Vietstock - Trung Quốc ngừng mua nông sản, "cú tát trời giáng" đối với nông nghiệp Mỹ?
Nông nghiệp là công cụ mà Trung Quốc nhắm tới trong cuộc chiến thương mại ngày càng leo thang giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Khi Trung Quốc chính thức ngừng mua nông sản, người nông dân Mỹ đang vuột mất một trong những khách hàng lớn nhất. Đây có thể là một đòn nặng nề đến ngành nông nghiệp trong một năm vốn đã khó khăn đối với cây trồng và giá hàng hóa. Động thái này cũng có thể gây áp lực lên GDP của Mỹ và làm tổn thương các công ty như Deere vì đây là công ty gắn trực tiếp với ngành nông nghiệp Mỹ.
"Doanh số trên đà giảm trong năm nay vì hàng rào thuế quan. Nếu chúng ta không thể xuất khẩu đến Trung Quốc, điều đó chắn chắn sẽ gây ảnh hưởng lớn hơn đến thị trường và giá cả", ông Pat Westhoff, Giám đốc Viện Nghiên cứu Chính sách Nông nghiệp và Thực phẩm tại Đại học Missouri, cho hay. "Việc loại bỏ hoàn toàn Trung Quốc khỏi thị trường nông sản sẽ là một vấn đề rất lớn", ông Westhoff nói.
Trung Quốc đã nhập 5.9 tỷ USD nông sản Mỹ trong năm 2018, theo Cục Điều tra Dân số Mỹ. Trung Quốc, quốc gia mua đậu nành hàng đầu thế giới, đã mua khoảng 60% đậu nành từ Mỹ vào năm ngoái. Theo ước tính của ông Westhoff, giá đậu nành đã giảm 9% kể từ khi chiến tranh thương mại Mỹ-Trung bắt đầu vào tháng 7 năm ngoái.
Từ tháng 9/2017-5/2018, Mỹ xuất khẩu đậu nành sang Trung Quốc tổng cộng 27.7 triệu tấn. Con số này đã giảm hơn 70% xuống còn 7 triệu tấn trong giai đoạn 9/2018-5/2019, dựa trên một phân tích của Đại học Missouri.
Ông Westhoff ước tính kim ngạch xuất khẩu đậu nành sẽ giảm thêm 4 tỷ USD sau ảnh hưởng của thuế quan, nhưng đó chưa tính đến việc mất đi khách hàng lớn là Trung Quốc. Thuế quan cũng gây ra hiệu ứng lan truyền sang các loại cây trồng khác. Khi nhu cầu đậu nành giảm, nông dân sẽ chuyển sang trồng các cây trồng khác, chẳng hạn như bắp ngô. Điều này sẽ khiến giá bắp ngô giảm thấp hơn vì tình trạng dư cung.
Patty Judge, từng là Phó Thống đốc bang Iowa, cho hay việc mất đối tác thương mại như Trung Quốc đang tạo ra một tình huống nguy hiểm.
"Nông dân Mỹ sẽ gánh chịu một số hậu quả nghiêm trọng", bà Judge nói.
Trung Quốc là thị trường nhập khẩu nông sản Mỹ lớn thứ 4 trên thế giới, sau Canada, Mexico và Nhật Bản. Bà cũng nhấn mạnh thỏa thuận thương mại với Canada và Mexico vẫn chưa được thông qua.
Mặc dù xuất khẩu nông sản chỉ chiếm một phần tương đối nhỏ trong 20,000 tỷ USD GDP của Mỹ, bà Judge nhận định tình trạng này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nông dân và làm trầm trọng thêm các vấn đề mà họ đang phải đối mặt.
Thậm chí, thu nhập ròng của nông dân Mỹ đã giảm trong 6 năm qua, trước khi thuế quan có hiệu lực. Thu nhập của họ đã giảm 45% kể từ mức cao 123.4 tỷ USD (năm 2013) xuống còn 63 tỷ USD trong năm 2018, theo Bộ Nông nghiệp Mỹ.
Bên cạnh hàng rào thuế quan, nông dân còn phải đối mặt với lũ lụt và dịch tả lợn châu Phi trong năm nay – những yếu tố khiến nhu cầu đậu nành và thức ăn nuôi lợn chững lại. Trong tháng 5/2019, Nhà Trắng đã tung ra gói viện trợ liên bang trị giá 16 tỷ USD để giúp nông dân vượt qua chiến tranh thương mại và các vấn đề khác. Thế nhưng, bà Judge nhận định phần lớn gói cứu trợ chưa tính đến các hộ nông dân nhỏ và không được xem là giải pháp lâu dài, ít nhất là ở Iowa.
"Nông dân muốn thu về một khoản lợi nhuận hợp lý vào cuối năm. Họ muốn đạt được mục tiêu đó trên thị trường chứ không phải thông qua một chương trình của Chính phủ", bà Judge nói, đồng thời nói thêm việc tiếp cận khoản vay của các nông dân nhỏ cũng gặp khó khăn nếu họ không chắc về nhu cầu khách hàng.
Trong ngày thứ Ba (06/08), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đăng tải trên Twitter rằng nông dân Mỹ phải biết Trung Quốc sẽ không làm tổn hại họ vì ông đã đứng về phía họ.
Vũ Hạo (Theo CNBC)
