FOMC tháng 12 đã kết thúc với việc FED quyết định tăng lãi suất 50 điểm cơ bản, đúng theo kỳ vọng của nhà đầu tư. Có thể thấy FED đã bắt đầu giảm cường độ tăng lãi suất sau 4 lần tăng 75 điểm cơ bản liên tiếp.
Liệu có hy vọng nào cho nhà đầu tư rằng FED sẽ “bồ câu” trong thời gian gần ?Như đã đề cập nhiều lần trong các cuộc họp, “sứ mệnh” của FED là (1) Bình ổn lạm phát và (2) Bình ổn tình trạng việc làm. Vì vậy diễn biến chỉ báo của hai yếu tố này sẽ là điều quyết định rằng FED có thể sẽ “bồ câu” trong thời gian sắp tới hay không.
Để đưa ra một bức tranh rõ ràng hơn trong vấn đề này, chúng tôi sẽ đi sâu vào hai yếu tố là lạm phát và tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ trong bài phân tích dưới đây.
1. Về tình hình lạm phát
Theo số liệu được công bố ngày hôm qua, lạm phát tháng 11 đã tiếp tục đà giảm. Trong tháng 11/2022, CPI tăng 0.1% so với tháng trước và tăng 7.1% so với cùng kỳ. Thấp hơn so với dự đoán ban đầu là 0.3% so với tháng trước và 7.1% so với cùng kỳ. Chỉ số CPI lõi cũng chỉ tăng 0.2% so với tháng trước và 6% so với năm trước, thấp hơn dự báo 0.3% và 6.1% của các chuyên gia kinh tế. 
Nếu xét theo cấu phần:
- Thực phẩm tiếp tục giảm đà tăng, đồng thời Hàng hóa và dịch vụ tiếp tục hạ nhiệt, củng cố niềm tin lạm phát đã qua đỉnh.
- Năng lượng tiếp tục biến động mạnh, nhưng có dấu hiệu tích cực khi đà giảm rõ ràng hơn.
- Các loại chi phí liên quan đến nhà ở (shelter) đã chấm dứt đà tăng và bắt đầu hạ nhiệt. Đây là một điều đáng mừng vì cấu phần là một trong những nguyên nhân chính làm giá cả dịch vụ chưa hạ nhiệt trong các tháng trước đó.
Trong thời điểm hiện tại, có thể nhận định rằng lạm phát đã qua đỉnh, tuy vậy mức lạm phát hiện tại vẫn còn cách khá xa so với mục tiêu là 2% vào năm 2024, nên FED đang chờ đợi sự giảm rõ ràng hơn của lạm phát.
2. Về tình hình việc làm
Tỷ lệ thất nghiệp vẫn đang ở mức thấp trong lịch sử là 3.7%. Nếu chỉ nhìn vào con số liệu này thì có thể khẳng định rằng thị trường việc làm vẫn chưa bị ảnh hưởng từ các hành động nâng lãi suất của FED.
Tuy nhiên, sau đà tăng bất ngờ vào tháng 9, số liệu việc làm cần tuyển (Job Openings) đã tiếp tục đà giảm trong tháng 10. Theo số liệu của Cục lao động Mỹ, trong tháng 10 con số này đã giảm còn 10.3 triệu so với 10.7 triệu của tháng trước đó.
Tỷ lệ việc làm có sẵn / dân số thất nghiệp (biểu đồ cột ở dưới) cũng đã giảm xuống còn xấp xỉ 1.7, mức thấp nhất trong năm. Chỉ số này thường được theo dõi sát bởi FED để điều chỉnh chính sách.
Ngoài ra, tính đến ngày công bố gần nhất là 8/12/2022 thì số lượng đơn trợ cấp thất nghiệp (cho người mới thất nghiệp và đang thất nghiệp) đều đang trong đà tăng. Được biết tình trạng đơn trợ cấp tăng được cho là đến từ làn sóng sa thải của các công ty công nghiệp khi triển vọng kinh tế đang bị ảnh hưởng bởi đà tăng lãi suất của FED.
Dù chính sách của FED tạm thời chưa có tác động rõ ràng vào tỷ lệ thất nghiệp, tuy nhiên các yếu tố trên có thể là các dấu hiệu sớm dự báo tình trạng thất nghiệp có thể tăng dần trong thời gian tới.
3. Hướng đi của FED trong thời gian sắp tới, có phù hợp hay không?
Những yếu tố trên là những dấu hiệu đủ để có thể thấy được rằng vẫn còn quá sớm để FED “bồ câu”, khi tình trạng thất nghiệp vẫn đang được bình ổn và lạm phát vẫn còn cách khá xa so với mục tiêu dài hạn là 2%.
Tuy vậy trong năm 2023, sau 4 đợt tăng lãi suất 75 điểm cơ bản liên tiếp, ngân hàng trung ương Mỹ đã giảm nhịp độ tăng lãi suất xuống 50 điểm cơ bản trong cuộc họp chính sách kết thúc ngày 14/12. Quyết định này là sự thừa nhận của các quan chức FED rằng họ có thể đã đến gần điểm phải ngừng lại sau khi tăng mạnh lãi suất trong thời gian rồi, và mỗi bước đi đều chứa đựng rủi ro thắt chặt chính sách tiền tệ quá mức.
Ngoài ra, ở những lần tăng lãi suất trong quá khứ, có thể thấy ảnh hưởng từ chính sách của FED đều có “độ trễ”.
Sau những luận điểm trên, có thể đánh giá rằng:
- Việc FED giảm nhịp độ tăng lãi suất theo chúng tôi đánh giá là phù hợp để tránh những ảnh hưởng shock đối với nền kinh tế.
- Mức lãi suất trần (terminal rate) là một yếu tố cần theo dõi sau cuộc họp vì FED ngỏ ý có thể sẽ nâng vượt mức 5%. Tuy nhiên trong tình hình hiện tại, có thể đánh giá rằng FED đã thu được thành quà trong cuộc chiến với lạm phát.