Fed giữ nguyên lãi suất, nhưng đã có hai thành viên Hội đồng Thống đốc bất đồng
Investing.com - Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), ông Jerome Powell, sẽ điều trần trước Quốc hội trong tuần này giữa bối cảnh áp lực cắt giảm lãi suất đang gia tăng từ cả bên ngoài lẫn nội bộ Fed. Phiên điều trần bán niên đầu tiên sẽ diễn ra vào sáng thứ Ba trước Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện, tiếp đó là phiên điều trần tại Ủy ban Ngân hàng Thượng viện vào thứ Tư.
Thông thường, các phiên điều trần này là cơ hội để Chủ tịch Fed trình bày báo cáo chính sách tiền tệ, đưa ra các nhận định cơ bản về tình hình kinh tế và lãi suất. Tuy nhiên, phiên điều trần lần này diễn ra trong bối cảnh đặc biệt: không chỉ Tổng thống Donald Trump, mà cả nhiều quan chức Nhà Trắng đang gây sức ép buộc Fed phải bắt đầu chu kỳ cắt giảm lãi suất. Đồng thời, hai quan chức cấp cao của Fed – Thống đốc Michelle Bowman và Christopher Waller – gần đây cũng phát tín hiệu ủng hộ việc hạ lãi suất sớm nhất trong tháng 7.
Diễn biến này khiến thị trường đặt câu hỏi liệu Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), vốn luôn giữ khoảng cách với chính trị, đang bị ảnh hưởng bởi các áp lực bên ngoài.
Chuyên gia kinh tế Mohamed El-Erian (Allianz) nhận định trên CNBC rằng: “Đang xuất hiện các yếu tố chính trị len lỏi vào FOMC.”
Ông El-Erian đưa ra nhận xét này sau khi bà Bowman phát biểu tại Prague rằng bà thấy có lý do chính đáng để bắt đầu nới lỏng chính sách nếu lạm phát tiếp tục giảm. Trước đó, ông Waller cũng bày tỏ quan điểm tương tự trên CNBC.
Điều đáng chú ý là cả ông Waller và bà Bowman đều được bổ nhiệm bởi ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên và đều là những ứng viên tiềm năng thay thế ông Powell trong năm tới. Theo El-Erian, việc hai thống đốc theo khuynh hướng Cộng hòa cùng phát tín hiệu cắt giảm lãi suất đã tác động mạnh đến kỳ vọng của thị trường: “Giờ đây, ông Powell sẽ gặp khó trong việc thống nhất thông điệp nội bộ của Fed.”
Dữ liệu từ CME FedWatch cho thấy xác suất Fed hạ lãi suất trong tháng 7 hiện ở mức khoảng 23%, trong khi kỳ vọng đối với động thái cắt giảm vào tháng 9 tăng lên đến 82%.
Trong ngắn hạn, ông Powell có thể sẽ đối mặt với hai ngày chất vấn căng thẳng, khi cả hai phe trong Quốc hội đều có thể đưa ra các câu hỏi mang tính chỉ trích. Đảng Cộng hòa, theo định hướng của ông Trump, có thể gây áp lực về lý do chưa nới lỏng chính sách, trong khi một số thành viên Dân chủ – bao gồm Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren – cũng đang thúc giục Fed hành động.
Áp lực từ phía Tổng thống Trump
Tuy nhiên, kỳ vọng của ông Trump về việc Fed giảm mạnh lãi suất – ông từng gợi ý mức cắt giảm đến 2 điểm phần trăm – được đánh giá là thiếu thực tế. Thống đốc Waller cho biết ông chỉ ủng hộ bắt đầu hạ lãi suất dần dần. Tại cuộc họp FOMC gần đây, các thành viên cũng cho thấy họ dự kiến mức lãi suất điều hành cuối chu kỳ sẽ quanh mốc 3%, thấp hơn khoảng 1,25 điểm phần trăm so với hiện tại.
Các nhà phân tích cũng cảnh báo rằng việc cắt giảm quá nhanh có thể phản tác dụng. Ví dụ, trong giai đoạn từ tháng 9 đến tháng 12 năm ngoái, dù Fed cắt giảm lãi suất 1 điểm phần trăm, lợi suất trái phiếu Kho bạc Mỹ lại tăng lên do thị trường kỳ vọng tăng trưởng và lạm phát cao hơn.
Ông Jai Kedia, chuyên gia tại Viện Cato, cho rằng kỳ vọng về hiệu quả tức thời từ chính sách tiền tệ là điều không thực tế:
“Việc nghĩ rằng Fed hành động và kết quả xuất hiện ngay là một ảo tưởng. Mọi người đang đánh giá quá cao ảnh hưởng ngắn hạn của Fed lên nền kinh tế.”
Dù vậy, chính quyền vẫn liên tục kêu gọi Fed hành động nhanh, bất chấp thực tế rằng ông Powell chỉ là 1 trong 12 thành viên có quyền biểu quyết trong FOMC.
Thậm chí, Giám đốc Cơ quan Tài chính Nhà ở Liên bang (FHFA) – ông Bill Pulte – đã đăng trên mạng xã hội X (Twitter) rằng “đang có đà cho việc ông Powell từ chức ngay lập tức”, dù ông Trump chưa chính thức kêu gọi điều đó. Ông Pulte còn cho rằng Fed cần được xem xét vì có “thiên kiến chính trị chống lại Tổng thống.”
Sứ mệnh cốt lõi của Fed
Ông Kedia lập luận rằng các đòi hỏi từ Nhà Trắng là thiếu trách nhiệm, vì nhiệm vụ chính của Fed là ổn định lạm phát và việc làm, chứ không phải giảm chi phí vay mượn của chính phủ liên bang. Ông cho rằng nếu Fed bắt đầu ưu tiên tài trợ nợ công, thì đồng nghĩa với việc "từ bỏ hoàn toàn sứ mệnh của mình."
Dù ông cũng đồng tình rằng mức lãi suất hiện tại có thể hơi cao, nhưng cho rằng việc cắt giảm lãi suất nên dựa trên các chỉ báo kinh tế vĩ mô chứ không phải sức ép chính trị.
“Một lập luận hợp lý có thể được đưa ra cho việc cắt giảm lãi suất, nhưng điều đó không liên quan đến những gì Tổng thống Trump muốn.”