Vietstock - Kỳ vọng nào cho HAX trong 6 tháng cuối năm 2017?
Với kết quả kinh doanh sụt giảm mạnh trong 6 tháng đầu năm, giá cổ phiếu của CTCP Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (HOSE: HAX) đã liên tục lao dốc trong thời gian vừa qua. Tuy vậy, liệu đây có phải là dấu chấm hết cho “số phận” của cổ phiếu này trong năm 2017?
Tin “sét đánh” từ KQKD quý 2/2017
Sau nhiều năm duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng thì hoạt động kinh doanh của HAX đã có phần chững lại trong năm 2017 khi kết quả kinh doanh quý 2/2017 ghi nhận những kết quả khá thất vọng. Cụ thể, dù doanh thu hợp nhất quý 2/2017 đạt hơn 1,034.7 tỷ đồng, tăng trưởng 21% so với cùng kỳ nhưng lợi nhuận sau thuế lại bất ngờ ghi nhận mức lỗ ròng hơn 7 tỷ đồng, sụt giảm mạnh so với mức lãi ròng hơn 11 tỷ đồng của cùng kỳ năm trước.
Kết quả này đã khiến lợi nhuận sau thuế hợp nhất 6T/2017 của HAX chỉ đạt hơn 19 tỷ đồng, sụt giảm đến 43% so với cùng kỳ và chỉ hoàn thành hơn 19% kế hoạch lợi nhuận sau thuế đề ra cho năm 2017.
Kết quả kinh doanh 6T của HAX giai đoạn 2014-2017 (ĐVT: Tỷ đồng)
Nguồn: Vietstock Finance
Khoản lỗ ròng bất ngờ trong quý 2/2017 đã cho giới đầu tư đầy thất vọng trong bối cảnh những kỳ vọng về cổ phiếu này đã liên tục tăng cao trong nhiều tháng qua. Điều này kéo theo giá cổ phiếu HAX liên tục lao dốc trong giai đoạn công bố BCTC quý 2/2017 với mức sụt giảm gần 30% kể từ mức đỉnh cao nhất của cổ phiếu này. Nếu nhìn lại chuỗi bứt phá không ngừng của cổ phiếu này trong nhiều tháng trước đó thì có thể nói thông tin lỗ ròng hơn 7 tỷ này không khác gì một cú “úp sọt” dành cho các nhà đầu tư đã “lên tàu” trong 2 tháng vừa qua.
Giá cổ phiếu HAX đã sụt giảm hơn 30% chỉ trong 1 tháng vừa qua
Nguồn: ptkt.vietstock.vn
Vì đâu nên nỗi?
Sự sụt giảm trong kết quả kinh doanh của HAX chủ yếu đến từ:
(1) Sự cạnh tranh thị phần khốc liệt trong ngành. Sức nóng của ngành Ô tô đã nguội đi đáng kể trong năm 2017. Cụ thể, doanh số bán hàng toàn ngành 6T/2017 chỉ đạt 134,268 chiếc, giảm 1.1% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xe thương mại và xe chuyên dụng sụt giảm mạnh nhất, lần lượt hơn 9% và 18%. Tâm lý chờ đợi mua xe giá rẻ kể từ năm 2018 đã khiến sức mua trên thị trường có phần suy giảm trong 6T/2017. Bên cạnh đó, nguồn cung sản phẩm liên tục gia tăng khiến các doanh nghiệp trong ngành phải liên tục đưa ra các chính sách khuyến mãi và chiết khấu giá bán nhằm thu hút khách hàng và duy trì thị phần kinh doanh.
Doanh số bán hàng toàn thị trường Ô tô 6T/2017 (ĐVT: Xe)
Nguồn: VAMA
Về phân khúc kinh doanh dòng xe Mercedes-Benz, trong 6T/2017, số lượng tiêu thụ xe Mercedes-Benz trên thị trường đạt hơn 3,375 chiếc, tăng trưởng 36.8% so với cùng kỳ. Dù tốc độ tăng trưởng doanh số vẫn duy trì khá tốt nhưng các doanh nghiệp kinh doanh dòng xe này cũng không thể thoát khỏi xu hướng cạnh tranh chung của thị trường khi bắt buộc phải tăng cường các chính sách ưu đãi giảm giá sản phẩm nhằm gia tăng và duy trì thị phần kinh doanh. Theo giải trình, HAX còn phải chiết khấu giá bán khá sâu cho các dòng xe model cũ tồn kho nhằm giải phóng bớt lượng hàng tồn kho cũ, tạo điều kiện gia tăng tích trữ các mẫu xe theo model mới. Vì vậy, không quá khó hiểu khi tiến độ bán hàng của HAX trong 6T/2017 dù vẫn duy trì sự khả quan nhưng tốc độ tăng trưởng doanh thu đã có sự chững lại so với cùng kỳ.
Lượng tiêu thụ xe Mercedes-Benz trong 6 tháng đầu năm giai đoạn 2015-2017 (ĐVT: Xe)
Nguồn: VAMA
Thị phần kinh doanh dòng xe Mercedes-Benz
Nguồn: HAX
(2) Áp lực chi phí gia tăng. Dù doanh thu của HAX chịu ảnh hưởng không nhỏ từ áp lực cạnh tranh chung trên thị trường, sự tuột dốc của HAX trong 6T/2017 lại chủ yếu đến từ sự gia tăng khá mạnh của các khoản chi phí. Cụ thể, với chiến lược đẩy mạnh bán hàng nhằm gia tăng doanh số cùng việc nhiều dự án sửa chữa nâng cấp nhà xưởng đã hoàn thành và đi vào hoạt động đã khiến chi phí khấu hao và chi phí bán hàng gia tăng mạnh. Bên cạnh đó, hoạt động gia tăng tích trữ hàng tồn kho với các dòng xe mới được tài trợ bằng hình thức vay nợ đã khiến chi phí lãi vay gia tăng mạnh trong 6T/2017. Lượng hàng tồn kho gia tăng cũng khiến chi phí quản lý doanh nghiệp của HAX gia tăng không nhỏ so với cùng kỳ.
Tỷ lệ chi phí của HAX trong 6T/2017
Nguồn: VietstockFinance
Với áp lực cạnh tranh gay gắt cùng gánh nặng chi phí gia tăng, không quá khó hiểu khi KQKD của HAX lại mang lại sự thất vọng khá lớn cho giới đầu tư, kéo theo chuỗi lao dốc khá mạnh của giá cổ phiếu trong gần 1 tháng vừa qua.
Hồi sinh trở lại trong 6T cuối năm 2017?
Dù kết quả kinh doanh đạt dưới mức kỳ vọng, tuy vậy một yếu tố mà nhà đầu tư cần lưu ý về hoạt động kinh doanh của HAX, đó là nguồn doanh thu từ hoạt động kinh doanh cốt lõi của HAX không chỉ đến từ hoạt động kinh doanh xe cung cấp dịch vụ bảo trì bảo dưỡng mà còn được đóng góp khá lớn từ các khoản thu nhập định kỳ từ tiền thưởng đạt chỉ tiêu bán hàng từ Mercedes-Benz Việt Nam. Cụ thể, nếu các đại lý phân phối xe hoàn thành tối thiểu 80% số lượng xe đã đăng ký với Mercedes-Benz Việt Nam thì các đại lý sẽ nhận được một khoản thưởng doanh số từ hãng. Giá trị khoản thưởng phụ thuộc vào các tiêu chí chấm điểm riêng của Mercedes-Benz Việt Nam. Dù được hạch toán dưới hình thức lợi nhuận khác nhưng nguồn doanh thu này mới là một trong những nguồn thu chủ đạo của HAX trong nhiều năm qua.
Cơ cấu lợi nhuận của HAX (ĐVT: Tỷ đồng)
Nguồn: Vietstock Finance
Nếu quan sát mối tương quan giữa doanh thu và các khoản thu nhập tiến thưởng theo chu kỳ quý trong giai đoạn từ quý 2/2015 đến quý 2/2017, có thể nhận thấy (1) các khoản thu nhập này thường đạt đỉnh trong quý 3 hoặc quý 4 hàng năm (2) quý 2 luôn là quý có doanh số thưởng thấp nhất trong năm. Điều này cũng xảy ra trong quý 2/2017 khi doanh thu quý 2/2017 dù đạt 1,034 tỷ đồng tăng trưởng 21% so với cùng kỳ nhưng thu nhập từ tiền thưởng đạt chỉ tiêu bán hàng chỉ đạt hơn 5.3 tỷ đồng.
Do đó, không loại trừ khả năng kết quả kinh doanh của HAX sẽ có sự chuyển biến khả quan trở lại trong 6 tháng cuối năm 2017 khi đây là thời điểm HAX tiến hành hạch toán các khoản thu nhập tiền thưởng từ Mercedes-Benz Việt Nam.
Mối tương quan giữa doanh thu và giá trị thu nhập từ tiền thưởng đạt chỉ tiêu bán hàng giai đoạn quý 2/2015 – quý 2/2017 (ĐVT: Tỷ đồng)
Nguồn: Vietstock Finance
