Top 5 thị trường xuất khẩu cá tra VN năm 2022: Trung Quốc đạt $672 (+60%), Mỹ đạt 537.2$ (+ 45%) ,Mexico đạt 105.1$ (+ 52%) , EU,…
Tình hình ngành cá tra VN 2022
Năm 2022 là 1 năm ngành cá tra đánh dấu mốc cực kì quan trọng khi chinh phục thành công các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản và sắp tới là chiếm lĩnh thị trường EU. Theo VASEP, với kim ngạch XK từ 1,5-2,4 tỷ USD/năm, riêng con cá tra đã chiếm 16-26% tổng giá trị XK thủy sản của Việt Nam. Năm 2022, XK cá tra mang về 2,4 tỷ USD, cao nhất từ trước tới nay, vượt cả năm đỉnh trước đó là năm 2018 (2,26 tỷ USD), tăng trưởng cao nhất trong các mặt hàng thủy sản XK. Sau đỉnh dịch, lượng tồn kho trong nước còn nhiều, sản xuất chế biến hồi phục, nhu cầu trên các thị trường đều tăng. Giá xuất khẩu cá tra sang các thị trường tăng từ 20-55%, nhất là tại thị trường Mỹ. Xung đột Nga – Ukraine khiến nguồn cung cá thịt trắng tại nhiều thị trường sụt giảm, tạo cơ hội cho cá tra tăng thị phần. Đáng chú ý: trong Q4/2022, xuất khẩu cá tra giảm đáng kể (gần -30%). Nguyên nhân chủ yếu do sự đẩy mạnh tồn kho đông lạnh trước đó nhằm tránh rủi ro lạm phát đang tăng mạnh và FED tăng lãi suất từ giữa năm 2022.
Ngành cá tra VN Tháng 1/2023 – Đầu chưa xuôi nhưng đuôi có thể sẽ lọt
Tháng 1/2023, XK cá tra tiếp tục giảm sâu 61% so với cùng kỳ năm 2022 và giảm 44% so với tháng trước, chỉ đạt 83,6 triệu USD. XK sang tất cả các thị trường chính đều giảm 2 con số. Trong đó, riêng thị trường Mỹ giảm sâu nhất, giảm 81% so với tháng 1/2022. Nguyên nhân do lượng tồn kho vẫn duy trì cao tại nước nhập khẩu lớn này. Ngoài ra, nguyên nhân 1 phần cũng từ yếu tố khách quan - kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, các nhà máy chế biến XK thủy sản đều ngừng SX từ 7-10 ngày.
Tuy nhiên các yếu tố tiêu cực này sẽ k thể kéo dài nguyên nhân được đánh giá từ:
(1) Việc lạm phát sẽ ảnh hưởng mạnh nhất đến các hộ gia đình thu nhập thấp tại Mỹ và đặc biệt các nước EU, khiến họ hạn chế chi tiêu kể cả với những thực phẩm có giá phù hợp như cá tra. Cụ thể là, trong tháng 1/2023, trong khi XK sang các nước khác đều sụt giảm với tốc độ 2 con số thì XK sang Đức tăng đột phá 78%, sang Anh chỉ giảm nhẹ 2%, sang Rumani tăng 310%. Dù chỉ tăng 4%, Singapore cũng nằm trong danh sách hiếm hoi các thị trường có tăng trưởng dương NK cá tra Việt Nam trong tháng đầu năm 2023. => Do đó dự đoán khả năng hồi phục xuất khẩu cá tra có thể từ đầu Q2/2023 và Q3/2023
(2) Lợi thế cá tra VN lên cao khi các đối thủ quốc tế mất ngôi: Mỹ cấm nhập khẩu cá da trơn từ Ấn Độ; Lệnh cấm của Nga và nguồn cung giảm đã gây ra những thách thức đối với ngành cá tuyết. Dự báo Mỹ sẽ tiêu thụ rất nhiều cá minh thái vào năm 2023, và cá tra và cá rô phi cũng có cơ hội vì nguồn cung dồi dào
Rủi ro ngành:
Trung Quốc vẫn được cho là trung tâm chế biến cá thịt trắng quy mô lớn và hiệu quả. Hiện tại, Trung Quốc mới mở cửa đất nước sau đợt dịch Covid căng thẳng. Các công ty trên thế giới đang tìm cách giảm thiểu rủi ro và thoát khỏi sự phụ thuộc vào Trung Quốc. Tuy nhiên đây là một thách thức vì các công ty chưa thể sao chép những công thức từ Trung Quốc. Chi phí lao động ở Trung Quốc ngày càng tăng.