Việt Nam trước thời điểm vàng phát triển tài sản số

Vietstock - Việt Nam trước thời điểm vàng phát triển tài sản số

Các chuyên gia trong và ngoài nước nhận định Việt Nam đang bước vào thời điểm vàng để phát triển tài sản số. Sự năng động của cộng đồng khởi nghiệp cùng những dự án blockchain vươn tầm quốc tế được xem là nền móng quan trọng, song các rào cản về pháp lý, dòng vốn và nhân lực vẫn hiện hữu, đòi hỏi chính sách và hành động kịp thời.

Những đánh giá trên được đưa ra tại Tọa đàm "Xây dựng tài sản số tại Việt Nam: nhân lực, vốn và cộng đồng" diễn ra chiều 23/08 tại TPHCM, trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh công nghệ tài chính "Quy định, đổi mới và cơ hội", là một phần trong chuỗi hoạt động chào mừng Lễ khánh thành Tòa nhà Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo (SIHUB).

Hiện trạng và tiềm năng của hệ sinh thái tài sản số Việt Nam

Các chuyên gia đều có chung nhận định rằng Việt Nam đang sở hữu một hệ sinh thái tài sản số đầy tiềm năng. Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Trưởng khoa Kinh tế và Tài chính, kiêm Đồng Trưởng nhóm CBET, Khoa Kinh doanh, RMIT Việt Nam, khẳng định Việt Nam là một trong những quốc gia năng động và sáng tạo hàng đầu thế giới trong việc tiếp cận công nghệ mới.

Điều này được minh chứng qua sự xuất hiện của những dự án tiên phong như Kyber Network - sàn giao dịch phi tập trung đầu tiên trên thế giới do ông Trần Huy Vũ sáng lập; hay Axie Infinity, sản phẩm gameFi toàn cầu của ông Nguyễn Thành Trung, CEO Sky Mavis.

Bà Lê Thị Bé Ba, Phó Giám đốc Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TPHCM, nhận định Việt Nam đang ở giai đoạn đang ở giai đoạn "pushing", tức là cần lực đẩy mạnh mẽ để chuyển từ quá trình hình thành sang giai đoạn bứt phá, khi ngày càng nhiều công ty, startup và khách hàng tham gia vào lĩnh vực này.

Ông Trần Huy Vũ, Đồng sáng lập của Kyber Network, bổ sung Việt Nam đã có đầy đủ nền móng cần thiết để phát triển, từ hạ tầng blockchain, hệ thống giao dịch, nền tảng dữ liệu, nguồn nhân lực công nghệ cao cho đến sự ủng hộ ngày càng rõ rệt của Nhà nước. Bà Lynn Hoàng, Giám đốc quốc gia Binance tin rằng đây là nền tảng để Việt Nam hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm tài sản số bền vững trong khu vực.

Song song với cơ hội, nhiều rào cản đang kìm hãm sự phát triển. Ông Nguyễn Thành Trung - CEO Sky Mavis, nhận định chính sách hiện hành còn gây "bối rối" khi áp dụng cho tài sản số. Ví dụ quen thuộc với người trẻ là việc mua bán tài khoản, nhân vật trong game vốn bị cấm giao dịch, trong khi về bản chất đó cũng là tài sản số. "Chúng ta đang đứng giữa hai cách hiểu khác nhau", ông nói, đồng thời nhấn mạnh rằng khoảng trống về khái niệm và cơ chế quản lý đối với loại tài sản này đang cản trở quá trình thử nghiệm cũng như thương mại hóa các mô hình mới.

Ông Nguyễn Tiến Huy, Đồng sáng lập và CEO Pencil Group, chỉ ra khoảng cách giữa hệ thống tài chính truyền thống và tài chính số ngày càng rõ, nhưng khung pháp lý hiện chưa theo kịp. Cả ông Trung và ông Vũ đều nhấn mạnh một trở ngại lớn khác: chính sách kiểm soát dòng tiền ra nước ngoài còn chặt chẽ, gây khó cho việc thu hút vốn quốc tế và làm hạn chế khả năng mở rộng của các startup.

Định hướng và giải pháp phát triển

Để tháo gỡ rào cản, các chuyên gia cho rằng Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm từ Dubai và Abu Dhabi, nơi có khung pháp lý rõ ràng, cơ chế một cửa, chuẩn mực quốc tế về chống rửa tiền, tòa án quốc tế và chính sách ưu đãi nhân tài.

Ông Nguyễn Thanh Bình (RMIT Việt Nam) nhấn mạnh cần có tầm nhìn dài hạn hơn cho blockchain, coi đây là nền tảng có khả năng thay đổi hoàn toàn hệ thống tài chính toàn cầu trong 10-20 năm tới. Theo ông, Việt Nam không thể chỉ dừng ở câu chuyện giao dịch Bitcoin mà phải chủ động tham gia cuộc đua tái định hình tài chính thế giới.

Ông Will Ross, Giám đốc Marketing Dragon Capital, cho rằng để thu hút dòng vốn, Việt Nam cần chuyển từ xuất khẩu truyền thống sang "xuất khẩu mã nguồn" và sản phẩm công nghệ, với biên lợi nhuận cao hơn. Kyber Network và Sky Mavis là ví dụ điển hình cho khả năng tạo ra sản phẩm toàn cầu, trong khi VinBrain cho thấy tiềm năng của AI trong y tế.

Ông Trần Huy Vũ (Kyber Network) nhấn mạnh startup không chỉ là người tham gia thị trường mà còn là nguồn tham chiếu quan trọng cho nhà hoạch định chính sách. Theo ông, chính các startup mới là bên cung cấp dữ liệu thực tế và giải pháp công nghệ, qua đó có thể góp phần hình thành chính sách phù hợp. Ông cũng cho rằng blockchain cần được nhìn nhận như công cụ hiệu quả để quản lý dòng tiền và giám sát giao dịch, thay vì chỉ gắn với yếu tố rủi ro.

Bà Lê Thị Bé Ba (SIHUB) cho biết TPHCM đang triển khai Đề án 920, lấy fintech làm một trong những trọng điểm và ưu tiên hỗ trợ, kết nối startup với các tập đoàn lớn.

Nguồn nhân lực Việt Nam: Thế mạnh và khoảng trống

Việt Nam sở hữu nguồn nhân lực trẻ, ham học hỏi, tư duy nhanh nhạy và trình độ tiếng Anh ngày càng cao. Ông Will Ross (Dragon Capital) bày tỏ ấn tượng với sự hội nhập văn hóa và khả năng giao tiếp toàn cầu của giới trẻ Việt.

Tuy nhiên, ngành tài chính non trẻ khiến Việt Nam thiếu kinh nghiệm quản trị, còn cơ chế thị trường và chính sách đãi ngộ chưa đủ sức giữ chân nhân tài. Sự thiếu rõ ràng về pháp lý cũng khiến nhiều sinh viên còn băn khoăn khi chọn sự nghiệp trong lĩnh vực này. Ngoài ra, Việt Nam vẫn cần bổ sung nhân sự cấp cao, có kinh nghiệm quốc tế để hoàn thiện hệ sinh thái.

Giải pháp, theo các chuyên gia, là tạo môi trường chính sách minh bạch, thu hút vốn quốc tế, đồng thời mở rộng cửa đón chuyên gia nước ngoài làm việc cùng đội ngũ trong nước. Điều quan trọng, theo họ, là khuyến khích thế hệ khởi nghiệp Việt Nam "mơ lớn" và sẵn sàng tấn công thị trường toàn cầu.

Sự cần thiết của cộng đồng và vai trò của các tổ chức

Các chuyên gia tại tọa đàm đều nhấn mạnh rằng để phát triển tài sản số, cộng đồng và startup là hai yếu tố then chốt. Cộng đồng được xem là "quan trọng nhất trong tất cả các tiêu chí", bởi đây không chỉ là nơi khởi tạo sự quan tâm ban đầu mà còn tạo nền tảng để hình thành thị trường.

Ở giai đoạn đầu, nhà sáng lập cần trở thành một phần của cộng đồng, gắn bó và lắng nghe những người dùng sớm để xây dựng niềm tin chung. Tuy nhiên, khi bước sang giai đoạn phát triển, cộng đồng phải được chuyển hóa thành thị trường, nơi người mua, người bán và các bên tham gia cùng tìm thấy lợi ích rõ ràng, tạo ra giá trị và động lực tăng trưởng bền vững.

Khép lại tọa đàm, các chuyên gia trong và ngoài nước đều nhấn mạnh rằng hành trình khởi nghiệp không có con đường tắt. Người trẻ cần dấn thân toàn lực, chuẩn bị kỹ lưỡng và kiên trì theo đuổi những vấn đề cốt lõi. Việc kết nối để mở rộng cơ hội, đầu tư cho bản thân và xây dựng đội ngũ vững chắc cũng được xem là yếu tố then chốt. Dù con đường có nhiều gian khó, khởi nghiệp vẫn là hành trình xứng đáng để theo đuổi, bởi chỉ khi dám bước đi, cơ hội thành công mới mở ra.

Thế Mạnh