. “Điều này có thể tiếp tục thu hút dòng vốn FDI chảy vào Việt Nam trong vài năm tới”.
Vũ Hạo (Theo CNBC)