Ngành hàng không, dịch vụ hàng không: TÍCH CỰC
Du khách Trung Quốc quay trở lại Việt Nam sau gần 3 năm bị hạn chế bởi Covid. Trên thực tế, dù đã mở cửa du lịch từ sớm, lượng khách du lịch quốc tế của Việt Nam đến từ Châu Á trong 11 tháng đầu năm mới chỉ bằng 1/7 số lượt khách của năm 2019 (Bảng 1) với nguyên nhân không nhỏ đến từ việc thiếu vắng khách du lịch đến từ Trung Quốc (thường chiếm 30-40% số lượt khách đến từ Châu Á)
Đây sẽ là động lực quan trọng để hỗ trợ nền kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong năm 2023 trong bối cảnh hoạt động xuất khẩu được dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn do nhu cầu tiêu thụ yếu.
Dệt may, thuỷ sản, lương thực: TÍCH CỰC
Trung Quốc là thị trường tiêu thụ chính của các mặt hàng xuất khẩu như sợi cotton (72%), đá, xi măng (49%), cao su (39%), hoa quả (38%) và gỗ (31%)
Khi nền kinh tế mở cửa trở lại, Trung Quốc được kỳ vọng sẽ đẩy mạnh nhập khẩu dầu thô, nguyên vật liệu và hàng hoá công nghiệp.
Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu thụ thuỷ sản và lương thực như gạo, ngô, sắn (vốn chịu tác động tiêu cực từ giãn cách xã hội cũng sẽ gia tăng để đáp ứng nhu cầu người dân và sản xuất thức ăn chăn nuôi khi sản lượng mặt hàng này tại Trung Quốc sụt giảm trong niên vụ 2022/2023.
Tuy nhiên, đối với nhóm lương thực, hiện giá các mặt hàng này dù đã hạ nhiệt nhưng hầu hết vẫn neo ở mức cao và nguồn cung được dự báo dù giảm nhưng vẫn đảm bảo nhu cầu tiêu thụ do đó chúng tôi cho rằngtác động đến Việt Nam là không đáng kể.
Đối với nhóm thủy sản, dù kỳ vọng sản lượng xuất khẩu sang Trung Quốc gia tăng tuy nhiên hiện hàng tồn kho các nhà máy đang tăng, sản lượng thu hoạch cao và giá cá nguyên liệu đang trong xu hướng giảm do đó việc Trung Quốc mở cửa cũng khó tạo ra đột biến cho cá tra Việt Nam.
Ở chiều ngược lại,giá trị nhập khẩu của Việt Nam từ Trung Quốc đạt138 tỷ USD (chiếm 41.7% tổng giá trị nhập khẩu), trong đó, các mặt hàng phải nhập khẩu chủ yếu bao gồm sợi và vải nguyên liệu (~78%), thiết bị cơ khí (61%), thiết bị y tế, quang học (~60%),…
Tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng được nối lại sẽ giúp cho doanh nghiệp Việt Nam thuận lợi hơn trong việc nhập khẩu hàng hoá, nguyên vật liệu đầu vào từ Trung Quốc phục vụ hoạt động sản xuất với chi phí thấp hơn, đặc biệt là nhóm ngành dệt may.
Vật liệu xây dựng: TÍCH CỰC
Trung Quốc là quốc gia sản xuất hơn 50% tổng sản lượng sản xuất thép trên thế giới. Trong giai đoạn lockdown, Trung Quốc đã đẩy mạnh xuất khẩu và hạn chế nhập khẩu để giải phóng hàng tồn kho. Hàng tồn kho nguyên liệu thép hiện ở mức thấp trong khi nhu cầu kỳ vọng cải thiện có thể giúpnhu cầu nhập khẩu thép Trung Quốc tăng và ngược lại khiến cho áp lực cạnh tranh với hàng xuất khẩu từ Trung Quốc giảm.
Mặc dù giá thép và nguyên liệu thépđã hồi phục sau tin nới lỏng, triển vọng tăng giá sau đósẽ phụ thuộc vào sự hồi phục của thị trường bất động sản và xây dựng của Trung Quốc.
Nhóm xi măng cũng là nhóm được kỳ vọng sẽ được hưởng lợi dongành xi măng Việt Nam xuất khẩu phần lớn sang Trung Quốc trong khi ngành đang trong tình trạng dư cung tại Việt Nam. Việcsản lượng sản xuất xi măng ở Trung Quốc thấpsẽ là yếu tố giúp xuất khẩu xi măng từ Việt Nam sang Trung Quốc khả quan hơn với nhu cầu tiêu thụ tại thị trường Trung Quốc được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng ở mức 3% trong năm 2023
TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC
Giá dầu hồi phục khi Trung Quốc mở cửa hoàn toàn sẽ làm gia tăng áp lực lạm phát
Theo ước tính của Bloomberg, nếu Trung Quốc mở cửa hoàn toàn vào giữa năm 2023, giá năng lượng đứng trước nguy cơ tăng thêm 20% và theo đó, chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ có thể tăng trở lại mức 5.7%. Trong kịch bản này, FED có thể duy trì mức lãi suất cao hơn với thời gian dài hơn so với kỳ vọng của thị trường. Lợi suất TPCP Mỹ cùng đồng USD lên giá, kéo theo diễn biến sụt giảm ở TTCK toàn cầu nói chung và TTCK Việt Nam nói riêng.
Tuy nhiên, trong thời gian qua Trung Quốc tăng cường nhập khẩu dầu từ Nga, Saudi Arabia khi mà các nước phương Tây triển khai các biện pháp trừng phạt. Điều này được kỳ vọng sẽ giúp bù đắp phần nhu cầu tăng thêm từ việc mở cửa trở lại, nhất là khi Trung Quốc yêu cầu các doanh nghiệp xuất nhập khẩu năng lượng quốc doanh của nước này ngừng việc bán lại LNG cho khách hàng nước ngoài. Do đó, giá dầu được kỳ vọng có thể tăng trong ngắn hạn tuy nhiên xu hướng trong trung hạn còn dựa vào nhu cầu toàn cầu, rủi ro suy thoái, căng thẳng địa chính trị giữa Nga và EU…
Về tổng thể, chúng tôi đánh giá tác động tích cực của Trung Quốc mở cửa lên kinh tế Việt Nam (thông qua hoạt động thương mại, du lịch) có phần nhiều hơn tác động tiêu cực (liên quan đến rủi ro lạm phát), do giá dầu (cũng như các nguyên liệu cơ bản khác) còn phụ thuộc vào nhu cầu tiêu thụ toàn cầu, vốn được dự báo suy yếu khi kinh tế các nước phát triển đối mặt rủi ro suy thoái, cũng như chính sách sản lượng của OPEC và diễn biến xung quanh vấn đề Nga – Ukraine.
Trong kịch bản cơ sở, các hoạt động sản xuất kinh doanh của Trung Quốc sẽ trở lại bình thường vào đầu quý 2/2023 sẽ được coi là động lực quan trọng hỗ trợ xu hướng TTCK toàn cầu nói chung và TTCK Việt Nam nói riêng trong bối cảnh đây cũng là thời điểm được kỳ vọng FED sẽ có đợt tăng lãi suất cuối cùng và chấm dứt chu kỳ nâng lãi suất
Nguồn: KBSV