Thủ tướng: Không “ôm giữ” ở bộ, ngành điều kiện không cần thiết

Vietstock - Thủ tướng: Không “ôm giữ” ở bộ, ngành điều kiện không cần thiết

Sáng ngày 24/7, chủ trì Hội nghị trực tuyến về "Thúc đẩy cơ chế một cửa quốc gia, cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu, tinh thần chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm trên cơ sở áp dụng quản lý rủi ro và đánh giá tuân thủ của doanh nghiệp (DN); minh bạch và công khai phương pháp, tiêu chí kiểm tra; không “ôm giữ” ở bộ, ngành mình những điều kiện không cần thiết…

Tiết kiệm trên 200 triệu USD

Theo Bộ Tài chính, hiện có 11 bộ, ngành đã kết nối và thực hiện 53 thủ tục hành chính với gần 1,26 triệu hồ sơ của 22.000 DN được xử lý thông qua Cơ chế một cửa quốc gia. Riêng Bộ Tài chính, tất cả các quy trình thủ tục hải quan đã kết nối Cơ chế một cửa quốc gia với 99,65% DN tham gia thực hiện tại 100% các đơn vị hải quan trên phạm vi toàn quốc.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin đã rút ngắn thời gian làm thủ tục hải quan cho DN, giảm thiểu giấy tờ và đơn giản hóa hồ sơ hải quan. Hiện nay, thời gian tiếp nhận và thông quan đối với hàng luồng xanh chỉ từ 1-3 giây, đối với hàng luồng vàng, thời gian xử lý và kiểm tra hồ sơ không quá 2 giờ làm việc.

Thực hiện Cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN không chỉ tạo thuận lợi cho DN mà còn mang lại nhiều lợi ích cho các cơ quan của Chính phủ. Báo cáo của Ngân hàng Thế giới (WB) cho thấy, tính trung bình, chi phí thông quan trực tiếp tại cửa khẩu cho 1 lô hàng giảm 19 USD. Đến cuối năm 2017, DN tiết kiệm được trên 200 triệu USD cho 11 triệu tờ khai; trên 16 triệu giờ lưu kho đối với hàng xuất khẩu (với 5,36 triệu tờ khai xuất khẩu) và trên 34 triệu giờ lưu kho bãi đối với hàng nhập khẩu (với 5,72 triệu tờ khai nhập khẩu).

Kết quả này phản ánh nỗ lực cải cách thủ tục hành chính của các cơ quan thuộc Chính phủ trong lĩnh vực giao lưu hàng hóa qua biên giới.

“Nhiều DN mừng rơi nước mắt vì sau nhiều năm đã có những thay đổi”, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) Nguyễn Đình Cung nói, tỷ lệ hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành trước thông quan giảm từ hơn 30% xuống còn 19,4%, góp phần giảm đáng kể tình trạng kẹt cảng. DN đã tiết kiệm được đáng kể chi phí và hàng triệu ngày công/năm.

Còn tình trạng “nửa vời”

Tuy nhiên, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho hay, kết quả triển khai cơ chế một cửa quốc gia còn khiêm tốn khi số lượng mới đạt 53/283 thủ tục. Theo phản ánh của DN, việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia vẫn chưa đi vào thực chất. Khi thực hiện một số thủ tục vẫn ở tình trạng “nửa vời”, bên cạnh việc gửi hồ sơ điện tử, DN vẫn bị yêu cầu phải xuất trình hồ sơ, chứng từ giấy.

Thậm chí, còn nhiều yêu cầu về thông tin chứng từ dư thừa, chồng chéo giữa các cơ quan. Số lượng hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành chiếm tỷ trọng lớn, trong khi tỷ lệ phát hiện sai phạm thấp (tính đến cuối năm 2017 chỉ dưới 1%).

“Nhiều mặt hàng (khoảng 58% theo thống kê năm 2017) chịu sự kiểm tra chồng chéo giữa các bộ hoặc giữa các đơn vị trong bộ. Tình trạng này đã được phản ánh nhiều lần, nhiều nơi nhưng chưa được giải quyết, trừ kiểm tra an toàn thực phẩm. Trong đó, 54,4% mặt hàng phải thực hiện 2 thủ tục; 3,6% mặt hàng phải thực hiện 3 thủ tục”, ông Cung chỉ ra, còn khoảng cách khá xa so với mục tiêu đề ra.

Thời gian tới, sức ép của chỉ tiêu cắt giảm 50% thủ tục kiểm tra chuyên ngành, 50% điều kiện kinh doanh theo Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ là rất lớn, không có chỗ cho sự chần chừ. Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, cần có những giải pháp cụ thể với từng ngành, từng lĩnh vực.

Đưa ra giải pháp, Viện trưởng CIEM đề nghị, áp dụng phổ biến cách thức quản lý dựa trên mức độ rủi ro của hàng hóa và mức độ tuân thủ của DN. Bắt buộc các bộ, ngành phải kết nối tất cả các thủ tục qua NSW, không phải vừa online vừa nộp hồ sơ giấy. Giảm chi phí vận tải, lập lại trật tự, chấn chỉnh ngay tình trạng các hãng tàu tuỳ tiện đưa ra các loại phí đối với hàng hoá.

Phát biểu kết luận hội nghị, ghi nhận, đánh giá cao những kết quả đã được, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đánh giá cao Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại và biểu dương các bộ: Tài chính, Công thương, Giao thông vận tải, Khoa học công nghệ, Nông nghiệp & Phát triển nông thôn, Y tế.

“Bộ, ngành nào không được biểu dương hôm nay tức là bộ, ngành đó còn gây phiền hà trong sản xuất kinh doanh, chưa thực hiện tốt chủ trương Chính phủ giao”, người đứng đầu Chính phủ thẳng thắn, ngành nào chưa làm tốt, phải làm tốt hơn, địa phương nào chưa cải cách mạnh hơn cho hội nhập, tạo thuận lợi thương mại thì phải rà lại, xem lại để quán triệt chủ trương quan trọng này.

Giảm kiểm tra chuyên ngành vẫn phải đảm bảo yêu cầu quản lý

Thủ tướng yêu cầu, “phải cộng tác chung tay cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh tốt hơn nữa, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, hỗ trợ thúc đẩy phát triển và tăng trưởng bền vững, đặc biệt thực hiện tốt Nghị quyết 01 và 19 của Chính phủ”.

Bộ Tài chính phải khẩn trương hoàn thiện, trình Nghị định và Kế hoạch hành động của Chính phủ thúc đẩy Cơ chế một cửa quốc gia, Cơ chế một cửa ASEAN, tạo thuận lợi thương mại để sớm ban hành. Theo đó, trình Thủ tướng phê duyệt Kế hoạch hành động trong tháng 8/2018 và trình Chính phủ ban hành Nghị định trong tháng 9/2018.

Trong Nghị định và Kế hoạch hành động, phải đề xuất cải cách mang tính đột phá sâu rộng hơn, hiệu quả hơn, thiết thực hơn, đặc biệt công tác quản lý chuyên ngành đối với hàng hóa xuất nhập khẩu để tháo gỡ các tồn tại, bất cập, góp phần thúc đẩy xuất nhập khẩu, giao thương quốc tế và khu vực.

Theo người đứng đầu Chính phủ, không được dựa vào kiểm tra chuyên ngành để gây chậm trễ trong lưu thông hàng hóa. Phấn đấu giảm tỉ lệ các lô hàng phải kiểm tra chuyên ngành xuống dưới 15%.  Nhưng phải đảm bảo các yêu cầu về quản lý của cơ quan Nhà nước và chống buôn lậu, gian lận thương mại, bảo vệ sức khỏe nhân dân. Do đó, không thể thiếu chế tài xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân vi phạm về an toàn thực phẩm, gian lận thương mại.

Các bộ, ngành phải tiếp tục rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa 50% danh mục hàng hóa, sản phẩm và thủ tục kiểm tra chuyên ngành. Chấm dứt tình trạng có danh mục hàng hóa thuộc diện phải kiểm tra chuyên ngành nhưng không có quy định về quy chuẩn, tiêu chuẩn hoặc tiêu chí, phương pháp kiểm tra (trừ trường hợp hàng hóa đặc thù).

Theo Thủ tướng, tinh thần chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm trên cơ sở áp dụng quản lý rủi ro và đánh giá tuân thủ của DN; minh bạch và công khai phương pháp kiểm tra, tiêu chí kiểm tra thông qua việc ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn đánh giá; xã hội hóa hoạt động kiểm tra chuyên ngành. Không “ôm” giữ ở bộ, ngành mình những điều kiện không cần thiết, để giải phóng sức sản xuất.

Lãnh đạo Chính phủ bày tỏ mong muốn, Việt Nam phải là nơi thực thi tốt những cam kết quốc tế. “Đến Việt Nam, doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, khách du lịch có môi trường tốt nhất, thuận lợi nhất để mọi người cảm thấy thoải mái, thuận lợi như về nhà của mình”, Thủ tướng kỳ vọng sau Hội nghị này sẽ có chuyển biến mới về thực hiện NSW, ASW và tạo thuận lợi thương mại.

Hương Giang