Bộ trưởng Năng lượng Ả Rập Xê Út vừa tuyên bố rằng ông mong ngành công nghiệp đá phiến của Mỹ phát triển mạnh mẽ từ nay về sau – trong khi chỉ một tháng trước, ông tổ chức một chiến dịch để tiêu diệt ngành dầu đá phiến Mỹ.
Hoàng tử Ả Rập Xê Út đưa ra tuyên bố trên cùng lúc Cơ quan Thông tin Năng lượng Hoa Kỳ nhận định ngành công nghiệp dầu mỏ của Mỹ sẽ chịu tổn thất lớn nhất từ trước đến nay trong tháng này.
Theo EIA, sản lượng của bảy lưu vực đá phiến lớn ở Hoa Kỳ sẽ giảm tổng cộng 194.000 thùng mỗi ngày trong tháng 4, xuống khoảng 8,7 triệu thùng/ngày. Giá dầu thô vẫn giảm hơn 50% trong năm nay.
Hợp đồng tương lai dầu Brent
Sản xuất đá phiến đã liên tục giảm trong vài tháng qua. Nhưng số lượng sụt giảm trong tháng Tư và dự đoán giảm 183,000 thùng/ngày trong tháng 5 - là do ảnh hưởng của coronavirus và do đợt tăng sản xuất của Ả Rập Xê Út.
Thèm khát thị phần
Ả Rập Xê Út chỉ nhắm đến một mục tiêu duy nhất: cướp thị phần từ các nhà xuất khẩu dầu thô của Nga và Hoa Kỳ.
Cuộc tấn công của Ả Rập Xê Út chống lại Nga là để trả thù Nga vì đã lờ đi thỏa thuận cắt giảm sản xuất trước đó vào tháng 3.
Đối với ngành dầu đá phiến của Hoa Kỳ, Ả Rập Xê Út thực hiện một chiến lược phức tạp hơn – đặt dấu chấm hết cho một ngành công nghiệp mà Ả Rập đã lật đổ thất bại trong giai đoạn sụp đổ giá dầu 2014-2016.
Câu trả lời của Ả Rập Xê Út thực sự rất khó để chấp nhận đối với người dân Mỹ.
Phát biểu trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với các phương tiện truyền thông, sau khi OPEC++ đã đồng ý cắt giảm 9,7 triệu thùng/ngày vào tháng 5 và tháng 6, và tiếp tục giảm cho đến hết tháng 4 năm 2022, Bộ trưởng năng lượng Ả Rập Xê Út cho biết: “Chúng ta là một gia đình, và gia đình đôi khi có cãi vã, nhưng không bao giờ từ bỏ nhau.” Câu nói này dường như đang nói đến Nga.
Cuộc chiến theo kiểu “đường phố”
Ả Rập Xê Út đã thừa nhận rằng chín họ đã khiến cho “gia đình” có một cuộc “cãi vã”.
“Cuộc cãi vã mới nhất là vào 10 ngày trước”, ông Abd Abdulaziz nói trong cuộc phỏng vấn với Tổ chức Tình báo Năng lượng New York. Ông đang đề cập đến cuộc chiến ngôn từ của mình với Tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 5 tháng 4, khi Putin cho rằng đó là Ả Rập Xê Út đang làm tình hình thêm khó khăn trong cuộc hội đàm OPEC tháng 3. “Cuộc cãi vã cuối cùng cũng được hòa giải nhờ vào sự hợp tác của Nga.”, Bộ trưởng Ả Rập Xê Út nói.
Hoàng tử Ả Rập Xê Út nói:”Chúng tôi không muốn tạo ra bất kỳ thiệt hại nào cho ngành công nghiệp dầu đá phiến. Tôi tin rằng một khi thị trường đã được ổn định, ngành dầu đá phiến sẽ phục hồi nhanh chóng.”
Mỹ đã đe dọa sẽ loại bỏ quân đội Mỹ đang bảo vệ Ả Rập Xê Út, và áp thuế đối với dầu thô nhập khẩu, trừ khi Ả Rập đồng ý giảm sản lượng dầu. Tuy nhiên, không rõ liệu lời đe dọa từ các thượng nghị sĩ có bất kỳ tác động nào đến quyết định của Ả Rập Xê Út hay không.
“Mỹ không phải là người đứng ra hòa giải”
Nhưng có một điều rõ ràng: Abdulaziz không có ý định khiến Trump trông như người chiến thắng trong cuộc chiến giá dầu, hay là vị cứu tinh đã khiến thỏa thuận giữa Nga và Ả Rập Xê Út xảy ra.
Điều này đặc biệt quan trọng đối với Ả Rập Xê Út – bác bỏ tin đồn Ả Rập Xê Út đang gây áp lực với Mỹ. Quan trọng hơn, đảm bảo vị thế của Ả Rập Xê Út không yếu đi.
“Hoa Kỳ không phải là người đứng ra hòa giải trong mối quan hệ này”, ông Abdulaziz nói.
“Mỹ chỉ tham gia để đảm bảo rằng chúng tôi có một thỏa thuận ba bên. Mỹ không phải là người đứng ra hòa giải, vì chúng tôi vẫn luôn giao tiếp và tương tác với Nga. Chỉ là một tình hình đòi hỏi sự tham dự của cả Ả Rập Xê Út, Nga và Hoa Kỳ.”
Tuy nhiên, hoàng tử nói thêm: “Chúng tôi vẫn rất biết ơn Hoa Kỳ do đã đóng vai trò mang mọi người lại với nhau.”
Tất cả tuân theo thỏa thuận như đã hứa
Ông vẫn không quên nhắc nhở Trump rằng Hoa Kỳ đã thỏa thuận sẽ giảm từ 2 triệu đến 3 triệu thùng mỗi ngày. “Tôi sẽ không nghi ngờ về việc người Mỹ sẽ làm gì và đã hứa sẽ làm gì”, ông nói.
Nhưng liệu ngành dầu đá phiến có thể cắt giảm sản lượng đáng kể như Ả Rập Xê Út và ngành công nghiệp dầu mỏ mong đợi?
Theo lý thuyết thì có. Ngoài sản lượng cắt giảm dự đoán tháng 4-tháng 5 của EIA, thì số lượng giàn khoan hàng tuần của Hoa Kỳ sẽ là một chỉ số khác để xác định.
Dữ liệu được công bố vào thứ Sáu hàng tuần bởi công ty Baker Hughes cho thấy sự sụt giảm đáng kinh ngạc - 179 giàn khoan dầu, hay 26% trong bốn tuần, xuống mức 504 giản khoan. Mặc dù vậy, số lượng giàn khoan vẫn cao hơn khoảng 60% so với mức thấp nhất của tháng 5 năm 2016 là 316.
Số lượng giàn khoan sẽ tiếp tục giảm
Nhiều nhà phân tích dự đoán số lượng giàn khoan sẽ tiếp tục giảm trong vài tuần tới khi các công ty sản xuất dầu của Hoa Kỳ bắt tay vào việc cắt giảm chi tiêu nghiêm trọng. Khoảng 30% nhà khoan đá phiến dự kiến sẽ ngừng hoạt động nếu giá dầu thô của Mỹ không sớm hồi phục từ mức thấp $20. Nhu cầu giảm 30 triệu thùng/ngày trong đại dịch COVID-19 vẫn quá lớn so với số lượng 10 triệu thùng/ngày được thỏa thuận cắt giảm.
Hợp đồng tương lai giá dầu WTI theo tuần
Mặc dù EIA dự đoán sản lượng dầu đá phiến sẽ thấp hơn trong năm nay, cơ quan này đã từng dự báo sản lượng trong tháng 3 cao kỷ lục 13,1 triệu thùng/ngày, dựa trên hiệu quả tăng gấp 3 so với năm 2014 của ngành dầu mỏ Mỹ.
Hoa Kỳ hiện đang khai thác chỉ 504 hoặc 68,7% các giàn khoan nhưng có khả năng sản xuất thêm 3,525.000 thùng/ngày, cao hơn 39,7% so với sản xuất vào tháng 10/2014, ông Dominick Chirichella, người sáng lập Viện Quản lý Năng lượng ở New York, cho biết.
Ngành dầu đá phiến sẽ có thể tồn tại
Nhà phân tích Damien Courvalin của Goldman Sachs cho biết, ngành công nghiệp đá của Hoa Kỳ đã sẵn sàng để vượt qua khó khăn từ vụ cuộc chiến dầu mỏ.
“Các giếng khoan dầu đá phiến có thể chịu đựng áp lực cao và có thể khai thác trong thời gian ngắn. Trong bối cảnh các nhà sản xuất dầu khác phải thực hiện cắt giảm sản lượng – và có thể gây ảnh hưởng đến khả năng sản xuất lâu dài, dầu đá phiến có thể hưởng lợi khi dầu tăng giá do nhu cầu quay trở lại”, ông Courvalin nói thêm.
Daniel Yergin, một nhà sử học về ngành dầu mỏ từng đoạt giải Pulitzer và là phó chủ tịch của IHS Markit Ltd. cho biết thêm, “Doanh nghiệp có thể bị phá sản, nhưng ngành công nghiệp sẽ không phá sản. Cho dù tất cả các công ty biến mất, thì cũng sẽ có người mới kkhai thác đá phiến dầu.”