Kể từ khi các loại tiền kỹ thuật số - đặc biệt là công nghệ phân tán - tham gia vào thị trường tài chính và trở nên phổ biến hơn, chúng đã giúp nhiều cá nhân tìm cách hiệu quả để ẩn danh tính, hoạt động và các giao dịch tài chính bất hợp pháp. Thậm chí khi số lượng cũng như các loại mã token tăng lên, một số loại altcoins nhất định cũng đã giúp đỡ và tiếp tay cho những hành động tội ác này. Đây là mặt trái của loại tiền này.
Những người hiểu biết về thị trường tiền kỹ thuật số chỉ ra rằng đồng Monero, Dash và Zcash là những loại mờ ám nhất. Mỗi loại tiền này đều yêu cầu tính năng bảo mật tăng cường, bao gồm tính ẩn danh và tính không thể theo dõi như là một phần thiết kế chính của chúng. Quan trọng hơn, cả 3 đồng tiền này đều nằm trong số 25 loại tiền kỹ thuật số lớn nhất theo vốn hoá thị trường. Và mỗi loại đều ngày càng phổ biến.
Được gọi chung là đồng tiền bảo mật, ba loại tiền này cũng như những loại khác đều đang được các tội phạm sử dụng cho hoạt động mua bán những thứ như ma tuý, vũ khí bất hợp pháp, thanh toán tiền cho khủng bố và các hoạt động tội phạm cho thuê khác. Ngay cả khi cơ quan thực thi pháp luật và cơ quản quản lý nhà nước tìm hiểu và quản lý các vấn đề mới và phức tạp này, mọi người vẫn rất quan ngại về điều này.
Ông Estefano Elhawary, đồng sáng lập, CEO và CMO của Block Stocks ghi nhận rằng khi Bitcoin lần đầu xuất hiện khoảng 10 năm trước, nó được các tội phạm sử dụng rộng rãi để thực hiện các giao dịch phi pháp, rửa tiền và trốn thuế. Tuy nhiên, do các giao dịch đều được lưu trữ trên nền tảng blockchain Bitcoin, chúng sẽ không được ẩn danh thực sự - điều ngày càng trở nên khó giải quyết đối với các trang web đen.
Tương tự, có một số dự án trên toàn cầu giúp xác định những cá nhân thực sự đằng sau những địa chỉ Bitcoin và các loại tiền điện tử khác. Ví dụ, Chainalysis, một công ty ở New York và Copenhagen tự nhận mình là nhà cung cấp phần mềm chống rửa tiền hàng đầu cho Bitcoin. Công ty này đã phát triển các công cụ tiên tiến để phân tích dữ liệu blockchain. Cảnh sách Đan Mạch cũng tuyên bố đã tạo ra một phần mềm đột phá có thể theo dõi các giao dịch Bitcoin.
Theo ông Elhawary:
“Những công cụ này có thể sử dụng để thu thập thông tin chi tiết danh tính những người đứng sau các giao dịch tiền ảo. Điều này không tốt đối với bọn tội phạm vì chứng cứ của những giao dịch phi pháp sẽ được lưu trữ trên nền tảng blockchain. Vì thế, chúng sẽ chuyển sang sử dụng altcoins thay vì Bitcoin, loại tiền có tính năng bảo mật hiện đại hơn khiến những giao dịch của chúng khó hoặc không thể theo dõi được”.
Yoay Keren, CEO của BrandShield cho biết thêm rằng các vấn đề xuất phát từ thực tế là thị trường bị phân tán, và vì vậy sẽ cần sự tự điều hành. Ông tin rằng nhiều người sẽ sợ hãi sử dụng một vài loại tiền kỹ thuật số vì những rủi ro và sự thiếu minh bạch.
“Phát sinh ra nhu cầu về một giải pháp cho phép thực hiện giao dịch một cách tự tin. Các giải pháp mà cho phép cả người sử dụng và các bên liên quan khác nói sai thành đúng, hợp pháp thành lừa đảo. Chỉ có những loại giải pháp này sẽ giúp mang lại sự tự tin cho ngành này”.
Ông Evgeny Yurtaev, CEO của Zerion khẳng định rằng các giao dịch gian dối đều liên quan đến việc mua bán thuốc phiện và rửa tiền. Tuy nhiên, theo ông, cơ hội để lừa gạt các nhà đầu tư hợp pháp đang phát sinh thường xuyên hơn thông qua những đợt chào bán tiền ảo lần đầu (ICO) đầy khả nghi.
“Một xu hướng gần đây trở nên rõ ràng hơn sau làn sóng ICO: các đội nhóm có tiểu sử và ý tưởng đáng ngờ mà quá tốt bắt đầu xuất hiện nhiều hơn. Tôi tin rằng những hạn chế gần đây của Uỷ ban chứng khoán Hoa Kỳ (SEC) về những ICO đáng ngờ là một động thái tốt để bảo vệ nhà đầu tư. Việc giám sát chặt chẽ thị trường nhằm hạn chế những trò lừa đảo đang tăng lên mạnh mẽ là cần thiết trong môi trường mới và không được kiểm soát”.
Nhu cầu thiết lập khung pháp lý cho tiền điện tử ngày càng tăng – dù cho từ bản thân ngành này hay từ các cơ quan bản lý toàn cầu hay dịa phương, tuy nhiên tốc độ áp dụng giữa các khu vực là khác nhau.
Ông Elhawary tin rằng các quy định có hiệu lực càng sớm bao nhiêu, càng tốt cho tất cả các bên: nhà đầu tư, cơ quan thực thi pháp luật và có lẽ đáng kể nhất là cho ngành tiền kỹ thuật số. Ví dụ, tại Mỹ, SEC đang từng bước xây dựng các quy định cho ngành này và hiện nay đang điều tra một số ICO.
Đầu tháng 3, Uỷ ban Hoa Kỳ đã làm rõ rằng mục tiêu của họ là áp dụng các luật chứng khoán hiện hành vào lĩnh vực tiền kỹ thuật số, từ hoạt động của các sàn đến các công ty lưu trữ tài sản này, thường được gọi là các ví. Tuyên bố của họ là:
“Nếu một nền tảng cung cấp giao dịch các tài sản kỹ thuật số là chứng khoán và hoạt động như là một “sàn” mà được định nghĩa theo luật chứng khoán liên bang, thì nền tảng đó phải đăng ký với SEC như là một sàn chứng khoán quốc gia hoặc được miễn đăng ký.”
Các nỗ lực khác đang được tiến hành bao gồm các nghiên cứu cá nhân, ví dụ như một dự án chung của một nhóm các nhà khoa học từ trường Đại học Princeton, MIT, Carnegie Mellon và Boston. Kết quả của nghiên cứu đó chỉ ra những khiếm khuyết trong hệ thống “hỗn loạn” của đồng Monero, có nghĩa là việc bảo vệ quyền riêng tư của altcoins không phải là không rõ ràng như mọi người từng suy đoán. Cụ thể, nghiên cứu nhấn mạnh sự thật rằng các giao dịch cá nhân vẫn được lưu trữ trên nền tảng blockchain của Monero trong nhiều năm nay, ai cũng có thể nhìn thấy nếu biết chỗ để xem.
Tuy nhiên cho đến khi các quy định được thực thi thống nhất trên phạm vi rộng hơn. Và chắc chắn là không nên né tránh một hay toàn bộ tiền kỹ thuật số.
Như ông Yurtaev cho rằng, hiện nay dường như là không thể để kiểm soát từng giao dịch của mỗi loại tiền kỹ thuật số, đặc biệt là một số loại tiền đều có đặc tính ẩn danh. Một cách tiếp cận thông minh hơn là theo dõi các đặc điểm của sàn tiền điện tử, đảm bảo rằng sàn có một lịch sử giao dịch sạch sẽ và các chứng chỉ kinh doanh đáng tin cậy. Giống với mọi khoản đầu tư, bất kể trên lĩnh vực nào, bạn luôn luôn phải soát xét cẩn thận.