Vietstock - Bí ẩn nào tại bữa trưa khởi đầu cho vụ bê bối tài chính lớn nhất lịch sử Malaysia?
Trong một phòng ăn riêng được đặt theo tên của Tần Thủy Hoàng - vị hoàng đế đầu tiên thống nhất Trung Quốc - tại nhà hàng Taste Paradise (Singapore), hai nhân viên ngân hàng Goldman Sachs là Roger Ng và Tim Leissner đang trình bày về thương vụ chào bán trái phiếu trị giá 1.75 tỷ USD cho 6 vị giám đốc của một ngân hàng Thụy Sỹ.
Đó là vào đầu năm 2012. Cùng tham gia với họ là một chuyên gia tài chính trẻ tuổi người Malaysia có tên Low Taek Jho và một nhà quản lý của quỹ đầu tư quốc gia 1Malaysia Development Bhd. (hay còn gọi là 1MDB). Chính quỹ 1MDB đã thuê Goldman Sachs bảo lãnh cho đợt bán trái phiếu.
* Quỹ 1MDB - Vụ bê bối làm rúng động cả thế giới tài chính
|
Ông Low Taek Jho
|
Những người thân cận với vụ việc cho hay, các điều tra viên từ Singapore cho tới Mỹ đang chú ý đến vai trò của ông Ng và ông Leissner (đều đã rời khỏi Goldman Sachs) trong vụ bê bối của quỹ 1MDB cũng như tìm hiểu chuyện gì đã xảy ra trong căn phòng đó. Hay nói cách khác, họ đang điều tra đường đi cụ thể của 577 triệu USD có được từ đợt bán trái phiếu trước khi đến một tài khoản tại BSI SA (Thụy Sỹ) – cũng là ngân hàng của 6 vị giám đốc đã ngồi trong căn phòng Tần Thủy Hoàng.
Cùng ngồi lại với nhau trong buổi ăn trưa này (chưa hề được công bố trước đó) đều là các bên chủ chốt trong vụ bê bối tài chính lớn nhất lịch sử Malaysia, bao gồm khoản tiền 4.5 tỷ USD của quỹ 1MDB bị chiếm đoạt.
Tài khoản tại ngân hàng BSI thuộc về một công ty ở British Virgin Islands có tên là Aabar Investments PJS Ltd. Các tài liệu tòa án Mỹ cho thấy, đây là công ty được sử dụng để nhận khoảng 1.4 tỷ USD từ hai đợt bán trái phiếu năm 2012, bao gồm cả đợt chào bán được bàn luận tại bữa ăn trưa kể trên.
|
Ông Tim Leissner
|
Ông Leissner – từng là Chủ tịch của Goldman Sachs khu vực Đông Nam Á và là banker dẫn dắt cho 3 đợt bán trái phiếu của 1MDB – nay đã bị cấm hoạt động trong lĩnh vực tài chính ở Singapore.
Hiện, các công tố viên Mỹ ở Malaysia và Singapore đang chuyển sự chú ý sang ông Ng – cấp dưới của ông Leissner và là người đã giới thiệu một số bên chính trong vụ bê bối của quỹ 1MDB. Malaysia được cho là đang chuẩn bị lệnh bắt giữ ông Ng.
Thu hồi phí
Cuộc điều tra về quỹ 1MDB đã được đẩy nhanh hơn kể từ khi ông Mahathir Mohamad lên làm Thủ tướng Malaysia hồi tháng 5/2018. Tân Thủ tướng Mahathir đã gọi cựu Thủ tướng Najib Razak – người đã lập nên quỹ 1MDB trong năm 2009 – là kẻ cắp và xem việc giải quyết vụ bê bối là một trong những ưu tiên hàng đầu. Malaysia đã đưa ra một vài lệnh bắt giữ, trong đó có ông Low – người được cho là nhân vật chủ chốt trong âm mưu này.
Trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg Television vào ngày 22/06, Thủ tướng Mahathir cho biết Malaysia muốn thu hồi một phần trong tổng 600 triệu USD tiền phí mà Goldman Sachs kiếm được từ 3 thương vụ bán trái phiếu. Ba thương vụ này đều do Goldman Sachs chi nhánh Luân Đôn sắp xếp.
Vị banker nhã nhặn
Ông Ng đã gia nhập vào Goldman Sachs trong năm 2005. Ông là banker người Malaysia có mối quan hệ tốt với giới thượng lưu, trước đó làm việc cho ngân hàng Deutsche Bank AG và phụ trách một vài thương vụ trái phiếu ở đây.
Ông Ng giới thiệu Goldman Sachs cho các nhà làm luật ở bang Terengganu. Năm 2009, bang này đã thuê Goldman Sachs tư vấn thành lập Cơ quan Đầu tư Terengganu (TIA) – sau này trở thành quỹ 1MDB. Ông Ng được thăng chức lên Giám đốc quản lý trong năm đó.
Tại TIA, ông Ng tình cờ gặp gỡ ông Low – là nhà tạo thỏa thuận (dealmaker) và là cố vấn cho quỹ này. Khi Goldman Sachs có trong tay thương vụ của 1MDB thì mối quan hệ giữa Ng và Leissner càng trở nên khăng khít.
Hiện vụ chuyển tiền đáng ngờ diễn ra ngay sau đợt bán trái phiếu hồi tháng 5/2012 đang bị điều tra. Vợ cũ của ông Leissner (bà Judy Chan) đã chuyển khoảng 17.5 triệu USD sang cho vợ của ông Ng (là nữ luật sư Lim Hwee Bin). Cả hai bà vẫn chưa hồi đáp về vấn đề này.
Những người quen biết Ng mô tả ông như là sự đối nghịch hoàn toàn với một chủ ngân hàng đầu tư trên Phố Wall – ông Ng là người nhã nhặn, xem trọng mối quan hệ cá nhân và không thích đặt những câu hỏi khó. Ông để sếp của ông, Leissner, chủ trì các thỏa thuận 1MDB.
Leissner, người đến trễ trong bữa ăn trưa năm 2012 và rời đi sớm để bắt một chuyến bay, là người trình bày chính, rồi sau đó ông Ng và Low tiếp tục những phần chưa được đề cập.
Mặc dù đóng vai trò quan trọng trong thương vụ trái phiếu 1.75 tỷ USD (được biết với cái tên Project Magnolia), nhưng ông Ng không tham gia bảo lãnh cho hai vụ chào bán trái phiếu còn lại. Ông Ng rời Goldman Sachs trong năm 2014, một vài tháng sau khi thông tin về những khoản tiền bị mất của quỹ 1MDB được công khai.
Ông Ng hiện là Giám đốc quản lý tại công ty nước tăng lực Celsius Holdings Inc. chi nhánh châu Á, đã bị Ủy ban Chống Tham nhũng Malaysia (MACC) cấm xuất ngoại. Còn Leissner và vợ hiện tại của ông (bà Kimora Lee) đều là nhà đầu tư tại công ty này.
Ông Ng và vợ sống trong cộng đồng cư dân khép kín (gated community) ở Damansara Heights (Kuala Lumpur) – những ngôi nhà tại khu này có giá từ 5 triệu Ringgit (1.2 triệu USD) cho tới 25 triệu Ringgit (6 triệu USD).
Ông Ng từng đến thành phố Boca Raton để làm cho công ty Celsius chi nhánh Florida trong năm 2016 – thời điểm ông Leissner trở thành đồng Chủ tịch của Hội đồng quản trị công ty này. Ông Leissner từ chức vào tháng 5/2017 mặc dù vẫn còn là cổ đông lớn nhất của Celsius. Tỷ phú Hồng Kông – ông Lý Gia Thành, và Russell Simmons – chồng cũ của vợ hiện tại của ông Leissner, cũng là nhà đầu tư của Celsius.
Vũ Hạo (Theo Bloomberg)
