Bài viết này được dịch sang tiếng Việt từ bài viết nguyên bản bằng tiếng Anh
Tại Canada, tỉnh Alberta đang tìm cách tham gia vào hoạt động kinh doanh phân phối dầu; Ả Rập Saudi giải quyết các vấn đề bảo trì tạm thời làm gián đoạn sản xuất; và các thị trường chờ xem Nhà Trắng nói gì về số lượng xuất khẩu của Iran. Sau đây là ba vấn đề lớn trên thị trường dầu mỏ toàn cầu mà không liên quan đến Venezuela.
1. Vấn đề ở Canada
Các nhà sản xuất dầu của Canada ở Alberta từ lâu đã phải chịu vấn đề các đường ống bị tắc nghẽn. Thiếu công suất đường ống khiến việc vận chuyển dầu thô đến các nhà máy lọc dầu ở Vịnh Mexico trở nên khó khăn đến mức giá dầu thô của Canada vẫn còn thấp hơn nhiều so với giá dầu Brent và WTI.
Vấn đề này cũng gây ra việc dầu thô tích tụ lớn ở Alberta mà Chủ tịch tỉnh, Rachel Notley, đã tuyên bố mức trần sản xuất dầu thô hiếm hoi, mức 3,56 triệu thùng/ngày vào tháng 12/2018. Vào tháng 2, Notley nói rằng lượng dầu thô trong kho đã giảm, vì vậy bà đã tăng hạn ngạch sản xuất lên 3,63 triệu thùng/ngày trong tháng 2 và tháng 3.
Các lệnh trừng phạt đối với Venezuela làm tăng nhu cầu về dầu thô nặng của Canada, nhưng Canada vẫn gặp khó khăn trong việc vận chuyển dầu thô vì việc xây dựng đường ống mới không có tiến triển. Từ đó, Notley đã xây dựng một chiến lược mới để vận chuyển thêm dầu thô từ Canada bằng tàu hỏa.
Kế hoạch của Notley sẽ tốn của Alberta khoảng 3,7 tỷ đô la Canada, vì nó kêu gọi tỉnh này mua dầu cho các nhà sản xuất tư nhân và phân phối nó. Kế hoạch này bao gồm việc cho thuê 4.400 xe lửa từ hai công ty đường sắt Canada và mua dầu thô từ các nhà sản xuất Canada.
Notley tin rằng kế hoạch này sẽ tạo ra 5,9 tỷ USD doanh thu cho Alberta trong ba năm. Bà nói rằng tỉnh sẽ không gặp khó khăn gì trong việc tìm kiếm người mua dầu thô. Một số nhà phân tích tỏ ra nghi ngờ, vì họ tin rằng nhu cầu về dầu thô nặng của bang Alberta đang yếu dần.
Một số người Canada cảm thấy buồn vì tiền thuế của họ sẽ chi trả cho một biện pháp vận chuyển dầu thô nguy hiểm và không hiệu quả bằng đường sắt trong khi Chủ tịch cần nỗ lực xây dựng đường ống.
Trên thực tế, nhiều nhà máy lọc dầu ở Mỹ đã chuyển sang chế biến các loại dầu thô nhẹ hơn, nhưng vẫn có nhu cầu về loại dầu thô nặng mà cả Alberta và Venezuela đang sản xuất. Các lệnh trừng phạt đối với dầu Venezuela tạo ra cơ hội hoàn hảo cho Alberta để giảm bớt lượng dầu thô dư thừa. Nếu việc vận chuyển ở mức giá tốt được đảm bảo, Alberta có thể ký được hợp đồng dài hạn.
Một số nhà máy lọc dầu của Hoa Kỳ bị ảnh hưởng của lệnh trừng phạt đã mua dầu thô từ nước láng giềng của Venezuela, là Colombia. Tuy nhiên, khi các hoạt động của chính phủ Maduro đang bị tạm treo tại Venezuela và các lệnh trừng phạt vẫn còn đó, các nhà sản xuất dầu thô Canada nên tận dụng cơ hội này.
2. Vấn đề bảo trì của Ả rập xê út
Trước thông tin về việc Ả Rập Xê Út có kế hoạch giảm sản xuất dầu thô vào tháng 3, tôi đã đặt ra câu hỏi vào tuần trước rằng Ả Rập Xê Út dự kiến sẽ đóng vai trò là nhà sản xuất điều tiết thị trường một lần nữa. Tôi cho rằng nếu Ả Rập Saudi thực sự có ý định đó, nó sẽ không hiệu quả. Bây giờ chúng ta có thêm thông tin về lý do tại sao Ả Rập Xê Út đang giảm sản xuất dầu thô, và dường như phần lớn là do các vấn đề kỹ thuật nhiều hơn là một chiến lược tác động đến giá cả.
Theo báo cáo từ Energy Intelligence, mỏ ngoài khơi Safaniya của Aramco đã ngừng hoạt động trong một tháng, do đó giảm 300.000 thùng dầu/ngày. Safaniya sản xuất loại dầu thô nặng. Loại này không phổ biến trên thị trường vì Aramco đã thu hút dầu thô lưu trữ và các nguồn dầu thô nặng khác để đáp ứng các khách hàng (bao gồm cả việc tăng sản lượng từ mỏ ngoài khơi Manifa).
Việc sửa chữa dây cáp bị hư hỏng gây ra sự cố mất điện đã được hoàn thiện hai ngày trước, nhưng việc sản xuất sẽ không tiếp tục cho đến tháng 3. Đó là lý do tại sao Ả Rập Xê Út tuyên bố rằng họ dự định sản xuất và xuất khẩu dầu thô ít hơn vào tháng 3. Aramco cũng sẽ dừng nhà máy lọc dầu tại Yanbu để bảo trì. Yanbu thường xử lý 400.000 thùng dầu thô/ngày. Đây chính xác là số tiền mà Ả Rập Xê Út dự định cắt giảm trong tháng 3.
3. Lượng xuất khẩu dầu Iran
Lượng xuất khẩu dầu Iran dường như đã ổn định trong phạm vi 1,4 triệu thùng/ngày. Theo thông tin cập nhật từ TankerTrackers.com, Iran đã xuất khẩu 1,47 triệu thùng dầu/ngày trong tháng 1/2019.
Không có gì đáng ngạc nhiên, Trung Quốc là nhà nhập khẩu lớn nhất, hơn 350.000 thùng/ngày. Con số này cao hơn 68.000 thùng/ngày so với mức cho phép theo lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ. Điều này giải thích tại sao một số tàu vận chuyển dầu đã đưa ra các điểm đến sai lệch trước khi cập cảng tại Trung Quốc.
Đáng chú ý, không có nước châu Âu nào nhập khẩu dầu Iran trong tháng 1. Hy Lạp và Ý đã được Mỹ miễn giảm đáng kể (SRE) để nhập khẩu dầu Iran, nhưng có vẻ như họ đã không nhập khẩu bất kỳ loại dầu nào của Iran trong nhiều tháng. Báo cáo sơ bộ tháng 2 cho thấy Iran đang chuẩn bị xuất khẩu một lượng dầu tương tự cho cùng một khách hàng.
Khi xuất khẩu của Iran đang ổn định ở mức khoảng 1,4 đến 1,5 triệu thùng/ngày, các nhà phân tích và nhà đầu tư đang tự hỏi: Chính quyền Trump sẽ hài lòng với điều này hay sẽ tìm cách bắt phải cắt giảm thêm?