Vietstock - Tái canh cà phê để giữ vững "ngôi vương" xuất khẩu năm 2025?
Năm 2024, ngành cà phê Việt Nam ghi nhận kim ngạch xuất khẩu đạt 5.48 tỷ USD, mức cao kỷ lục nhờ giá cà phê tăng mạnh. Tuy nhiên, trước thực trạng diện tích lớn cây cà phê đã già cỗi, việc đẩy mạnh tái canh được xem là giải pháp then chốt để duy trì lợi thế cạnh tranh và đảm bảo sự phát triển bền vững.
Giá cà phê Việt Nam vươn lên cao nhất thế giới
Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), xuất khẩu cà phê năm 2024 đạt 1.32 triệu tấn, giảm 18.8% về lượng nhưng tăng 29.1% về giá trị so với năm 2023, nhờ giá cà phê liên tục lập đỉnh. Đáng chú ý, giá cà phê Robusta của Việt Nam vượt Arabica – một diễn biến chưa từng có trên thị trường quốc tế.
Nguyên nhân chính khiến giá cà phê tăng cao là tình trạng thiếu hụt nguồn cung toàn cầu do thời tiết bất lợi tại các quốc gia sản xuất lớn như Việt Nam và Brazil, cùng với chi phí vận chuyển gia tăng. Ngoài ra, nhu cầu tích trữ cà phê tăng mạnh trước khi châu Âu áp dụng Quy định chống phá rừng (EUDR) từ cuối năm 2024 cũng góp phần đẩy giá lên cao.
Giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam trong tháng 12/2024 ước đạt 5,450 USD/tấn, tăng 88.8% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân cả năm, giá đạt 4,158 USD/tấn, tăng 59.1%. Đây là mức giá cao nhất từng được ghi nhận, đưa Việt Nam lên vị trí dẫn đầu về giá trị cà phê xuất khẩu.
Tiếp tục tăng trưởng trong năm 2025?
Bước sang năm 2025, xuất khẩu cà phê Việt Nam dự kiến tiếp tục tăng nhờ nguồn cung được cải thiện và nhu cầu tiêu thụ toàn cầu tăng cao. Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), sản lượng cà phê toàn cầu niên vụ 2024 - 2025 sẽ phục hồi, chủ yếu từ Việt Nam và Indonesia. Trong đó, Việt Nam dự kiến tăng thêm 1.8 triệu bao cà phê, nâng tổng lượng xuất khẩu lên 24.4 triệu bao.
Nhu cầu tiêu dùng cà phê toàn cầu cũng được dự báo tăng thêm 5.1 triệu bao, đạt 168.1 triệu bao, với mức tăng trưởng lớn từ các thị trường trọng điểm như Liên minh châu Âu (EU), Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, do Brazil – nước xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới – dự kiến giảm sản lượng, Việt Nam được kỳ vọng sẽ giữ vai trò quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu quốc tế.
Tái canh: Nền tảng bền vững cho ngành cà phê
Trong bối cảnh ngành cà phê đối mặt với nhiều thách thức, từ biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan đến sự già cỗi của cây trồng, việc đẩy mạnh tái canh trở thành nhiệm vụ trọng tâm. Các vườn cà phê già cỗi không chỉ giảm năng suất mà còn làm giảm chất lượng hạt, khiến khả năng cạnh tranh của cà phê Việt Nam bị đe dọa.
Theo ông Đỗ Hà Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (VICOFA), tái canh không chỉ giúp cải thiện năng suất mà còn là "chìa khóa" để nâng cao chất lượng cà phê, thích ứng với biến đổi khí hậu và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường quốc tế.
Đề án tái canh cà phê giai đoạn 2021 - 2025 đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn triển khai đồng bộ tại 5 tỉnh Tây Nguyên và mở rộng ra các địa phương khác như Sơn La, Điện Biên, Quảng Trị, Bình Phước, Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu. Mục tiêu đặt ra là nâng năng suất cà phê tái canh lên 3.5 tấn nhân/ha, đồng thời cải thiện khả năng kháng bệnh và chất lượng hạt cà phê.
Thực tế cho thấy, nhiều tỉnh đã đạt được kết quả tích cực từ tái canh. Tại Quảng Trị, diện tích trồng mới và tái canh đã đạt gần 1.1 ngàn ha, hoàn thành 57% kế hoạch. Các vườn cà phê tái canh tại đây đang sinh trưởng tốt, năng suất bình quân đạt 15 - 17 tấn quả tươi/ha, cao hơn 1.2-1.5 lần so với các vườn cà phê già cỗi trước đây.
Với những tín hiệu khả quan, ngành cà phê Việt Nam đang đứng trước cơ hội bứt phá trong năm 2025. Việc kết hợp giữa chiến lược tái canh dài hạn và khai thác hiệu quả thị trường xuất khẩu hứa hẹn sẽ giúp cà phê Việt Nam duy trì vị thế hàng đầu thế giới, đồng thời phát triển bền vững hơn trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Tử Kính
