Đưa ngành vi mạch bán dẫn Việt Nam ra thế giới

Vietstock - Đưa ngành vi mạch bán dẫn Việt Nam ra thế giới

Ngành vi mạch, bán dẫn của Việt Nam đang đứng trước cơ hội tham gia sâu vào chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu.

Ngày 6-9, Khu công nghệ cao TP.HCM (SHTP) ra mắt Trung tâm điện tử, vi mạch bán dẫn (ESC). Việc ra mắt trung tâm này có ý nghĩa rất quan trọng, cả về khía cạnh chính trị, ngoại giao lẫn khía cạnh chiến lược phát triển kinh tế khi Việt Nam (VN) đang đứng trước “cơ hội vàng” để trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu trong ngành công nghệ thông tin, điện tử - viễn thông.

Cơ hội “trăm năm có một”

Nói về tầm quan trọng của công nghệ bán dẫn, PGS-TS Nguyễn Anh Thi, Trưởng Ban quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM, trích lời của Pasquale Pistorio, cựu Chủ tịch Tập đoàn vi mạch điện tử SGS Thomson Microelectronics vào năm 1989, “Không một xã hội công nghiệp mạnh nào có thể tồn tại nếu thiếu ngành công nghiệp điện tử mạnh, năng động… và một ngành công nghiệp điện tử mạnh không thể tồn tại nếu thiếu vắng sự tiếp cận có kiểm soát đối với công nghệ bán dẫn tiên tiến”.

Trong giai đoạn 10 năm trở lại đây, các “ông lớn” của thế giới như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Anh… để đảm bảo tính bền vững trong phát triển ngành vi mạch, bán dẫn đã có những bước đi nhằm tái cấu trúc, xây dựng lại các chuỗi cung ứng ngành này. Đặc biệt, đối đầu chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc, trong đó có lĩnh vực kinh tế cũng đưa vi mạch, bán dẫn vào “cuộc chiến”, khiến chuỗi cung ứng toàn cầu trở nên bất ổn hơn bao giờ hết.

Trong “cuộc đua” tham gia vào chuỗi giá trị quan trọng này, theo ông Thi, VN đang đứng trước những cơ hội “trăm năm có một” nhờ vào lợi thế cạnh tranh về địa chính trị, nền kinh tế cởi mở và hội nhập, các nền tảng về nguồn nhân lực và những tích lũy khác được tạo ra trong suốt 20 năm qua của ngành công nghiệp vi mạch, bán dẫn. Ví dụ về nghiên cứu, tính đến hết năm 2022, cả nước có hơn 1.000 bài báo khoa học được công bố quốc tế ở ngành công nghiệp bán dẫn, gần 650 bài báo khoa học được công bố quốc tế liên quan đến lĩnh vực vi mạch, có khoảng 5.000 kỹ sư có chuyên môn trong lĩnh vực thiết kế vi mạch (trong đó, 85% ở TP.HCM).

VN cũng đã đón nhận sự đầu tư của nhiều doanh nghiệp, nhà đầu tư liên quan đến chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng vi mạch như nhà đầu tư chiến lược Intel tại SHTP; một số doanh nghiệp thiết kế vi mạch của Hàn Quốc đến VN cùng với Samsung. “Tất cả chỉ số về hoạt động, đầu tư, quy mô vốn, nhu cầu thị trường… đều có thể cho thấy quy mô của ngành điện tử VN có thể nói là đã đủ lớn để tạo ra hệ sinh thái phát triển của ngành vi mạch bán dẫn ở VN, mà trước tiên sẽ nằm ở các khâu thiết kế và đóng gói” - ông Thi cho biết.

Những nền tảng tại TP.HCM

Việc ra mắt Trung tâm ESC vào thời điểm này và được đặt tại TP.HCM không phải là sự ngẫu nhiên. Trong văn bản gửi đến lãnh đạo UBND TP.HCM vào đầu tháng 8, SHTP nêu rõ: Để phát triển các ngành công nghiệp có tính chất nền tảng là điện tử, vi mạch bán dẫn, với trọng tâm là phát triển các doanh nghiệp trong nước, tập trung vào các khâu có giá trị tăng cao như nghiên cứu - phát triển (R&D), thiết kế thì việc đào tạo, phát triển nguồn nhân lực có chuyên môn, có khả năng ứng dụng và sáng tạo công nghệ là rất quan trọng.

Vào năm 2012, UBND TP.HCM chính thức ban hành Chương trình phát triển công nghiệp vi mạch giai đoạn 2013-2020, tầm nhìn đến năm 2030. Đến năm 2017, chương trình này đã được điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn. Mới đây, Nghị quyết 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM cũng nêu rõ ngành nghề ưu tiên thu hút đầu tư chiến lược vào TP sẽ bao gồm: “Đầu tư dự án trong lĩnh vực công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, công nghệ thiết kế, chế tạo linh kiện, vi mạch điện tử tích hợp (IC), điện tử linh hoạt (PE), chip… có quy mô vốn đầu tư từ 30.000 tỉ đồng trở lên”.

Ngoài ra, trước khi thành lập Trung tâm ESC, để tạo dựng các nền tảng về quản trị, hạ tầng và các nguồn lực phù hợp, Ban quản lý SHTP đã hợp tác với Công ty Synopsys thành lập mô hình Trung tâm thiết kế vi mạch Khu công nghệ cao (SCDC) vào năm 2022, trong đó đối tác tài trợ hàng chục triệu USD để phục vụ đào tạo thiết kế vi mạch. Tương tự, ban quản lý tiếp tục hợp tác với Công ty Candence vào năm 2023 với gói hỗ trợ tương tự. Cũng trong năm 2023, SHTP phối hợp với các đối tác thành lập và ra mắt Trung tâm Đào tạo điện tử quốc tế (IETC), nhắm tới hoạt động đào tạo khách hàng doanh nghiệp làm về dịch vụ điện tử.

SCDC và IETC là hai công cụ rất quan trọng, tạo thành hệ sinh thái đào tạo hoàn chỉnh tại Khu công nghệ cao, góp phần trực tiếp vào nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho hai công đoạn ưu tiên phát triển của VN là thiết kế vi mạch và ứng dụng vi mạch. Đây có thể nói là tiền đề để SHTP quyết định hợp nhất hai mô hình nói trên, thành lập nên Trung tâm điện tử, vi mạch bán dẫn (ESC).

ĐỖ THIỆN