Động lực bí ẩn phía sau cú tăng vọt 50% của giá vàng

Vietstock - Động lực bí ẩn phía sau cú tăng vọt 50% của giá vàng

Giá vàng đã tăng vọt gần 50% trong năm nay, chạm mức kỷ lục 3,930 USD/oz vào hôm thứ Hai, đánh dấu đợt tăng giá mạnh nhất kể từ những năm 1970. Đằng sau hiện tượng này là một trạng thái tâm lý mà các chuyên gia gọi là "FOMO vàng" – nỗi sợ hãi bỏ lỡ cơ hội đầu tư sinh lời, kết hợp với lo ngại về lạm phát.

Chiến tranh thương mại do Tổng thống Mỹ Donald Trump khởi xướng đã kích hoạt làn sóng tìm kiếm tài sản trú ẩn an toàn và làm suy yếu đồng đô la, thúc đẩy đợt tăng giá ban đầu. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là ngay cả khi biến động thị trường do thuế quan gây ra đã lắng xuống trong mùa hè, đà tăng của vàng vẫn tiếp tục mạnh mẽ với mức tăng gần 12% chỉ riêng trong tháng 9 - mức tăng hàng tháng lớn nhất kể từ năm 2011.

"Đó là hiện tượng FOMO vàng”, Luca Paolini, Chiến lược gia trưởng tại Pictet Asset Management nhận định. "Vàng đã trở thành một tài sản quá quan trọng đến mức các nhà đầu tư không thể phớt lờ. Giá trị của nó đã đạt đến một ngưỡng khiến mọi người cảm thấy buộc phải có vàng trong danh mục đầu tư của mình".

Theo Nicky Shiels, nhà phân tích tại công ty giao dịch và lọc kim loại quý MKS Pamp, thị trường đã trở nên "hơi điên cuồng", với "yếu tố thay đổi cuộc chơi" chính là dòng tiền đổ vào quỹ ETF vàng - phương tiện đầu tư rẻ và phổ biến được cả nhà đầu tư nhỏ lẻ lẫn tổ chức sử dụng.

Dữ liệu từ Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) cho thấy dòng tiền ròng vào các ETF vàng đã tăng vọt lên 13.6 tỷ USD trong 4 tuần qua, đưa tổng dòng tiền ròng trong năm 2025 lên hơn 60 tỷ USD - mức kỷ lục cho một năm dương lịch. Lượng vàng được nắm giữ bởi các ETF này đã vượt 3,800 tấn, gần bằng đỉnh điểm trong thời kỳ bán tháo tài sản rủi ro của đại dịch COVID-19.

Đợt tăng giá hiện tại - lớn nhất kể từ cú sốc giá dầu năm 1979 - phản ánh những dấu hiệu đầu tiên của một xu hướng mới: Các nhà đầu tư từ cá nhân đến quỹ hưu trí đang thực hiện phân bổ dài hạn cho kim loại quý, tương tự như cách họ đầu tư vào cổ phiếu và trái phiếu.

Vàng len lỏi vào các danh mục đầu tư

Morgan Stanley thậm chí đã đề xuất mô hình phân bổ tài sản 60/20/20, trong đó vàng có tỷ trọng ngang bằng với tài sản có thu nhập cố định, thay vì mô hình truyền thống 60/40 giữa cổ phiếu và trái phiếu. Một sự chuyển dịch như vậy có thể dẫn đến hàng ngàn tỷ USD đổ vào vàng - thay đổi lớn so với mức phân bổ hiện tại chỉ 2% của các nhà quản lý quỹ, theo khảo sát gần đây từ Bank of America.

"Lần đầu tiên sau một thời gian dài, chúng tôi nhận được hàng loạt yêu cầu từ khách hàng muốn khám phá việc nắm giữ vàng dài hạn”, Michael Widmer, Trưởng bộ phận nghiên cứu kim loại tại BofA cho biết.

Valérie Noël, Trưởng bộ phận giao dịch tại ngân hàng tư nhân Thụy Sĩ Syz Group, chỉ ra rằng nhiều khách hàng quan tâm đến các giao dịch đặt cược đi ngược với đồng USD, đồng thời mua vàng. "Mọi người đang tìm cách bán khống đồng USD, nhưng họ không chắc chắn nên mua đồng tiền nào - sự không chắc chắn đó dẫn họ thẳng đến vàng”, ông Shiels của MKS Pamp giải thích.

Vàng, không giống như trái phiếu, không mang lại thu nhập thường xuyên, từ lâu đã bị một số nhà đầu tư truyền thống hoài nghi vì khó định giá hoặc dự đoán. Warren Buffett từng mô tả kim loại vàng là "vừa không có nhiều công dụng vừa không sinh sôi nảy nở".

Tuy nhiên, biến động trên thị trường trái phiếu, cùng lo ngại về lượng phát hành trái phiếu Chính phủ kỷ lục tại các quốc gia giàu có, đang làm giảm tính hấp dẫn của trái phiếu như một công cụ cân bằng danh mục đầu tư và tăng thêm sức hút cho vàng.

"Những gì chúng ta đã thấy ở thị trường trái phiếu là một yếu tố thúc đẩy vàng”, Maya Bhandari, Giám đốc đầu tư đa tài sản khu vực EMEA tại Neuberger Berman nhận xét. "Vàng trở nên hấp dẫn hơn như một công cụ đa dạng hóa cho vị thế cổ phiếu dài hạn so với trái phiếu”.

Một động lực khác thúc đẩy giá vàng là lo ngại rằng các nhà hoạch định chính sách sẽ đối phó với mức nợ Chính phủ kỷ lục bằng cách cho phép lạm phát vượt mục tiêu, làm giảm giá trị tài sản, đặc biệt khi ông Trump gây áp lực lên Fed để duy trì lãi suất thấp.

Thị trường trái phiếu tuy chưa phản ánh kịch bản mất kiểm soát lạm phát, nhưng theo Francesca Fornasari, người đứng đầu giải pháp tiền tệ tại Insight Investment, vàng đang được các nhà đầu tư sử dụng như một "biện pháp phòng ngừa rủi ro cực đoan". "Chúng tôi không muốn đặt kịch bản Fed mất tính độc lập làm cơ sở, nhưng chúng tôi muốn có sự chuẩn bị", bà nói thêm.

Vũ Hạo (Theo FT)