Giá cà phê Mỹ tăng mạnh nhất từ năm 1997, nguồn cung từ Brazil sụt giảm, Việt Nam chưa thể lấp khoảng trống

Vietstock - Giá cà phê Mỹ tăng mạnh nhất từ năm 1997, nguồn cung từ Brazil sụt giảm, Việt Nam chưa thể lấp khoảng trống

Giá cà phê bán lẻ tại Mỹ đã ghi nhận mức tăng mạnh nhất trong thế kỷ này, khi thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ Brazil - nhà sản xuất lớn nhất thế giới - làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt nguồn cung toàn cầu.

Theo dữ liệu được Cục Thống kê Lao động Mỹ công bố vào ngày 11/09, cà phê xay đã đạt mức kỷ lục 8.87 USD/pound tại các cửa hàng tạp hóa trong tháng 8, trong khi chỉ số giá tiêu dùng cho cà phê tăng 21% so với cùng kỳ năm trước - tốc độ tăng nhanh nhất kể từ năm 1997.

Thị trường cà phê toàn cầu đã tăng giá mạnh trong năm qua do mùa màng kém ở các nước xuất khẩu chính làm giảm sản lượng cung cấp.

Tình hình tại Mỹ càng trở nên khó khăn hơn. Các công ty rang xay cà phê Mỹ phải nhập khẩu gần như toàn bộ nguyên liệu, và chi phí đã tăng cao hơn nữa từ tháng 7 khi Tổng thống Trump áp thuế 50% lên cà phê Brazil. Đây là một đòn giáng mạnh vì Brazil là nước sản xuất cà phê arabica cao cấp lớn nhất thế giới và thường cung cấp khoảng 1/3 lượng hạt cà phê tiêu thụ tại Mỹ.

Hậu quả là lượng cà phê nhập khẩu từ Brazil vào Mỹ đã giảm một nửa trong năm nay, theo số liệu từ công ty cung cấp dữ liệu vận chuyển Vizion. Trong tháng 8/2025, nhập khẩu cà phê từ Brazil giảm tới hơn 75% so với cùng kỳ năm 2024. Các nước sản xuất lớn khác như Việt Nam và Colombia cũng không thể cung cấp đủ để bù đắp sự thiếu hụt này.

Thijs Geijer, nhà kinh tế cấp cao về thực phẩm và nông nghiệp tại ING, cho biết hàng tồn kho dự trữ đang giúp giảm bớt cú sốc hiện tại, "nhưng nếu người Mỹ tiếp tục uống cà phê như bình thường, những kho dự trữ này sẽ sớm cạn kiệt. Cần phải có thêm hàng nhập khẩu, nhưng câu hỏi đặt ra là: nguồn cung sẽ đến từ đâu?".

Tình hình càng trở nên phức tạp khi biến đổi khí hậu gây ra thời tiết thất thường tại hai quốc gia sản xuất cà phê hàng đầu - Brazil và Việt Nam. Brazil chiếm lĩnh thị trường cà phê arabica cao cấp, trong khi Việt Nam dẫn đầu về cung cấp hạt robusta giá rẻ hơn (loại thường dùng cho cà phê hòa tan). Mùa màng kém tại cả hai nước đã làm giảm nguồn cung toàn cầu.

Trước tình hình này, ngành công nghiệp bán lẻ Mỹ đang nỗ lực vận động miễn thuế quan cho các sản phẩm mà Mỹ không thể tự sản xuất một cách kinh tế, như cà phê. Tuần trước, Nhà Trắng đã công bố danh sách các mặt hàng, bao gồm cà phê, có thể được giảm thuế nếu Mỹ đạt được thỏa thuận thương mại mới với các nước xuất khẩu.

Theo Geijer, người tiêu dùng cà phê Mỹ có thể chưa cảm nhận hết tác động của thuế quan. "Cà phê từ cảng Santos ở Brazil mất khoảng 20 ngày để đến Mỹ, sau đó còn phải qua quá trình rang xay," ông giải thích.

Hơn nữa, ông cho rằng giá cả còn phụ thuộc vào việc các công ty rang xay có chuyển chi phí tăng thêm ngay lập tức hay từ từ sang người tiêu dùng. Geijer dự đoán người tiêu dùng sẽ thực sự cảm nhận được tác động của thuế quan vào khoảng tháng 10 hoặc tháng 11. Điều này đáng chú ý vì theo Hiệp hội Cà phê Quốc gia, khoảng 2/3 người lớn Mỹ uống cà phê hàng ngày.

Ron Sargent, Giám đốc tạm thời của Kroger - chuỗi siêu thị lớn nhất Mỹ, cho biết công ty đang cố gắng giảm thiểu tác động của chi phí tăng đối với người tiêu dùng. "Chúng tôi đang cố gắng hấp thụ phần lớn chi phí tăng, nhưng thỉnh thoảng thuế quan vẫn sẽ ảnh hưởng đến giá một số mặt hàng”, ông nói trong cuộc họp trình bày về tình hình tài chính trong ngày 11/09.

Giá cà phê tăng chỉ là một phần trong bức tranh lạm phát thực phẩm rộng lớn hơn tại Mỹ. Theo số liệu Cục Thống kê Lao động (BLS) công bố hôm thứ Năm, giá tiêu dùng tháng 8 đã tăng 2.9% so với cùng kỳ năm trước - mức tăng mạnh nhất kể từ tháng 1. Giá thực phẩm tiêu thụ tại nhà cũng tăng 0.6% trong tháng 8 so với tháng 7, sau khi đã giảm 0.1% trong tháng trước đó.

Vũ Hạo (Theo FT)