Trước tiên, chúng ta phải cảm ơn Cục Dự trữ Liên bang, ECB và các ngân hàng trung ương toàn cầu khác đã đối phó với đại dịch COVID-19. Sau đó, cảm ơn Thượng viện Hoa Kỳ và các nhà lập pháp trên toàn thế giới. Tiếp theo, chúng ta cần nói lời cảm ơn với Ả Rập Xê Út.
Vì sao? Nhờ Ả Rập Xê Út, nền kinh tế toàn cầu sẽ có một công cụ cực kỳ quan trọng sau khi phục hồi từ khủng hoảng dịch bệnh: giá dầu thấp.
Ả Rập Xê Út đã vô tình trở thành một trong những nguồn hỗ trợ lớn nhất cho thế giới trong đại dịch này khi chỉ trong ba tuần, nước này hoàn toàn phá hủy sự ổn định của giá dầu đã tồn tại nhiều thập kỷ.
Bước đi đầu khó khăn
Ả Rập Xê Út cung ứng cho khách hàng hiện tại và tiềm năng, nguồn cung dầu thô gần như không giới hạn ở mức giá thấp nhất - để có thể giành thị phần từ Nga và Mỹ. Điều này đang gây ra hậu quả tai hại cho chính đất nước của họ.
Biểu đồ giá theo tuần của hợp đồng dầu thô WTI tương lai
Reuters đưa tin hôm thứ Năm rằng Ả Rập Xê Út đang vật lộn để tìm kiếm khách hàng cho lượng dầu cung ứng thêm sau khi nhu cầu giảm do khủng hoảng dịch bệnh và giá thành cao.
Nước này đang nỗ lực để tăng sản lượng từ 9,7 triệu thùng/ngày lên 12,3 triệu thùng/ngày. Nga cũng đang chuẩn bị cho cuộc chiến về sản xuất và về giá cả với cường quốc dầu mỏ Trung Đông.
Reuters cho biết công ty Royal Dutch Shell và các nhà sản xuất của Mỹ đã lấy ít dầu thô của Ả Rập Xê Út hơn trong khi công ty Finland Nest Neste sẽ không lấy bất kỳ thùng dầu nào trong tháng Tư.
Các nhà máy lọc dầu Ấn Độ và Ba Lan đều đang dừng lấy dầu từ Ả Rập Xê Út.
Giá cước vận chuyển hàng hóa từ Vịnh Ba Tư sang phía Đông đã giảm vào thứ Năm, nhưng vẫn không thấp hơn mức 6 đô la/thùng.
Nhu cầu dầu thô chững lại
Giá dầu thô của Mỹ ổn định ở mức dưới 23 đô la/thùng hôm thứ năm tuần trước và giá cước vận chuyển khoảng 6 đô la trở xuống sẽ vẫn cao hơn 25% trên giá thị trường – một mức giá không thỏa đáng trong bối cảnh du lịch trên toàn thế giới đang dừng lại.
John Kilduff, đối tác sáng lập của quỹ phòng hộ năng lượng New York Again Capital cho biết, nhu cầu sử dụng dầu mỏ đã giảm. Nhu cầu sử dụng dầu giảm 20 triệu thùng một ngày, 20% nhu cầu hàng ngày trước cuộc khủng hoảng.
Goldman Sachs dự báo nhu cầu dầu toàn cầu, đạt mức khoảng 100 triệu thùng/ngày năm vừa qua, sẽ giảm 10,5 triệu thùng/ngày trong tháng 3 và 18,7 triệu thùng/ngày trong tháng 4.
Trong năm nay, mức tiêu thụ dầu dự kiến sẽ giảm khoảng 4,25 triệu thùng/ngày, nhà dự báo năng lượng hàng đầu của Phố Wall cho biết.
Kilduff cho biết:
“Ả Rập Xê Út đang nhận ra rằng hàng hóa của họ không thể bán dễ dàng. Họ đã chọn một thời điểm rất không thuận lợi và bây giờ họ đang phải trả giá. Họ có một lựa chọn, tất nhiên, để hoàn tác và quay lại sản xuất chặt chẽ hơn. Nhưng họ đang chơi một trò chơi gà mờ với Nga, và không bên nào muốn lùi bước trước, để long tự trọng bị ảnh hưởng.”
Lòng tự trọng quá cao
Phil Flynn, nhà phân tích của Price Futures Group ở Chicago, đồng tình với Kilduff rằng Ả Rập Xê Út và Nga đã “để long tự trọng của họ ảnh hưởng đến thị trường dầu mỏ”.
Thay vì hành động có trách nhiệm, họ đã phá hủy mọi uy tín mà họ có với tư cách là những người ổn định giá dầu trên toàn cầu, theo ông Flynn.
Mặc dù thế giới có thể không cần thêm dầu của Ả Rập Xê Út bây giờ, nhưng chắc chắn sẽ cần đến nó một lúc nào đó khi khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất do đại dịch đã kết thúc.
Nhưng đây là điều cần lưu ý: thị trường dầu thô đã mất hơn 50% trong năm nay và có thể không hồi phục nhanh như Ả Rập Xê Út mong đợi. Nếu thiệt hại gây ra cho nền kinh tế toàn cầu là rất lớn, việc phục hồi hoàn toàn có thể mất tới một năm hoặc hơn thế nữa.
Không chắc chắn về việc phục hồi nhanh chống
Kilduff nói:
“Tôi hy vọng Ả Rập Xê Út sẽ tiếp tục làm những gì họ đang làm, để tiêu diệt các nhà sản xuất dầu thô với chi phí cao - tức là dầu đá phiến của Mỹ, để họ có thể chiếm được càng nhiều thị phần càng tốt. Tất nhiên, họ sẽ chờ đợi nhu cầu tăng trở lại, và họ lựa chọn mức giá họ muốn.”
“Đây là lúc mọi việc trở nên phức tạp, vì không ai có thể biết được thời gian và mức độ tồi tệ của suy thoái do ảnh hưởng từ dịch bệnh. Giá dầu thấp là một yếu tố kích thích nền kinh tế toàn cầu, nhưng nhu cầu về dầu thô lại phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác. Nền kinh tế có thể tiếp tục được hưởng lợi và Ả Rập Xê Út có thể chịu nhiều thiệt hại.”
Nếu điều này xảy ra, chúng ta phải cám ơn Ả Rập Xê Út dù họ không cố tình giúp thế giới.